Przejście ze składek preferencyjnych na składkę zdrowotną

Jeśli przedsiębiorca, korzystający z prawa do preferencyjnych składek ZUS, rozpocznie opłacanie składek społecznych z innego tytułu, po spełnieniu określonych warunków może opłacać wyłącznie składkę zdrowotną z działalności gospodarczej. Taka sytuacja będzie miała miejsce najczęściej wtedy, gdy prowadzący działalność zatrudnia się dodatkowo na etacie z przynajmniej minimalnym wynagrodzeniem.

1. Preferencyjny ZUS a składka zdrowotna – formalności

Uzyskując nowy tytuł do ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorca opłacający dotychczas wszystkie Składki preferencyjne będzie zobowiązany do złożenia odpowiednich formularzy.

Pierwszy krok to wyrejestrowanie z dotychczasowych składek. W tym celu wykorzystywana jest deklaracja ZUS ZWUA. Następnie konieczna jest ponowna rejestracja, ale wyłącznie do składki zdrowotnej – dokonujemy tego za pomocą deklaracji ZUS ZZA.

Jeśli modyfikacja zdarzyła się w trakcie miesiąca, należy pamiętać o wyliczeniu proporcjonalnie składek społecznych – za te dni w miesiącu, w których nie obowiązywał jeszcze np. etat. W takiej sytuacji ZUS DRA składamy w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana, jak i w kolejnym – pierwszym, w którym z działalności gospodarczej opłacona zostanie jedynie składka zdrowotna.

Przykład
Właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, korzystający z prawa do preferencyjnych składek ZUS, 5 kwietnia 2023 r. rozpoczął dodatkowo pracę na etacie, z wynagrodzeniem 4000 zł brutto.
Z datą 5 kwietnia 2023 r. wygenerowane zostały dokumenty ZUS ZWUA i ZUS ZZA, na podstawie których przedsiębiorca zgłosił zmianę. Za maj wygenerowano ZUS DRA, w którym uwzględniono składki społeczne za okres od 1 do 4 kwietnia oraz składkę zdrowotną. Deklarację złożono i opłacono do 20 maja 2023 r.
Za maj przedsiębiorca opłaci już wyłącznie składkę zdrowotną.

2. Preferencyjny ZUS a składka zdrowotna – instrukcja w serwisie ifirma.pl

Uwaga! Jeśli nowy tytuł ubezpieczeń zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia danego miesiąca, można pominąć punkt pierwszy i przejść do punktu 2 – Deklaracje zgłoszeniowe.

2.1. Proporcjonalne wyliczenie składki

Aby wyliczyć proporcjonalnie składkę społeczną, należy przejść do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje i wybrać opcję Wygeneruj ZUS, a następnie – Edytuj i Dodaj pozycję. Jako Typ przerwy wybieramy Inna przyczyna. W datach natomiast wpisujemy okres od pierwszego dnia nowego tytułu do ubezpieczeń, aż do zakończenia miesiąca.

Po zatwierdzeniu wprowadzonych zmian serwis automatycznie wyliczy proporcjonalnie składki ZUS społeczne we właściwej wysokości.

Tak sporządzoną deklarację ZUS DRA można następnie wysłać do ZUS bezpośrednio z serwisu, korzystając z opcji e-deklaracji.

2.2. Deklaracje zgłoszeniowe

Aby zrezygnować z opłacania składek społecznych w ramach działalności gospodarczej, należy dokonać wyrejestrowania za pomocą deklaracji ZUS ZWUA. W serwisie możemy to zrobić w zakładce Konfiguracja ➡ Deklaracje zgłoszeniowe, gdzie w części Deklaracje zgłoszeniowe Imię i Nazwisko Właściciela wybieramy opcję Wygeneruj ZWUA.

Jako typ deklaracji należy wybrać wyrejestrowanie z ubezpieczeń, a jako datę wpisać dzień powstania nowego tytułu ubezpieczeń – np. rozpoczęcia pracy na etacie. Uzupełnioną deklarację należy zatwierdzić opcją przekaż do podpisu.

Aby skutecznie przekazać wyrejestrowanie do ZUS, należy zaakceptować dodatkowy komunikat o dokonaniu wysyłki deklaracji.

Dokonując zgłoszenia do opłacania wyłącznie składki zdrowotnej, w tej samej zakładce Konfiguracja ➡ Deklaracje zgłoszeniowe należy wybrać deklarację zgłoszeniową – Wygeneruj ZZA.

Jako Typ zgłoszenia również wybieramy zgłoszenie. Uzupełniamy także datę – taką, jaka wpisana była w deklaracji wyrejestrowującej. Od maja 2021 r. do druków doszło dodatkowe pole jakim jest kod zawodu wykonywany przez ubezpieczonego. Wskazana zmiana ma charakter statystyczny i dotyczy każdego płatnika składek, dokonuje rejestracji do ubezpieczeń siebie, swojego pracownika czy zleceniobiorcę. Zgłoszenie zatwierdzamy, wybierając opcję przekaż do podpisu i akceptując ponownie komunikat o wysyłce.

2.3. Zmiana ustawień

Aby serwis poprawnie generował jedynie składkę zdrowotną, należy zmienić ustawienia w zakładce Konfiguracja ➡ ZUS wybierając u dołu strony opcję edycji.

Uwaga! Pamiętaj, że mimo zmiany ustawień nadal jako Plan opłacania składek pozostawiamy opcję
Składki preferencyjne. Modyfikacji w tym zakresie dokonuje się dopiero po upływie 24 miesięcy od założenia działalności gospodarczej.

W części Dodatkowe informacje zmieniamy opcję na Jestem zatrudniony na umowę o pracę z wynagrodzeniem co najmniej 3060,00 zł brutto (minimalne wynagrodzenie w 2023 r.).

Dane dotyczące prawa do emerytury lub renty oraz stopnia niepełnosprawności uzupełniamy zgodnie ze stanem faktycznym.

W umieszczonych poniżej ustawieniach należy odznaczyć dobrowolną składkę na ubezpieczenia społeczne i pozostawić zaznaczoną jedynie obowiązkową pozostawiona składka zdrowotna. Podstawa wyliczania składki jest ustawiona zgodnie z formą opodatkowania. Po uzupełnieniu danych zmiany należy zatwierdzić.

2.4. ZUS DRA – wyłącznie składka zdrowotna

Ostatnim krokiem wprowadzonych zmian będzie sporządzenie deklaracji ZUS DRA ze składką wyłącznie zdrowotną. Jeśli umowa o pracę zaczęła się od pierwszego dnia miesiąca, sporządzimy ją już za ten miesiąc. W innym przypadku DRA z wyłącznie zdrowotną składką sporządzone zostanie za miesiąc kolejny.

Aby wygenerować DRA przechodzimy do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje, gdzie wybieramy opcję ZUS. Serwis na podstawie wybranych ustawień wyliczy wyłącznie składkę zdrowotną.

Po zatwierdzeniu możliwe będzie wysłanie deklaracji ZUS DRA bezpośrednio z serwisu ifirma.pl w ramach funkcji e-deklaracji.

Autor: Anna Kubalka, Ewelina Ciapara – ifirma.pl