Spis treści:
- Lista kodów
- Kogo dotyczy kod zawodu?
- Kiedy należy wykazać kod zawodu na drukach rejestracyjnych?
- Co jeśli ubezpieczony ma więcej niż jeden zawód?
- Co jeśli nie można przyporządkować ubezpieczonemu konkretnego zawodu?
- Jak to zostało rozwiązane na koncie w serwisie?
Od 16 maja 2021 roku zmieniły się formularze rejestracyjne do ZUS, tj. ZUS ZUA – rejestracja do składek społecznych i zdrowotnych oraz druk ZUS ZZA – rejestracja do samej składki zdrowotnej. Do druków doszło dodatkowe pole jakim jest kod zawodu wykonywany przez ubezpieczonego.
Wskazana zmiana ma charakter statystyczny i dotyczy każdego płatnika składek, który po 16 maja dokonuje rejestracji do ubezpieczeń siebie, swojego pracownika czy zleceniobiorcę. Więcej informacji o wprowadzonej zmianie tutaj.
1. Lista kodów
Kod wykonywanego zawodu powinien być zgodny z klasyfikacją zawodów. Jest ona określona przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania
Wyszukiwarka kodów zawodów dostępna jest:
- w serwisie podczas wpisywania na drukach rejestracyjnych nazwy, cyfry kodu co zostało szerzej opisane w punkcie 6 instrukcji,
- na stronie GUS,
- na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia.
2. Kogo dotyczy kod zawodu?
Kod zawodu dotyczy każdego zgłoszonego przez płatnika do ubezpieczeń czyli tzw. ubezpieczonego. Ubezpieczonym jest:
- przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, który sam zgłasza siebie do ubezpieczeń,
- pracownik zatrudniony na umowę o pracę,
- zleceniobiorca.
3. Kiedy należy wykazać kod zawodu na drukach rejestracyjnych?
Kod dotyczy druków składanych od dnia 16 maja 2021 roku. Rejestracje wysłane do ZUS przed wskazaną datą nie mają wykazywanego kodu zawodu i nie jest wymagana ich korekta po wejściu w życie nowego obowiązku.
Kod zawodu należy podawać:
- zawsze na dokumentach zgłoszeniowych pierwszorazowych co ważne także składanych po 15 maja 2021 za okresy wsteczne,
- na dokumentach zgłoszeniowych składanych w trybie korekty/zmiany np. w związku z korektą zmiany danych adresowych, rodzaju ubezpieczeń.
Przykład 1.
Przedsiębiorca w ramach swojej głównej działalności wykonywał usługi związane z kierowaniem samochodami dostawczymi i wskazał jako kod zawodu 832202 Kierowca samochodu dostawczego. Z uwagi na to iż przedsiębiorca zmienił dominujący profil działalności i zaczął jeździć głównie pojazdami ciężarowymi, jego nowy kod to 833203 Kierowca samochodu ciężarowego. Przedsiębiorca w działalności opłaca pełne składki ZUS, w związku z czym do 7 dni od zaistniałej zmiany w zakresie głównego profilu wykonywanej działalności, powinien złożyć druk ZUS ZUA w trybie zmiany z wykazaniem prawidłowego kodu statystycznego wykonywanego zawodu.
4. Co jeśli ubezpieczony ma więcej niż jeden zawód?
Zgodnie z objaśnieniami do rozporządzenia w przypadku kiedy powierzone pracownikowi zadania:
- wymagają wiedzy i umiejętności zdobywanych na różnych poziomach kompetencji, jego zawód powinien być klasyfikowany zgodnie z zasadami wymagającymi najwyższego poziomu, np. jeśli pracownik projektujący systemy komputerowe wykonuje również prace operatora wprowadzania danych, to pracownik powinien być klasyfikowany w grupie 2 jako projektant/architekt systemów teleinformatycznych,
- są typowe dla kilku zawodów lub specjalności na tym samym poziomie kompetencji, jak np. w przypadku pracownika określanego jako blacharz-spawacz – pracownik ten powinien być klasyfikowany w zawodzie o przeważającym zespole czynności, a więc jako blacharz lub jako spawacz.
Ponieważ klasyfikacja nie uwzględnia statusu zatrudnionych również przedsiębiorcy będący właścicielami firm pod nią podlegają, zależnie od tego czy ich zadania i obowiązki są zasadniczo podobne do menedżera (kierownika) czy do pracownika wykonującego prace związane z podstawową działalnością przedsiębiorstwa. Dlatego też często jednoosobowe zakłady usługowe jak sklepy, piekarnie, punkty krawieckie itp. są klasyfikowani nie w grupie 1 tj. jako kierownicy, lecz jako sprzedawcy, piekarze, czy krawcy.
W przypadku przedsiębiorcy wydaje się zasadnym, iż w oparciu o powyższe wyjaśnienia prawidłowe będzie szukanie jako zwodu przeważającego, zawodu wykonywanego w ramach głównego kodu PKD prowadzonej przez przedsiębiorcą działalności.
5. Co jeśli nie można przyporządkować ubezpieczonemu konkretnego zawodu?
Zawodu lub specjaliści, których nie można przyporządkować do konkretnej pozycji, należy klasyfikować w pozycji “….90 … gdzie indziej niesklasyfikowani”, znajdującej się na końcu większości grup elementarnych.
6. Jak to zostało rozwiązane na koncie w serwisie?
Na każdym druku rejestracyjnym zarówno dla pracownika, zleceniobiorcy jak i przedsiębiorcy znajduje się obecnie pole Kod wykonywanego zawodu.
Wysyłając druk z serwisu w polu Kod wykonywanego zawodu można wpisać od razu właściwy kod jeśli go znamy. Można również skorzystać z wyszukiwarki, gdzie poprzez wpisanie nazwy kodu zawodu bądź cyfr przypisanych do kodu zawodu serwis podpowie dalszą część tekstu. Tak jak na zrzucie poniżej:
Kiedy Użytkownik nie wybierze kodu serwis pokaże ostrzeżenie, gdyż wskazane pole Kod wykonywanego zawodu jest polem obowiązkowym dla druków rejestracyjnych ZUS.
Po uzupełnieniu kodu będzie można dopiero wybrać opcję przekaż do podpisu w celu wysyłki deklaracji do ZUS.
Na zrzucie poniżej zostało pokazane jak wygląda pole kodu dla ZUS ZUA.
Na zrzucie poniżej zostało pokazane jak wygląda pole kodu dla ZUS ZZA.
Autor: Joanna Łuksza – ifirma.pl
