Muszę zarejestrować się do VAT – czy to prawda?

W praktyce gospodarczej zdarza się, że do zwolnionego z VAT przedsiębiorcy dotrze informacja, że powinien zarejestrować się do VAT. Kiedy jest to prawdą i co należy wtedy zrobić?

Informacja o utracie prawa do zwolnienia

Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT powinni kontrolować, czy nie przekroczyli limitu 200.000 zł przychodu w skali roku.

Zwolnienie podmiotowe obejmuje również przedsiębiorców rozpoczynających w trakcie roku wykonywanie czynności opodatkowanych, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 200 000 zł.

Uzyskanie takiej kwoty przychodów wiąże się z utratą prawa do zwolnienia, a co za tym idzie – z koniecznością dokonania rejestracji do VAT.

Czasami zdarza się, że przedsiębiorca zapomina o tej kwestii, a informację o konieczności zaktualizowania swojego statusu VAT dostaje np. od znajomego lub księgowej.

Uwaga!
Użytkownicy serwisu ifirma.pl mają wsparcie w kontrolowaniu limitu – po przekroczeniu progu przychodu, serwis ostrzega o możliwej utracie prawa do zwolnienia. Po zweryfikowaniu kwoty przychodu można dokonać zmiany ustawień na podatnika VAT czynnego lub pozostać przy zwolnieniu, jeśli nadal istnieją do tego podstawy.

Koniec limitu VAT a rejestracja

Najczęściej koniec prawa do zwolnienia podmiotowego jest równoznaczny z przekroczeniem limitu. Można jednak wyróżnić także wyjątki, kiedy nie trzeba dokonywać rejestracji. Poniższa sprzedaż nie jest wliczana do limitu:

1. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (dotyczy sprzedaży towarów dla przedsiębiorcy z UE) oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (dotyczy sprzedaży towarów dla konsumentów z UE), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem w Polsce.
2. Sprzedaż na odległość towarów importowanych (sprzedaż na rzecz konsumentów z UE towarów o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej 150 euro, które w momencie wysyłki nie znajdują się na terytorium UE), która nie podlega opodatkowaniu na terytorium kraju.
3. Sprzedaż towarów/ usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy vat (zwolnienie przedmiotowe), z wyjątkiem:
   
   a) transakcji związanych z nieruchomościami,
   
   b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
   
   c) usług ubezpieczeniowych
   
   – jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

4. Sprzedaż towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
5. Sprzedaż usług, które są opodatkowane w innym kraju. Ogólną zasadą jest, iż miejscem świadczenia usług (miejscem ich opodatkowania) w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

   Oczywiście istnieje tu szereg wyjątków.

Uwaga!
Istnieje także grupa transakcji, które nie mogą podlegać zwolnieniu z VAT – wykonanie przynajmniej jednej tego typu czynności wymaga rejestracji jako podatnik VAT czynny, bez względu na limit. Rejestracji należy wtedy dokonać najpóźniej dzień przed wykonaniem takiej czynności.

Rejestracja do VAT – terminy

Podatnicy, którzy tracą prawo do zwolnienia z VAT, powinni:

• Złożyć formularz rejestracyjny VAT-R do właściwego urzędu skarbowego
• Rozpocząć prowadzenie ewidencji zakupu i sprzedaży VAT
• Wystawiać faktury z właściwą stawką VAT
• Wysyłać pliki jpk_v7 w ustawowych terminach

Uwaga!
Transakcja, której wykonanie spowoduje przekroczenie limitu, będzie w całości podlegała opodatkowaniu VAT – bez względu na to, jaka jej część wykracza poza limit. Jeśli kwota transakcji została ustalona wcześniej (np. na podstawie umowy), wartość ta będzie stanowiła kwotę brutto.

Kontrola limitu jest bardzo ważna, ponieważ zasadniczo VAT-R należy złożyć najpóźniej na dzień przed dokonaniem transakcji, która spowoduje przekroczenie limitu. Jeśli z jakiegoś powodu VAT-R nie zostanie złożone terminowo, należy dopełnić tego obowiązku najszybciej jak się da, wskazując w formularz datę wsteczną. Niektóre urzędy skarbowe zalecają w takiej sytuacji złożenie również czynnego żalu – warto dołączyć taką informacją podczas składania druku.

Zwolnienie przedmiotowe

Zwolnienie przedmiotowe z VAT przysługuje niezależnie od wysokości obrotów, jeśli przedsiębiorca świadczy usługi lub sprzedaje towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy VAT (np. usługi w zakresie opieki medycznej, usługi nauczania języków obcych) lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy VAT. Jest to zwolnienie ze względu na przedmiot działalności.

Taki przedsiębiorca nie musi martwić się rejestracją do VAT, gdyż ta nie będzie go dotyczyła. Ważne jest jednak żeby spojrzeć na wyjątek poruszony w punkcie 3 akapitu Koniec limitu VAT a rejestracja. Usługi w nim wskazane choć zwolnione przedmiotowo, jeżeli są wykonywane inaczej niż w charakterze transakcji pomocniczych – czyli mówiąc prostym językiem po prostu są wykonywane systematycznie w ramach działalności – są wliczane do limitu 200 000 zł. Oznacza to tyle, że jeżeli przedsiębiorca wynajmuje co miesiąc nieruchomość na cele mieszkaniowe co jest zwolnione z VAT musi wartość takiej sprzedaży wliczać do wartości sprzedaży ogółem, żeby prawidłowo wyliczyć moment, w którym będzie musiał dokonać rejestracji do VAT.

Autor: Monika Kobylak – ifirma.pl