Wskaźnik VAT

Co do zasady, przedsiębiorca prowadzący działalność powinien zarejestrować się jako podatnik VAT. Oczywiście od tej zasady ogólnej jest szereg wyjątków gdzie przedsiębiorca może korzystać ze zwolnienia z VAT, więcej na ten temat tutaj.

Ale co w przypadku kiedy przedsiębiorca zarejestrował działalność do VAT a jednocześnie prowadzi sprzedaż zwolnioną z VAT ustawowo?

O podatniku, który jest zarejestrowany do VAT i prowadzi sprzedaż która jest opodatkowana VAT (stawki 0%, 5%, 8%, 23%) oraz sprzedaż która jest ustawowo zwolniona z VAT (zwolnienie przedmiotowe, stawka ZW) powiemy, że prowadzi tzw. sprzedaż mieszaną. Taki przedsiębiorca, aby poprawnie prowadzić swoją księgowość, musi obliczyć wskaźnik VAT.

Firma sprzedające ww. usługi w 2016 r. musi wyliczyć wskaźnik na podstawie danych o sprzedaży z poprzedniego roku. Firma nowo powstała, która planuje sprzedaż usług, na które stawka VAT wynosi “zwolniony” musi zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego w celu szacunkowego określenia wskaźnika VAT.

1. Wskaźnik proporcji VAT

Wskaźnik VAT jest to proporcja określająca procentowy stosunek sprzedaży opodatkowanej do zwolnionej w danym roku. Jeśli przedsiębiorca prowadzi wyłącznie sprzedaż opodatkowaną to w jego przypadku wskaźnik wynosi 100%.

Do obrotu nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług:

• zaliczanych przez przedsiębiorcę do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji,
• gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych – używanych na potrzeby jego działalności.

2. Wskaźnik VAT a koszty

Dlaczego wyliczenie wskaźnika jest tak istotne?

Co do zasady podatnik VAT ma prawo pomniejszyć podatek VAT należny o podatek VAT naliczony. W przypadku podatnika prowadzącego wyłącznie sprzedaż opodatkowaną (wskaźnik VAT 100%) jest to jasne. Natomiast sprawa staje się nieco bardziej skomplikowana w przypadku kiedy przedsiębiorca prowadzi sprzedaż mieszaną. W takiej sytuacji powinien rozstrzygnąć do której części działalności powinien zakwalifikować dany koszt opodatkowanej czy zwolnionej. Jeśli do opodatkowanej to ma prawo odliczyć VAT naliczony, jeśli do zwolnionej to nie ma prawa odliczyć VATu naliczonego. Ale może zdarzyć się, że jeden wydatek dotyczy obu gałęzi działalności i wtedy przychodzi nam z pomocą wskaźnik VAT.

3. Wyliczanie wskaźnika VAT na podstawie sprzedaży w roku poprzednim

Wskaźnik wylicza się wg poniższego wzoru:

wskaźnik VAT = A / B

gdzie:

• A – wartość sprzedaży opodatkowanej (stawka VAT: 0%, 5%, 8%, 23%),
• B – wartość sprzedaży całkowitej (sprzedaż opodatkowana + sprzedaż zwolniona).

Przy czym, jeżeli sprzedaż dotyczyła następujących transakcji:

• sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji i używanych przez podatnika na potrzeby działalności,
• sporadycznych transakcji dotyczących nieruchomości,
• sporadycznych transakcji pośrednictwa finansowego.

Ich wartość nie jest brana pod uwagę przy wyliczaniu wskaźnika. Czyli jeżeli np. w ciągu roku nastąpiła w firmie sprzedaż osobowego samochodu firmowego to wartość tej transakcji nie jest uwzględniana przy wyliczaniu wskaźnika.

Jeżeli wyliczony współczynnik mieści się w przedziale 0% – 2%, to w serwisie podajemy wartość 0%.

Jeżeli wyliczony współczynnik mieści się w przedziale 98% – 100%, to w serwisie podajemy wartość 100%.

4. Przykłady wyliczania wskaźnika VAT

Przykład 1

Pan Jacek prowadzi firmę IT, jest to jednoosobowa działalność i nie zatrudnia pracowników. Firma jest zarejestrowana do podatku VAT. Dodatkowo od stycznia 2024 roku, Pan Jacek postanowił rozszerzyć swoją działalność o usługi ubezpieczeniowe, które w ustawie są przedmiotowo zwolnione z VAT. Zatem Pan Jacek musi obliczyć swój wskaźnik VAT.

Przykład 2

Pan Jacek z przykładu 1 kupił dodatkowy komputer, który będzie używał wyłącznie do działalności związanej z IT. Koszt to 8000,00 zł netto. W związku z tym, że komputer będzie użytkowany wyłącznie w działalności opodatkowanej Pan Jacek ma prawo do pełnego odliczenia VAT tj. 1 840,00 zł.

Przykład 3

Pan Jacek z przykładu 1 dokonał zakupu biurka i fotela biurowego o łącznej wartości 4600,00 zł netto, VAT o tej transakcji to 1058,00 zł. Z uwagi na fakt, że Pan Jacek ma jedno biuro i zarówno biurka jak i fotela będzie używał w działalności IT i ubezpieczeniowej, powinien dokonać odliczenia VAT na podstawie wskaźnika.

Z wyliczeń wynika, że Pan Jacek może odliczyć 825,24 zł VAT, a pozostała kwota będzie dla niego stanowiła koszt podatkowy w KPiR.

Autor: Katarzyna Dudek – ifirma.pl