Amortyzacja środków trwałych

Firmy rozliczające się na podstawie KPiR mają prawo do zaliczenia w koszty wartości zakupionych, wytworzonych lub otrzymanych składników majątku.

Jednak w wypadku składników majątkowych kosztem nie jest bezpośrednio cena nabycia lub wytworzenia, lecz odpis amortyzacyjny.

Amortyzacja to zaliczenie w koszty prowadzenia działalności gospodarczej wartości zakupionych lub posiadanych środków trwałych w postaci odpisów miesięcznych. Amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty,

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy.

W Ewidencji środków trwałych muszą znaleźć się wszystkie składniki majątku firmy o wartości powyżej 10 000 zł (w roku 2017 kwota ta wynosiła powyżej 3500 zł). Dla płatników VAT liczy się cena netto z faktury. Przedmioty o niższej wartości mogą być ujęte w tej ewidencji, ale nie jest to wymagane.

Dodatkowo amortyzacji podlegają: spółdzielcze prawo własności, prawa majątkowe i autorskie oraz licencje, które wprowadza się do Ewidencji wartości niematerialnych i prawnych.

Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które są amortyzowane według metody amortyzacji innej, niż odpis jednorazowy w miesiącu zakupu, rozpoczyna się w miesiącu następnym po miesiącu wprowadzenia środka trwałego do ewidencji.

Metody amortyzacji

1. Odpis jednorazowy

Prawo do jednorazowej amortyzacji do kwoty ograniczonej limitem mają podatnicy rozpoczynający w danym roku działalność oraz tzw. mali podatnicy, czyli podmioty których przychód w 2017 roku nie przekroczył (z kwotą należnego VAT) sumy 5.176.000 zł.

Zgodnie art. 22k ust. 10 ustawy o PIT – jednorazowa amortyzacja to pomoc de minimis, która udzielana jest w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy de minimis. Limit wspomnianej pomocy dla przedsiębiorcy wynosi 200.000 euro w okresie trzech lat podatkowych. Uwzględnia się przy tym całkowitą kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu danego roku podatkowego oraz dwóch poprzedzających go lat. Wyjątkiem jest transport drogowy towarów, gdzie limit dla tej branży wynosi 100.000 euro.

Limit jednorazowej amortyzacji wynosi 50.000 euro i jest przeliczany wg średniego kursu NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. W 2017 roku limit jednorazowej amortyzacji wynosił 215.000 zł. W roku 2018 limit ten będzie wynosił 216.000 zł. Oznacza to, że suma wszystkich jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których wartość początkowa przekraczała 3.500 zł oraz od nowego roku 2018 – 10 000 zł, nie może być większa, niż kwota limitu. Ta metoda amortyzacji nie dotyczy środków trwałych sklasyfikowanych w grupie 1 i 2 KŚT (np. budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej) oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ujętych w grupie 7 samochodów osobowych.

Podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej osobą prawną lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa- nie ma prawa do skorzystania z amortyzacji jednorazowej (art. 22k ust. 11 updof).

2. Amortyzacja liniowa

Polega na równych odpisach miesięcznych przez cały czas trwania amortyzacji.

3. Amortyzacja degresywna

Jest przyśpieszoną metodą amortyzacji, którą można objąć środki trwałe należące do 3, 4, 5, 6 i 8 grupy KŚT oraz środki transportu, oprócz samochodów osobowych.

Przy wprowadzaniu takiego środka do Ewidencji w serwisie:

• wybieramy z listy Metoda amortyzacji – Degresywna;
• w polu Współczynnik wpisujemy współczynnik nie większy niż 2,00. Oznacza to że podstawowa stawka amortyzacyjna zostanie podniesiona dwukrotnie.

4. Amortyzacja liniowa dla środków trwałych używanych i ulepszonych

Środek trwały używany – przed nabyciem był używany przynajmniej przez 6 miesięcy (60 miesięcy w przypadku budynków i budowli).
 

Środek trwały ulepszony – jeżeli nakłady użytkownika na jego ulepszenie, poniesione przed wprowadzeniem środka do Ewidencji środków trwałych przekroczyły 20% jego wartości początkowej (30% w przypadku budynków i budowli).

Dla takich środków trwałych można zastosować wyższe, indywidualne stawki amortyzacyjne według zasady:

A) dla środków trwałych z grup 3, 4, 5, 6 i 8 KŚT:

• 24 miesiące, jeżeli wartość początkowa środka nie przekracza 25 000 zł,
• 36 miesięcy, jeżeli wartość początkowa środka zawiera się w przedziale 25 000 – 50 000 zł,
• 60 miesięcy dla droższych,

B) dla pojazdów – 30 miesięcy,

C) dla budynków i budowli 10 lat,

D) dla kiosków, budek, domków kempingowych – 36 miesięcy.

Przy wprowadzaniu takiego środka do ewidencji środków trwałych w serwisie:

1. wybieramy z listy Metoda amortyzacji – Liniowa indywidualna dla środków używanych i ulepszonych,

2. w polu Stawka amortyzacji wprowadzamy:

• 50%, jeżeli środek będzie amortyzowany 24 miesiące,
• 40%, jeżeli środek będzie amortyzowany 30 miesięcy,
• 33%, jeżeli środek będzie amortyzowany 36 miesięcy,
• 20%, jeżeli środek będzie amortyzowany 60 miesięcy,
• 10%, jeżeli środek będzie amortyzowany 10 lat.

Wprowadzanie Środka Trwałego do Ewidencji

Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych znajduje się w zakładce Majątek i przez tę zakładkę wprowadzamy je do serwisu. Wyjątkiem są wszystkie samochody i inne pojazdy, które nawet gdy mają być wpisane do ewidencji środków trwałych muszą być wprowadzone przez zakładkę Pojazdy.

Sposób wprowadzania środków trwałych do serwisu jest uzależniony od dokumentu, na jaki został zakupiony oraz od faktu, czy był amortyzowany już wcześniej w naszym przedsiębiorstwie:

1. Zakup środka trwałego na fakturę VAT – dotyczy wprowadzanych po raz pierwszy składników majątku do ewidencji środków trwałych zakupionych na fakturę VAT.
2. Zakup środka trwałego na dokument inny niż faktura VAT – dotyczy wprowadzanych po raz pierwszy składników majątku do ewidencji środków trwałych zakupionych na dokument inny niż faktura VAT, np. umowa kupna-sprzedaży, faktura VAT-Marża.
3. Dodanie środka trwałego – formularz wypełniamy w dwóch przypadkach:

• gdy jako nowy użytkownik serwisu ifirma wprowadzamy środki trwałe, które w naszej firmie są już amortyzowane – czyli gdy przepisujemy Ewidencję środków trwałych do systemu ifirma.pl,
• gdy postanawiamy przekazać firmie środek będący do tej pory naszą (lub współmałżonka) własnością prywatną i chcemy wciągnąć go do rejestru środków trwałych lub gdy rozpoczynamy amortyzację środka trwałego wytworzonego w firmie lub ulepszonego.

Środek trwały sfinansowany z dotacji

Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie pozwalają na zaliczenie w koszty prowadzenia działalności kwot odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których zakup był sfinansowany ze środków pochodzących z dotacji. Przy wprowadzaniu takiego środka trwałego należy zaznaczyć opcję Zakup był finansowany z dotacji i w polu Wkład własny podać kwotę środków własnych przeznaczonych na zakup. Jeżeli dotacja pokryła w całości koszty zakupu to wówczas wartość wkładu własnego wynosi 0 zł.

Odpisy amortyzacyjne są zawsze wyliczane od podanej wartości początkowej, ale w koszty wliczana jest tylko ich część wyliczona od wkładu własnego.