Limit transakcji gotówkowych – pojęcie transakcji

Transakcje na kwoty od 15 000 zł muszą być opłacone za pośrednictwem rachunku płatniczego., w przypadku zapłaty gotówkowej przedsiębiorca traci możliwość rozliczenia kosztu w prowadzonej przez siebie działalności. Sprawdź jak rozumieć pojęcie „transakcja”.

Pojęcie transakcji

Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców, a konkretnie artykułem 19, limit transakcji gotówkowych, wynosi 15 000 złotych. Dokładnie brzmienie przepisu:

Szerzej temat został opisany w artykule.

Problematyczne jest ustalenie definicji transakcji, która nie została wyjaśniona w ustawie.

W przepisach funkcjonuje wiele pojęć transakcji. I tak:

• odrębnie zdefiniowaną na potrzeby ustawy o VAT “jednolitą gospodarczo transakcję”,
• “transakcję handlową” funkcjonującą na potrzeby ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych,
• odrębnie zdefiniowaną “transakcję” na potrzeby ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy,
• “transakcję płatniczą” i “krajową transakcję płatniczą” funkcjonującą na gruncie ustawy o usługach płatniczych.

Najbardziej właściwa wydaje się być definicja z ustawy o o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Zgodnie z treścią art. 4 tej ustawy transakcją handlową jest:

(…) umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, (…) zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Działalnością gospodarczą jest zaś zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Podobne rozumienie jednorazowej wartości transakcji, o której mowa w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (zastąpionej przez ustawę Prawo przedsiębiorców), przedstawiło Ministerstwo Gospodarki w początkowym okresie funkcjonowania tej ustawy. W odpowiedzi z 4 października 2004 r. na interpelację poselską stwierdzono, że:

• „Pod pojęciem „jednorazowa wartość transakcji” należy rozumieć ogólną wartość należności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami”.

Bazując na tych regulacjach, przez pojęcie „transakcji” należałoby rozumieć umowę, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług/dostaw towarów i umowa ta jest zawierana między przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich współpracy.

Jeśli zatem przedsiębiorcy współpracują np. na podstawie umowy o współpracę, w której:

• określono kwotę zobowiązania przekraczającą 15.000 zł, dla określenia jednorazowej wartości transakcji należałoby przyjąć tę całą wartość niezależnie od liczby płatności wynikającej z tej umowy,
• nie określono kwoty zobowiązania (np. tzw. umowa ramowa określająca zasady współpracy, ale nie generująca zobowiązania ani jego wysokości) – dla określenia jednorazowej wartości transakcji należałoby przyjąć sumę płatności wynikających z kolejnych (pojedynczych) zleceń (zamówień), jako że każde z nich realizowane jest na podstawie jednej umowy (transakcji). W takim przypadku każda płatność, której wartość łącznie z poprzednimi płatnościami przekroczy kwotę limitu w wysokości 15.000,00 zł, powinna być zrealizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego. Nie ma znaczenia, czy udokumentowanie nastąpiło jedną czy kilkoma fakturami.

Wszelkie korekty faktur zwiększające wartość transakcji do ponad 15 000 zł skutkują tym samym.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca wie, że w ramach zawartej z kontrahentem umowy zakup przekroczy 15 000 zł a ma wątpliwość, czy zostanie uznany za jedną transakcję, należy dokonać zapłaty przelewem lub wystąpić o interpretację indywidualną.