1. Sprzedaż środka trwałego – wpływ na składkę zdrowotną
a) Przedsiębiorcy na skali i podatku liniowym
Od stycznia 2025 obowiązują przepisy wynikające z ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. dotyczącej opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Zmianie ulegają zasady rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od przychodów osiąganych ze sprzedaży środków trwałych.
W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca co do zasady, nie będzie zaliczał do podstawy naliczenia składki zdrowotnej:
- przychodów ze zbycia środka trwałego,
- ani kosztów ich uzyskania tj. niezamortyzowanej w dacie sprzedaży środka trwałego wartości odpisów amortyzacyjnych.
Przedsiębiorca może jednak skorzystać z możliwości złożenia oświadczenia o uwzględnianiu przychodów ze sprzedaży środków trwałych oraz ich kosztów uzyskania w podstawie składki na ubezpieczenie zdrowotne. W takim przypadku kiedy zbycie środka trwałego będzie mieć miejsce np. w styczniu 2025 przedsiębiorca będzie mógł obliczając dochód dla celów naliczenia składki zdrowotnej uwzględnić przychód ze sprzedaży jak i niezamortyzowane odpisy.
Oświadczenie – będzie składane do ZUS przez przedsiębiorcę po fakcie, tj. w składanym zeznaniu rocznym dla składki zdrowotnej za rok 2025. Rozliczenie roczne składki zdrowotnej 2025, ma miejsce w deklaracji za 04/2026 składanej do 20 czerwca 2026.
Uwaga! Zmiana przepisów nie ma wpływu na rozliczenie kosztu amortyzacji środka trwałego nabytego do firmy, koszt amortyzacji dla celów ZUS jest rozliczany na zasadach dotychczasowych. Amortyzacja stanowi pomniejszenie wartości dochodu, jaki wpływa na wyliczenie podstawy składki zdrowotnej.
b) Przedsiębiorca na ryczałcie
W przypadku przedsiębiorcy rozliczającego się ryczałtem ewidencjonowanym, domyślnie przychód ze zbycia środka trwałego, nie będzie stanowił przychodu do naliczenia składki zdrowotnej. Z uwagi, na to, iż taki przedsiębiorca nie rozlicza kosztów uzyskania, nie będzie również dokonywał zmiany ustawień na koncie w serwisie.
2. Porównanie przepisów 2024 a 2025
Stan prawny na koniec 2024 roku:
- Sprzedaż środka trwałego wliczała się do przychodów z działalności gospodarczej, co oznaczało, że składkę zdrowotną opłacało się od sumy przychodów. Innymi słowy, zbycie środka trwałego wpływało na wzrost wysokości składki na ub. zdrowotne. Podstawa do składki zdrowotnej była pomniejszona o niezamortyzowaną wartość środka trwałego.
Stan prawny od stycznia 2025 roku:
- Co do zasady przychód ze zbycia środka trwałego nie jest uwzględniany w podstawie do składki zdrowotnej. Przedsiębiorca na zasadzie dobrowolności może uwzględnić przychód oraz o niezamortyzowaną wartość środka trwałego. Oświadczenie o uwzględnianiu przychodów ze sprzedaży środków trwałych oraz ich kosztów uzyskania w podstawie składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca będzie składać w rocznym rozliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2025 r. (dokładnie ujmując w ZUS DRA za 04/2026 r.)
3. Konfiguracja ZUS – przedsiębiorcy na skali i podatku liniowym
System domyślnie nie uwzględnia w podstawie do składki na ubezpieczenie zdrowotne przychodu ze zbycia środka trwałego. Poniżej zostały zaprezentowane automatyczne ustawienia konta, dla przypadku kiedy nie są uwzględnianie przychody i koszty ze sprzedaży środka trwałego oraz ustawienia konta kiedy przedsiębiorca chce zaliczyć przychód jak i koszty uzyskania przychodu ze zbycia środka trwałego do podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotne.
a) Konfiguracja domyślna – sprzedaż środka trwałego nie zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej
Prawidłowa konfiguracja w zakładce Konfiguracja → ZUS w części Dodatkowe informacje wygląda jak na zrzucie poniżej.
Ważne!
Serwis daje możliwość uwzględnienia w składce zdrowotnej przychodów ze sprzedaży środka trwałego oraz składników majątku o wartości powyżej 1500 zł, które są przychodami w działalności. Sprzedaż składników majątku o wartości poniżej 1500 zł na podstawie art. 14 ust. 2 nie jest przychodem w ramach działalności gospodarczej.
b) Konfiguracja zmieniona przez Użytkownika-sprzedaż środka trwałego zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej
W celu naliczania składki zdrowotnej od sprzedanego Środka Trwałego należy w zakładce Konfiguracja → ZUS wybrać w prawym górnym zmień plan.
W części Dodatkowe informacje należy zaznaczyć checkbox Przy wyliczeniu składki zdrowotnej uwzględniam przychody i koszty ze sprzedaży środków trwałych oraz wyposażenia o cenie nabycia powyżej 1500zł.
c) Sprzedaż środka trwałego amortyzowanego przed 2022 rokiem
Domyślnie każda sprzedaż środka trwałego od roku 2025 nie jest wliczana do podstawy naliczenia składki zdrowotnej. Jeżeli jednak przedsiębiorca, sprzedając środek trwały amortyzowany przed 2022 r. ,zdecyduje się na zmianę i postąpienie zgodnie z punktem 3 b) Konfiguracja zmieniona przez Użytkownika-sprzedaż środka trwałego zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej powinien pamiętać, o konieczności wykonania dodatkowych czynności ręcznie. W takim przypadku konieczne będzie ustalenie wartości amortyzacji sprzedawanego środka naliczonej do końca 2021 r. Chodzi tu jedynie o amortyzację z prawem do ujęcia w kosztach. Ustaloną kwotę należy wprowadzić na konto w celu jej uwzględnienie w deklaracji ZUS DRA/RCA. W celu uzyskania instrukcji jak tego dokonać zapraszamy do kontaktu z BOK serwisu ifirma.pl.
Uwaga!
ZUS w piśmie z 9 marca 2023 r. dla indywidualnego przedsiębiorcy wskazał, iż przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej w przypadku sprzedaży środka trwałego, przedsiębiorca nie musi obniżać kosztu amortyzacji za lata poprzedzające rok 2022 do wysokości ceny sprzedaży. Oznacza to, iż dla takiej sprzedaży dla celów wyliczenia składki zdrowotnej może powstać “strata”.
Z uwagi na to, iż w praktyce spotyka się odmienne stanowiska, zalecamy każdorazowo w podobnej sytuacji wystąpienie do ZUS o udzielenie indywidualnej odpowiedzi we własnej sprawie w celu ustalenia prawidłowej wartości dodatkowego kosztu jaki pomniejszy podstawę naliczenia składki zdrowotnej tj. ustalenie:
- czy ma być to pełny koszt amortyzacji dokonanej do 2022 roku,
- koszt ograniczony do wartości sprzedaży środka trwałego.
Wobec powyższych wątpliwości warto rozważyć, czy faktycznie dokonywać zmian i ujmować sprzedaż środka trwałego w podstawie naliczeń składki zdrowotnej. Czy pozostawić domyślnie opcję opisaną w punkcie 3 b) Konfiguracja zmieniona przez Użytkownika-sprzedaż środka trwałego zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej
4. Przykład zastosowania przepisów
Przykład 1
Przedsiębiorca zakupił samochód osobowy 15 marca 2024 r. za kwotę 100 000 zł. W dniu 7 stycznia 2025 r. miała miejsce sprzedaż tego środka trwałego za kwotę 50 000 zł. Do dnia sprzedaży środka trwałego przedsiębiorca zamortyzował 16 667 zł (stawka amortyzacji 20%) wartości pojazdu. Przedsiębiorca przy wyliczaniu podstawy do składki zdrowotnej za styczeń 2025 ujętej na deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za luty 2025 postanowił uwzględnić przychód ze sprzedaży pojazdu, który wynosił 50 000 zł oraz niezamortyzowane odpisy o wartości 83 333 zł.
83 333 jest różnicą między wartością początkową zakupionego środka trwałego a dokonanymi odpisami:
- 100 000 – 16 667 = 83 333
Wartość sprzedaży – 50 000 zł < Wartość niezamortyzowana - 83 333 zł
W dniu sprzedaży pojazdu koszty uzyskania przychodu przewyższyły przychód ze zbycia tego środka trwałego, dlatego przedsiębiorca, uwzględniając przychod jak i koszt uzyskania przychodu pomniejszy podstawę do naliczenia składki zdrowotnej w lutowej deklaracji rozliczeniowej. Aby system uwzględnił przychód i koszt należy przed wygenerowaniem deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za luty zmienić konfigurację ZUS zgodnie z punktem 3.2. Konfiguracja zmieniona przez Użytkownika-sprzedaż środka trwałego zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej.
Przedsiębiorca, składając ZUS DRA za 04/2026, gdzie będzie ujęte roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2025 r., będzie zobowiązany do załączenia oświadczenia o uwzględnianiu przychodów ze sprzedaży środków trwałych oraz ich kosztów uzyskania w podstawie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Przykład 2
Przedsiębiorca zakupił samochód 18 lipca 2023 r. za kwotę 75 000 zł. W dniu 7 lutego 2025 r. miała miejsce sprzedaż tego środka trwałego za kwotę 50 000 zł. Do dnia sprzedaży środka trwałego przedsiębiorca zamortyzował 47 500 zł (stawka amortyzacji 40%) wartości pojazdu. Przedsiębiorca przy wyliczaniu podstawy do składki zdrowotnej za luty 2025 ujętej na deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za marzec 2025. postanowił nie uwzględniać przychodu ze sprzedaży pojazdu.
27 500 jest różnicą między wartością początkową zakupionego środka trwałego a dokonanymi odpisami:
- 75 000 – 47 500 = 27 500
Wartość sprzedaży – 50 000 zł > Wartość niezamortyzowana – 27 500 zł
W dniu sprzedaży pojazdu koszty uzyskania przychodu były niższe niż przychód ze zbycia tego środka trwałego, dlatego przedsiębiorca nie uwzględniając przychodu jak i kosztu uzyskania przychodu nie zwiększy podstawy do naliczenia składki zdrowotnej w marcowej deklaracji rozliczeniowej.
W takim przypadku należy pozostawić domyślne ustawienia konta ZUS, takie jak opisane w punkcie 3 a) Konfiguracja domyślna – sprzedaż środka trwałego nie zostaje ujęta w podstawie składki zdrowotnej.
Autor: Monika Olejniczak – Komarnicka – ifirma.pl
Jeśli informacji jakich szukasz nie znalazłeś w naszej bazie wiedzy - zadzwoń do nas 71 769 55 15 lub porozmawiaj z konsultantem na czacie . Możesz też napisać maila na bok@ifirma.pl. BOK jest czynne od poniedziałku do piątku w godz. 9:00 – 20:00.
Popularne w kategorii:
Prowadzenie działalności gospodarczej
Najnowsze w kategorii:
Prowadzenie działalności gospodarczej
