Zmiany w zakresie podatku dochodowego wprowadzone od 2019 r. ułatwiają przedsiębiorcom zatrudnianie członków rodziny – dzięki możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia małżonków oraz dzieci. Warto wobec tego znać zasady rozliczenia członków rodziny w zakresie ZUS.
Osoba współpracująca w rozumieniu ZUS
Zatrudnienie członka rodziny według ZUS jest w większości przypadków traktowane jako zatrudnienie osoby współpracującej. Według przepisów przez osobę współpracującą rozumiemy:
- Małżonka,
- Dzieci (własne, małżonka bądź przysposobione),
- Rodziców,
- Macochę oraz ojczyma,
którzy pozostają z przedsiębiorcą w jednym gospodarstwie domowym i pracują wraz z nim w przedsiębiorstwie.
Zgodnie z przepisami o PIT, ograniczenie dotyczące kosztów uzyskania przychodu dotyczyło jedynie małżonków oraz nieletnich dzieci – pozostali pracownicy uznawani w świetle przepisów ZUS za osoby współpracujące nie byli objęci tym ograniczeniem.
Zatrudnienie członka rodziny, a składki
Decydując się na zatrudnienie członka rodziny jako osoby współpracującej, przedsiębiorca powinien pamiętać o specyficznych zasadach wyliczania składek ZUS. Zatem, jeśli współpraca będzie się odbywać na zasadach określonych tutaj, składki należy naliczać według takich samych zasad, jak składki przedsiębiorcy*, chyba że osoba współpracująca posiada inny tytuł ubezpieczenia – w takiej sytuacji z działalności opłacana będzie wyłącznie składka zdrowotna.
Poniżej znajduje się wysokość składek ZUS dla osoby współpracującej, gdzie współpraca jest jedynym tytułem do ubezpieczenia:
| Rodzaj ubezpieczenia | w 2023 r |
|
| Emerytalne (19,52%) |
812,23 | 812,23 |
| Rentowe (8%) |
332,88 | 332,88 |
| Wypadkowe (1,67% do 9 ubezpieczonych) |
69,49 | 69,49 |
| Chorobowe (2,45%) |
101,94 | 0,00 |
| Fundusz Pracy (2,45%) |
101,94 | 101,94 |
| FGŚP (0,1 %) |
4,61 | 4,61 |
| Podstawa na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 roku wynosi: 5224,46 zł x 9% |
470,20 zł | 470,20 zł |
| Podsumowanie | 1892,84 zł | 1790,90 zł |
Zatrudnienie osoby współpracującej nie może zostać objęte ulgą na start, składkami preferencyjnymi czy małym ZUS plus od przychodu, nawet jeśli zatrudniający przedsiębiorca korzysta z tej opcji. Jeśli jest to jedyny tytuł ubezpieczenia, należy opłacać składki ZUS w standardowej, pełnej wysokości tzw. Dużego ZUS.
Ponad to, należy mieć na uwadze, że osoby współpracujące poniżej 26 roku życia, z którymi została zawarta np. umowa o pracę, lub umowa zlecenia są objęte tzw. ulgą dla młodych, czyli zwolnieniem z PIT, więcej na ten temat tutaj
Warto dodatkowo pamiętać o fakcie, że nawet bezpłatna pomoc osoby współpracującej powinna zostać objęta składkami ZUS – tak jak w przypadku umowy o pracę, na zasadach tożsamych z naliczaniem ZUS przedsiębiorcy.
Autor: Anna Kubalka, Patrycja Tokarska – ifirma.pl
