Podczas zakładania działalności gospodarczej może się zdarzyć, że przedsiębiorca będzie opłacał z działalności wyłącznie składkę zdrowotną – np. wtedy, gdy jest jednocześnie zatrudniony na umowę o pracę z przynajmniej minimalnym krajowym wynagrodzeniem. Jeśli sytuacja ta ulegnie zmianie, a przedsiębiorca ma prawo do skorzystania z preferencyjnych składek ZUS, konieczne będzie złożenie odpowiednich deklaracji.
Skorzystanie z preferencyjnych składek ZUS to przywilej, który przysługuje przedsiębiorcom zakładającym nową działalność, przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia firmy (opcjonalnie po 6 miesiącach korzystania z Ulgi na start).
Uwaga! Zakładając nową działalność gospodarczą warto sprawdzić, czy spełniamy warunki niezbędne do skorzystania z preferencyjnego ZUS.
Aby rozpocząć opłacanie wszystkich preferencyjnych składek ZUS z działalności gospodarczej, konieczne będzie złożenie:
- ZUS ZWUA – w celu wyrejestrowania z dotychczasowych składek
- ZUS ZUA – w celu zarejestrowania nowych zasad opłacania składek.
Obydwa druki składamy z datą, z którą ustał poprzedni tytuł do ubezpieczeń.
Przykład.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą 3 kwietnia 2022 r. (nie skorzystał z ulgi na start), jednocześnie kontynuując pracę na etacie z wynagrodzeniem 4.000 zł brutto. Umowa o pracę wygasła 6 czerwca 2022 r.
Przedsiębiorca 7 czerwca 2022 r. złożył do ZUS odpowiednie dokumenty, aby rozpocząć opłacanie wszystkich preferencyjnych składek ZUS od minimalnej podstawy z działalności gospodarczej. Do 20 lipca 2022 r. złożył ZUS DRA i opłaci składki ZUS proporcjonalnie, za okres od 7 do 30 czerwca.
Składki ZUS za lipiec zostały opłacone już w standardowej wysokości.
1. Deklaracje zgłoszeniowe
Zanim przejdziemy do zmiany formy opłacania składek ZUS, należy upewnić się, czy wybrane są ustawienia dla preferencyjnych składek ZUS. W tym celu należy przejść do zakładki Login ➡ Konfiguracja ➡ ZUS – w części Imię i Nazwisko Przedsiębiorcy ➡ Plan opłacania składek powinna widnieć informacja Składki preferencyjne:
Jeśli jest inaczej, należy wybrać opcję “edytuj plan” i możliwe będzie wybranie opcji Składki preferencyjne – konieczne będzie wtedy także uzupełnienie daty założenia działalności gospodarczej:
Po wprowadzeniu właściwych ustawień zatwierdzamy zmiany u dołu strony.
1.1 Deklaracja ZUS ZWUA
Aby zrezygnować ze składki wyłącznie zdrowotnej i zacząć opłacać wszystkie, preferencyjne składki ZUS, należy przede wszystkim wyrejestrować się z dotychczasowych ustawień. W tym celu w serwisie ifirma.pl przechodzimy do zakładki Login ➡ Konfiguracja ➡ Deklaracje zgłoszeniowe i w części Deklaracje zgłoszeniowe Imię i Nazwisko Właściciela wybieramy opcję Wygeneruj ZWUA.
W deklaracji jako typ wybieramy zgłoszenie, i określamy przyczynę wyrejestrowania jako Inna przyczyna wyrejestrowania. Wyrejestrowania ze składki zdrowotnej dokonujemy z datą od kiedy mają nas obowiązywać składki społeczne (np pierwszy dzień po ustaniu zatrudnienia). Kod tytułu do ubezpieczeń zostanie uzupełniony automatycznie na podstawie tego, jaki widnieje w Konfiguracji dla danej daty. Po uzupełnieniu właściwej daty wybieramy opcję Przekaż do podpisu komplet deklaracji.
Następnie akceptujemy komunikat, informujący o przesłaniu deklaracji wyrejestrowującej do ZUS.
Status przesłanej deklaracji zgłoszeniowej możemy sprawdzić w zakładce Dekalracje ➡ e-Dekalracje ZUS, skąd możemy pobrać poświadczenie przedłożenia deklaracji oraz sprawdzić datę wskazaną na zgłoszeniu oraz kod tytułu ubezpieczenia. Z tego miejsca mamy również możliwość usunięcia niepodpisanej jeszcze deklaracji:
1.2 Deklaracja ZUS ZUA
W kolejnym kroku konieczne jest zarejestrowanie się ponownie do ZUS, tym razem wybierając również składki społeczne – do tego celu posłuży druk ZUS ZUA. Generujemy go także z zakładki Login ➡ Konfiguracja ➡ Deklaracje zgłoszeniowe, wybierając opcję Wygeneruj ZUA.
Wśród opcji ZUS ZUA wybieramy w tym przypadku:
- Typ zgłoszenie: Zgłoszenie,
- Kod tytułu do ubezpieczeń zostanie uzupełniony automatycznie na podstawie tego, jaki widnieje w Konfiguracji dla danej daty
- Ubezpieczenia obowiązkowe: Ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe,
- Ubezpieczenie: zdrowotne (zaznaczone automatycznie),
- Kod wykonywanego zawodu – kod wykonywanego zawodu powinien być zgodny z klasyfikacją zawodów.
– i w datach powstania obowiązku wpisujemy tę datę, z którą wygenerowaliśmy wyrejestrowanie ZUS ZWUA.
Przedsiębiorca może się również zdecydować na opłacanie dobrowolnej składki chorobowej – w takim przypadku oznaczamy tę opcję w części Ubezpieczenia dobrowolne na druku, i wprowadzamy datę jak w powyższych polach.
Ważne!
Od 16 maja 2021 roku zmieniły się formularze rejestracyjne do ZUS, tj. ZUS ZUA – rejestracja do składek społecznych i zdrowotnych. Do druków doszło dodatkowe pole jakim jest kod zawodu wykonywany przez ubezpieczonego.
Po uzupełnieniu danych należy – tak jak w przypadku ZUS ZWUA – wybrać opcję Przekaż do podpisu i zatwierdzić komunikat, informujący o wysyłce deklaracji.
Status przesłanej deklaracji zgłoszeniowej możemy sprawdzić w zakładce Dekalracje ➡ e-Dekalracje ZUS, skąd możemy pobrać poświadczenie przedłożenia deklaracji oraz sprawdzić datę wskazaną na zgłoszeniu oraz kod tytułu ubezpieczenia. Z tego miejsca mamy również możliwość usunięcia niepodpisanej jeszcze deklaracji:
2. Zmiana ustawień
Po dokonaniu formalności należy dokonać zmian w ustawieniach serwisu ifirma.pl. W tym celu przechodzimy do zakładki Login ➡ Konfiguracja ➡ ZUS ➡ “zmień plan” u góry strony, i wybieramy opcję edycji u dołu strony.
U góry strony wprowadzamy datę, od kiedy obowiązują nas pełne składki ZUS preferencyjnego. W części Dodatkowe informacje należy oznaczyć opcję Żadne z powyższych – na tej podstawie wyczyszczone zostaną ustawienia dotyczące umowy o pracę. Dane dotyczące prawa do emerytury lub renty oraz stopnia niepełnosprawności uzupełniamy zgodnie ze stanem faktycznym.
Poniżej, w ustawieniach szczegółowych składek, automatycznie zostaną podane minimalne podstawy składek obowiązkowych – należy je tak pozostawić, chyba że przedsiębiorca zdecydował się na zwiększenie podstawy wymiaru składek. Jeśli przy zgłoszeniu ZUS ZUA została wybrana dobrowolna składka chorobowa, w tym miejscu zaznaczamy również tę opcję. Po wprowadzeniu właściwych danych zmiany należy zatwierdzić.
Po zatwierdzeniu nowego planu Historia ubezpieczenia ZUS powinna być podzielona na Składki preferencyjne z samą składką zdrowotną i Składki preferencyjne z ubezpieczeniem zdrowotnym i społecznym (opcjonalnie jeszcze z chorobowym):
3. Deklaracja ZUS DRA
3.1 Przejście na wszystkie składki od 1. dnia miesiąca
W przypadku przejścia ze składki zdrowotnej na wszystkie składki preferencyjne od pierwszego dnia miesiąca, zmiana ustawień w zakładce Login ➡ Konfiguracja ➡ ZUS spowoduje, że od każdej kolejnej generowanej deklaracji będą naliczane już wszystkie składki – społeczne i zdrowotna.
Deklarację generujemy mając ustawiony w lewym górnym rogu miesiąc, od którego nastąpiło przejście na pełne składki preferencyjne. Przechodzimy do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje i wybieramy niebieską ikonę “wygeneruj ZUS”. Pojawią się wszystkie składki do zatwierdzenia.
Po zatwierdzeniu możliwe będzie wysłanie deklaracji ZUS DRA bezpośrednio z serwisu ifirma.pl w ramach funkcji e-deklaracji.
3.2 Przejście na wszystkie składki w trakcie miesiąca
W przypadku przejścia ze składki zdrowotnej na wszystkie składki preferencyjne w trakcie miesiąca, konieczne jest wygenerowanie deklaracji z proporcjonalnie pomniejszonymi składkami społecznymi za część miesiąca.
Deklarację generujemy mając ustawiony w lewym górnym rogu miesiąc, od którego nastąpiło przejście na pełne składki preferencyjne. Przechodzimy do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje i wybieramy zielona ikonę ZUS. Pojawią się wszystkie składki, w pełnej wysokości. Kolejno wybieramy opcję “edytuj”:
W następnym kroku wybieramy opcję “+dodaj pozycję” i wpisujemy daty, za które jesteśmy jeszcze zwolnieni z opłacania składek społecznych. Jako przyczynę wybieramy inna przyczyna i zatwierdzamy:
Składki społeczne zostaną proporcjonalnie pomniejszone. Na dole ponownie zatwierdzamy w celu wygenerowania dekalracji:
Po zatwierdzeniu możliwe będzie wysłanie deklaracji ZUS DRA bezpośrednio z serwisu ifirma.pl w ramach funkcji e-deklaracji.
Autor: Anna Kubalka, Ewelina Ciapara – ifirma.pl