Zmiany w zakresie podatku dochodowego wprowadzone od 2019 r. ułatwiają przedsiębiorcom zatrudnianie członków rodziny – dzięki możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia małżonków oraz dzieci. Warto wobec tego znać zasady rozliczenia członków rodziny w zakresie ZUS.
1. Osoba współpracująca w rozumieniu ZUS
Zatrudnienie członka rodziny według ZUS jest w większości przypadków traktowane jako zatrudnienie osoby współpracującej. Według przepisów przez osobę współpracującą rozumiemy:
- Małżonka,
- Dzieci (własne, małżonka bądź przysposobione),
- Rodziców,
- Macochę oraz ojczyma,
którzy pozostają z przedsiębiorcą w jednym gospodarstwie domowym i pracują wraz z nim w przedsiębiorstwie.
2. Zatrudnienie członka rodziny, a składki
Decydując się na zatrudnienie członka rodziny jako osoby współpracującej, przedsiębiorca powinien pamiętać o specyficznych zasadach wyliczania składek ZUS.
Zatem, jeśli współpraca będzie się odbywać na zasadach określonych tutaj, składki należy naliczać według takich samych zasad, jak składki przedsiębiorcy* opłacającego tzw. Duży ZUS, gdzie podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2025 r. Dla tej grupy przedsiębiorców nie może być niższa niż 5 203,80 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego), chyba że osoba współpracująca posiada inny tytuł ubezpieczenia – w takiej sytuacji z działalności opłacana będzie wyłącznie składka zdrowotna.
Poniżej znajduje się wysokość składek ZUS dla osoby współpracującej, gdzie współpraca jest jedynym tytułem do ubezpieczenia:
| Rodzaj ubezpieczenia | w 2025 r |
|
| Emerytalne (19,52%) |
1015,78 | 1015,78 |
| Rentowe (8%) |
416,30 | 416,30 |
| Wypadkowe (1,67% do 9 ubezpieczonych) |
86,90 | 86,90 |
| Chorobowe (2,45%) |
127,49 | 0,00 |
| Fundusz Pracy (2,45%) |
127,49 | 127,49 |
| FGŚP (0,1 %) |
5,20 | 5,20 |
| Podstawa na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 roku wynosi: 9% podstawy wymiaru równej 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku, tj. 6411,89 zł (8549,18 × 75%, art. 81 ust. 2ya ustawy zdrowotnej) |
577,07 zł | 577,07 zł |
| Podsumowanie | 2356,23 zł | 2228,74 zł |
*Uwaga!
Zatrudnienie osoby współpracującej nie może zostać objęte ulgą na start, składkami preferencyjnymi czy małym ZUS plus od przychodu, nawet jeśli zatrudniający przedsiębiorca korzysta z tej opcji. Jeśli jest to jedyny tytuł ubezpieczenia, należy opłacać składki ZUS w standardowej, pełnej wysokości tzw. Dużego ZUS.
Ponad to, należy mieć na uwadze, że osoby współpracujące poniżej 26 roku życia, z którymi została zawarta np. umowa o pracę, lub umowa zlecenia są objęte tzw. ulgą dla młodych, czyli zwolnieniem z PIT, więcej na ten temat tutaj.
Warto dodatkowo pamiętać o fakcie, że nawet bezpłatna pomoc osoby współpracującej powinna zostać objęta składkami ZUS – tak jak w przypadku umowy o pracę, na zasadach tożsamych z naliczaniem ZUS przedsiębiorcy.
Autor: Anna Kubalka, Patrycja Tokarska – ifirma.pl