Zmiany w zakresie podatku dochodowego wprowadzone od 2019 r. ułatwiają przedsiębiorcom zatrudnianie członków rodziny – dzięki możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia małżonków oraz dzieci. Warto wobec tego znać zasady rozliczenia członków rodziny w zakresie ZUS.
1. Osoba współpracująca w rozumieniu ZUS
Zatrudnienie członka rodziny według ZUS jest w większości przypadków traktowane jako zatrudnienie osoby współpracującej. Według przepisów przez osobę współpracującą rozumiemy:
- Małżonka,
- Dzieci (własne, małżonka bądź przysposobione),
- Rodziców,
- Macochę oraz ojczyma,
którzy pozostają z przedsiębiorcą w jednym gospodarstwie domowym i pracują wraz z nim w przedsiębiorstwie.
2. Zatrudnienie członka rodziny, a składki
Decydując się na zatrudnienie członka rodziny jako osoby współpracującej, przedsiębiorca powinien pamiętać o specyficznych zasadach wyliczania składek ZUS.
Zatem, jeśli współpraca będzie się odbywać na zasadach określonych tutaj, składki należy naliczać według takich samych zasad, jak składki przedsiębiorcy* opłacającego tzw. Duży ZUS, gdzie podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r. Dla tej grupy przedsiębiorców nie może być niższa niż 4694,40 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego), chyba że osoba współpracująca posiada inny tytuł ubezpieczenia – w takiej sytuacji z działalności opłacana będzie wyłącznie składka zdrowotna.
Poniżej znajduje się wysokość składek ZUS dla osoby współpracującej, gdzie współpraca jest jedynym tytułem do ubezpieczenia:
| Rodzaj ubezpieczenia | w 2024 r |
|
| Emerytalne (19,52%) |
916,35 | 916,35 |
| Rentowe (8%) |
375,55 | 375,55 |
| Wypadkowe (1,67% do 9 ubezpieczonych) |
78,40 | 78,40 |
| Chorobowe (2,45%) |
115,01 | 0,00 |
| Fundusz Pracy (2,45%) |
115,01 | 115,01 |
| FGŚP (0,1 %) |
4,69 | 4,69 |
| Podstawa na ubezpieczenie zdrowotne w 2024 roku wynosi: 9% podstawy wymiaru równej 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku, tj. 5825,89 zł (7767,85 × 75%, art. 81 ust. 2ya ustawy zdrowotnej) |
524,33 zł | 524,33 zł |
| Podsumowanie | 2124,65 zł | 2009,64 zł |
Zatrudnienie osoby współpracującej nie może zostać objęte ulgą na start, składkami preferencyjnymi czy małym ZUS plus od przychodu, nawet jeśli zatrudniający przedsiębiorca korzysta z tej opcji. Jeśli jest to jedyny tytuł ubezpieczenia, należy opłacać składki ZUS w standardowej, pełnej wysokości tzw. Dużego ZUS.
Ponad to, należy mieć na uwadze, że osoby współpracujące poniżej 26 roku życia, z którymi została zawarta np. umowa o pracę, lub umowa zlecenia są objęte tzw. ulgą dla młodych, czyli zwolnieniem z PIT, więcej na ten temat tutaj
Warto dodatkowo pamiętać o fakcie, że nawet bezpłatna pomoc osoby współpracującej powinna zostać objęta składkami ZUS – tak jak w przypadku umowy o pracę, na zasadach tożsamych z naliczaniem ZUS przedsiębiorcy.
Autor: Anna Kubalka, Patrycja Tokarska – ifirma.pl