Kwota wolna od opodatkowania podatkiem dochodowym zmieni się w 2017 roku. Jej wysokość została uzależniona od dochodów podatnika z jednego źródła, jak również od całokształtu dochodów. Zmieniono również mechanizm obliczania kwoty wolnej. Nowością jest brak kwoty wolnej po przekroczeniu limitu dochodów.
Pracodawcy – zmiana obowiązków u płatników
Z nowym rokiem nieznacznie ulegną zmianie obowiązki płatników zaliczek na podatek dochodowy z wynagrodzeń – tj. pracodawców.
Jeśli dochody pracownika nie przekroczą 85.528 zł, pracodawca jako płatnik będzie pobierał zaliczki podatkowe na dotychczasowych zasadach. Nie będzie uwzględniał nowej wyższej kwoty wolnej obliczając wynagrodzenia, lecz stosował dotychczasową kwotę pomniejszającą podatek – 556,02 w skali roku, 46,33 w skali miesiąca.
Uwzględnienie nowej wartości kwoty wolnej będzie miało miejsce dopiero w zeznaniu rocznym, w którym zsumuje się dochody z całego roku, bowiem od ich wartości zależy kwota wolna od opodatkowania.
PIT-2 a zaliczka
Jeżeli pracownik złożył PIT-2 dotyczący możliwości zmniejszania jego podatku o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (czyli 46,33 zł), pracodawca nadal rozlicza tą samą kwotę w wynagrodzeniu. Jednakże, jeżeli łączna podstawa opodatkowania pracownika u danego płatnika przekroczy pułap 85.528 zł, to od miesiąca, w którym do tego doszło, pracodawca – płatnik zaprzestaje obliczania zaliczki na podatek z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek. Od tego miesiąca pracownikowi nie przysługuje to odliczenie – zaliczkę pracodawca będzie obliczał bez uwzględnienia tej kwoty niezależnie od złożenia przez pracownika PIT-2.
Wysokie dochody
Pracownik przewidując przekroczenie w danym roku kwoty dochodu 85 528 zł może złożyć pracodawcy oświadczenie w tej sprawie. Wówczas pracodawca począwszy od miesiąca następującego po miesiącu otrzymania takiego oświadczenia, będzie naliczał i odprowadzał zaliczkę na podatek dochodowy z wynagrodzenia bez stosowania kwoty zmniejszającej.
Kilku pracodawców
Pracownik może mieć więcej niż jednego pracodawcę – zaliczki na podatek będą obliczane analogicznie.
Wspólne rozliczenie
Tak jak dotychczas, pracownik który spodziewa się przekroczenia kwoty dochodu 85 528 zł może złożyć oświadczenie o wspólnym rozliczeniu (z dzieckiem, małżonkiem) i w konsekwencji z jego wynagrodzenia będzie pobierana niższa zaliczka niż w sytuacji, gdyby jego dochody przypadały dla jednej osoby.
Ostateczne obliczenia w zeznaniu rocznym
Pracownik nadal będzie dokonywał rozliczenia rocznego składając odpowiednie zeznanie. W deklaracji rocznej zawrze ostateczne wyliczenie w jakiej wysokości przysługuje mu kwota wolna – bądź czy nie przysługuje. W praktyce ustawodawca sięga do pojęcia “kwoty zmniejszającej podatek” tj. podatku od nowej kwoty wolnej.
Nowe wartości kwot pomniejszających podatek odliczane w rocznym zeznaniu, wynoszą:
- 1.188 zł – dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 6.600 zł
- 1.188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku – 6.600 zł) ÷ 4.400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6.600 zł i nieprzekraczającej kwoty 11.000 zł
- 556 zł 02 gr – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 11.000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85.528 zł,
- 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku- 85.528 zł) ÷ 41.472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85.528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127.000 zł.
Przy dochodach w przedziale 85 528 – 127 000 zł, wówczas zgodnie z art. 27 ust 1a. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (określający nowy mechanizm ustalania kwoty zmniejszającej podatek) kwota wolna przysługuje proporcjonalnie. Ulega stopniowemu pomniejszaniu, aż do momentu gdy dochód przekroczy 127 000 zł – wówczas pracownikowi nie będzie przysługiwała kwota zmniejszająca podatek.
Płatnik przy umowach cywilnoprawnych
Dla osób zlecających świadczenie usług/dostawę towarów w ramach umów cywilnoprawnych nie zmienia się sposób obliczania i pobierania zaliczki od wypłacanych wynagrodzeń.
Wykonawcy, podobnie jak pracownicy, rozliczą swoje dochody w zeznaniu rocznym i dopiero wówczas nastąpi uwzględnienie właściwej dla nich kwoty wolnej (lub jej braku).
Przedsiębiorcy a kwota wolna (samonaliczenie podatku)
Podobnie, jak u pozostałych płatników, osoby prowadzące działalność gospodarczą będą obliczać zaliczkę na podatek dochodowy na podobnych zasadach, jak za 2016 rok. Zmiana dotyczy tylko tych przedsiębiorców, których dochody przekroczą 85 528 zł. Pozostali nadal obliczać będą zaliczki na podatek dochodowy uwzględniając kwotę zmniejszającą podatek 556,02 zł.
Po przekroczeniu progu 85 528 zł nie stosują kwoty pomniejszenia przy obliczaniu zaliczki.
Tak jak w przypadku wcześniej opisanych podatników, różnice między uwzględnioną w rozliczeniach kwotą wolną a faktycznie mu przysługującą, przedsiębiorca rozliczy w zeznaniu rocznym.
Inne nowości w kwocie wolnej
Nowo wprowadzone regulacje przewidują, że wysokość kwoty zmniejszającej podatek (a więc kwoty wolnej od opodatkowania) podlegać będzie corocznej weryfikacji. Weryfikacji dokonuje Minister Finansów.
Nowy mechanizm obliczania kwoty wolnej od opodatkowania w praktyce wprowadza wyższy podatek dochodowy dla osób osiągających próg podatkowy 85 528 zł. Nowością jest również brak kwoty wolnej dla osób o dochodach przekraczającej kwotę 127 000 zł.