W przypadku braku zapłaty należności wynikającej z faktury przez dłużnika, przepisy ustawy o VAT dają sprzedawcy możliwość odzyskania kwoty podatku należnego. Przywilej ten nazywany jest powszechnie ulgą na złe długi. Ulga ta dotyczy wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Skorzystanie z ulgi jest możliwe po spełnieniu następujących warunków:
- dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
- na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
- wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
- dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
- od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Zgodnie z art. 89a ust.3 ustawy o VAT podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Korekta może więc nastąpić w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 90 dzień od terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. W sytuacji, gdy za ten okres podatnik nie skorzysta z ulgi, ma prawo do złożenia korekty deklaracji za okres, w którym upłynął 90 dzień od terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
We wcześniejszych latach wierzytelność uznawało się za nieściągalną po upływie 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Należy też zwrócić uwagę na przepisy przejściowe, zgodnie z którymi niezapłacone faktury z terminem płatności wyznaczonym w 2018 r., dają prawo do korekty na nowych zasadach, jeżeli 90 dzień od upływu terminu płatności przypada po 31 grudnia 2018 r.
Przykład 1.
Faktura sprzedaży wystawiona 5 października 2018 r. z terminem płatności 30 października 2018 r. 90 dzień od terminu płatności to 28-01-2019 r. Jeśli faktura nie zostanie opłacona, to przysługuje prawo do korekty na nowych zasadach, czyli tu w styczniu.
Zmiany w podatku VAT omówione są szerzej tutaj.
Dodatkowo wierzyciel wraz z deklaracją, w której dokonał korekty podatku należnego składa zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego na druku VAT-ZD.
W przypadku, gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której rozliczyliśmy ulgę, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta w całości lub w części.
Jak skorzystać z ulgi na złe długi w serwisie?
W celu skorygowania podstawy opodatkowania i podatku należnego należy ustawić w serwisie w lewym górnym rogu miesiąc księgowy, w którym upływa 90 dzień od terminu płatności faktury. Następnie przejść do zakładki Ewidencje ➡ Ewidencja sprzedaży VAT ➡ Dodaj pozycję ewidencji sprzedaży VAT.
Wprowadzamy dane niezapłaconej przez kontrahenta faktury, w pozycji data wystawienia wpisujemy dzień, w którym upłynął 90 dzień od terminu płatności. Wartość faktury wpisujemy ze znakiem minus przy właściwej stawce podatku VAT, wybieramy przycisk przelicz i zatwierdzamy. Faktura zostanie zaksięgowana w ewidencji sprzedaży VAT.
Przykład 2.
Faktura sprzedaży wystawiona 1 stycznia 2019 r. z terminem płatności 7 stycznia 2019 r. Kwota netto wynosi 1000 zł, stawka VAT 23%. Faktura nie została opłacona przez kontrahenta.
90 dzień od terminu płatności to dokładnie 7-04-2019 r.
W lewym górnym rogu należy ustawić miesiąc księgowy kwiecień i przejść do zakładki Ewidencje ➡ Ewidencja sprzedaży VAT ➡ Dodaj pozycję ewidencji sprzedaży VAT.
Należy uzupełnić dane:
- przedmiot opodatkowania – czynność podlegająca opodatkowaniu, czyli np. sprzedaż towarów;
- numer dokumentu – numer faktury, która nie została opłacona;
- nabywca – kontrahent wskazany na fakturze;
- data wystawienia – dzień, w którym upłynął 90 dzień od terminu płatności, czyli 7-04-2019 r.;
- kwota netto – kwota netto ze znakiem minus wynikająca z nieopłaconej faktury.
Dokonany zapis trzeba przeliczyć i zatwierdzić.
W zakładce Deklaracje ➡ Deklaracje generujemy deklarację VAT-7/VAT-7K. Po wygenerowaniu deklaracji klikamy na jej numer, aby wyświetlił się podgląd formularza.
Wybieramy ikonę szczegóły, a następnie ikonę edytuj na dole strony.
W pozycji 69 deklaracji VAT-7(wer. 19)/VAT-7K(wer. 13) zaznaczamy punkt 1 – TAK.
Pojawi się poniżej zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego VAT-ZD.
W zawiadomieniu VAT-ZD wpisujemy:
- nazwę podatnika (dłużnika),
- identyfikator podatkowy NIP podatnika (dłużnika),
- numer faktury,
- datę wystawienia faktury,
- termin płatności faktury,
- kwotę korekty podstawy opodatkowania,
- kwotę korekty podatku należnego.
Serwis sam uzupełni dane po rozpoczęciu wpisywania nazwy kontrahent oraz podpowie “zaległe” faktury. Jedynie kwoty będzie trzeba wprowadzić samodzielnie.
Po uzupełnieniu wszystkich danych zatwierdzamy i deklarację przesyłamy do właściwego dla podatnika (wierzyciela) urzędu skarbowego.
Dodanie zapisu w samym zawiadomieniu VAT-ZD nie powoduje konieczności poprawy pliku JPK_VAT.