-
1. Konfiguracja konta ZUS
2. Funkcja “Zmień plan”
3. Funkcja “Edytuj plan”
4. Zmiana planów opłacenia składek ZUS (tworzenie historii ubezpieczeń ZUS)
1. Konfiguracja konta ZUS
W celu ustawienia poprawnej konfiguracji konta pod kątem ZUS-u należy przejść do zakładki Konfiguracja.
Kolejno po lewej stronie należy wybrać zakładkę ZUS.
W części Plan opłacania składek ZUS jest możliwość wybrania opcji Zmień plan oraz Edytuj plan.
2. Funkcja “Zmień plan”
Opcja Zmień plan służy do określenia konkretnych okresów podlegania pod dany kod tytułu ubezpieczenia. Po wybraniu tej opcji Użytkownik ma do uzupełniania następujące pola:
- Okres obowiązywania– w tym miejscu należy wskazać daty trwania danego planu.
- Plan opłacenia składek ZUS– w tym miejscu należy wskazać obowiązujący plan. Dla nowo założonego konta domyślnie jest ustawiony plan dla Dużego ZUS-u, który należy zmienić w przypadku posiadania innego planu. W poniżej wskazanych punktach 2.1-2.4 znajdują się opisy poszczególnych planów.
- Dodatkowe informacje– w tym miejscu należy zaznaczyć opcję zgodną ze stanem faktycznym. Domyślnie system zaznacza opcję żadne z powyższych. Poniżej zaprezentowano informacje jakie pojawiają się u przedsiębiorcy będącego na zasadach ogólnych- skali podatkowej (PIT-5) i podatku liniowym (PIT-5l):
- Opcja Jestem zatrudniona na umowę o pracę dotyczy przedsiębiorców, którzy posiadają dodatkowe źródło dochodu w postaci umowy o pracę z wynagrodzeniem ustawowo co najmniej minimalnym.
- Opcja Opłacam składki na ubezpieczenie społeczne z innej działalności gospodarczej dotyczy tych przedsiębiorców, którzy np. posiadają ubezpieczenie ZUS poza granicami Polski albo są ubezpieczeni w KRUS.
- Opcja pobieram zasiłek macierzyński dotyczy przedsiębiorców dotyczy przedsiębiorców pobierających zasiłki macierzyńskie, rodzicielskie.
- Mam prawo do emerytury
- Mam prawo do renty
- Posiadam orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności
- Posiadam orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
- Posiadam orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
- Dodatkowe informacje– w tym miejscu należy zaznaczyć opcję zgodną ze stanem faktycznym. Domyślnie system zaznacza opcję żadne z powyższych. Poniżej zaprezentowano informacje jakie pojawiają się u przedsiębiorcy będącego na zasadach podatku zryczałtowanego (PIT-28)
- Opcja Jestem zatrudniona na umowę o pracę z wynagrodzeniem nie większym niż 3 600,00 dotyczy przedsiębiorców, którzy posiadają dodatkowe źródło dochodu w postaci umowy o pracę i w ramach tej umowy nie osiągają wynagrodzenia minimalnego, sytuacja dotyczy etatów z niepełnym wymiarem czasu pracy.
- Opcja Jestem zatrudniony na umowę o pracę z wynagrodzeniem nie większym niż 3 600,00 dotyczy przedsiębiorców, którzy posiadają dodatkowe źródło dochodu w postaci umowy o pracę z wynagrodzeniem ustawowo co najmniej minimalnym.
- Opcja Opłacam składki na ubezpieczenie społeczne z innej działalności gospodarczej dotyczy tych przedsiębiorców, którzy np. posiadają ubezpieczenie ZUS poza granicami Polski albo są ubezpieczeni w KRUS.
- Opcja pobieram zasiłek macierzyński dotyczy przedsiębiorców pobierających zasiłki macierzyńskie, rodzicielskie.
- Mam prawo do emerytury
- Mam prawo do renty
- Posiadam orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności
- Posiadam orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
- Posiadam orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
- Kod tytułu ubezpieczenia – system automatycznie wskazuje kod zgodnie z wybranym planem opłacenia składek ZUS. Przykładowo dla Dużego ZUS system wskaże kod 05 10 00.
- Składki ZUS do opłacenia– system automatycznie wskazuje należne składki wraz z podstawami dla danego planu ZUS. Przykładowo dla Dużego ZUS system wskaże, że składki społeczne (emerytalna, rentowa i wypadkowa) , składka zdrowotna jaki i składka na Fundusz Pracy są obowiązkowe (wyjątek stanowią zwolnienie z tej składki). Z uwagi na to, że składka chorobowa jest dla przedsiębiorcy składką dobrowolną w przypadku wyrażenia chęci jej opłacania należy samodzielnie ją zaznaczyć (system nie oznacza jej z automatu).
Ponadto przedsiębiorca ma możliwość zaznaczenia opcji związanej z statusem emeryta/rencisty:
Oraz zaznaczenie opcji związanej z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności:
Ponadto przedsiębiorca ma możliwość zaznaczenia opcji związanej z statusem emeryta/rencisty:
Oraz zaznaczenie opcji związanej z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności:
Przedsiębiorca ma również możliwość wybrania opcji zmień kod podstawowy, który umożliwia samodzielne wybranie kodu z listy bądź wpisanie kodu ręcznie.
2.1. Ulga na start
Ulga, która dotyczy nowych przedsiębiorców lub powracających do własnego biznesu po upływie 60 miesięcy od dnia zawieszenia lub zakończenia działalności nazywa się ulgą na start. Ulga obowiązują przez okres pełnych 6 miesięcy kalendarzowych i w czasie jej trwania obowiązuje zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne co w efekcie powoduje, że obowiązkowo opłaca jest tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Przykład 1.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 5 lutego 2023 i zgłosił się do ulgi na start. Okres ulgi trwa przez pełnych 6 miesięcy kalendarzowych, dlatego w polu Okres obowiązywania należy obowiązkowo wskazać datę od z kolei w polu do można samodzielnie wyliczyć okres trwania ulgi i wpisać datę końcową (co obrazuje poniższy zrzut), wówczas dla przykładu 1. należy wskazać daty od 5 lutego do 31 sierpnia 2023.
Przedsiębiorca, może nie uzupełniać daty do (co obrazuje zrzut poniżej). Serwis będzie użytkownikowi pokazywał komunikaty na Stronie głównej oraz w zakładce Deklaracje podczas generowania deklaracji o tym, iż okres ulgi się kończy i należy podjąć się kroków związanych ze zmianą planu. Wtedy datę do przedsiębiorca uzupełnia na bieżąco kiedy zmienia plan opłacania składek na kolejny.
Uwaga!
Okres trwania ulgi na strat liczy się od pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego, jeżeli przedsiębiorca założył działalność w trakcie miesiąca to okres obowiązywania liczony jest od następnego miesiąca kalendarzowego. W takim przypadku przedsiębiorca podlega pod ulgę na strat nie przez okres 6 miesięcy a przez okres 7 miesięcy.
Przykładowa konfiguracja dla planu Ulga na start (kod ubezpiecznia 05 40).
2.2. Składki preferencyjne
Ulga, która dotyczy nowych przedsiębiorców lub powracających do własnego biznesu po upływie 60 miesięcy od dnia zawieszenia lub zakończenia działalności nazywa się składki preferencyjne. Ulgę tę najczęściej poprzedza ulga na start. Składki preferencyjne obowiązują przez okres pełnych 24 miesięcy kalendarzowych a wysokość podstawy na ubezpieczenie społeczne nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Podsumowując początkujący przedsiębiorca, który w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadził działalności gospodarczej ma dwie możliwości:
- w pierwszej kolejności korzysta z ulgi na start przez okres 6 kalendarzowych miesięcy, następnie zgłasza się do ZUS-u preferencyjnego, który opłaca przez okres 24 miesięcy kalendarzowych. (przykład 2)
- w momencie założenia działalności gospodarczej zgłasza się od razu do ZUS-u preferencyjnego (przedsiębiorca rezygnuje z ulgi na strat ), który opłaca przez okres 24 miesiące miesięcy kalendarzowych (przykład 3)
Przykład 2.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 5 lutego 2023 i zgłosił się do ulgi na start (kod ubezpieczenia 05 40). Po okresie pełnych 6 miesięcy kalendarzowych przeszedł na składki preferencyjne (kod ubezpieczenia 05 70). W polu Okres obowiązywania należy obowiązkowo wskazać datę od z kolei w polu do można samodzielnie wyliczyć okres trwania ulgi i wpisać datę końcową (co obrazuje poniższy zrzut), wówczas dla przykładu 2. należy wskazać daty od 1 września do 31 sierpnia 2025.
Przedsiębiorca, może nie uzupełniać daty do (co obrazuje zrzut poniżej). Serwis będzie użytkownikowi pokazywał komunikaty na Stronie głównej oraz w zakładce Deklaracje podczas generowania deklaracji o tym, iż okres ulgi się kończy i należy podjąć się kroków związanych ze zmianą planu. Wtedy datę do przedsiębiorca uzupełnia na bieżąco kiedy zmienia plan opłacania składek na kolejny.
Ważne!
Należy zwrócić szczególną uwagę na rozróżnienie daty założenia działalności i daty rozpoczęcia okresu preferencyjnego, druga data dotyczy rejestracji do preferencyjnego ZUS (w przykładzie 2. to będzie data po zakończeniu ulgi na start czyli 1 września 2023).
Przykład 3.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 15 marca 2023 i zgłosił się do preferencyjnego ZUS-u. Okres ulgi trwa przez pełnych 24 miesięcy kalendarzowych, dlatego w polu Okres obowiązywania (co obrazuje poniższy zrzut) należy wskazać daty od 15 marca. Przedsiębiorca zdecydował się samodzielnie wyliczyć okres trwania ulgi i z tego powodu uzupełnił w polu datę do 31 marca 2025.
Uwaga!
Okres trwania Zus-u preferencyjnego liczy się od pierwszego pełnego miesiąca kalendarzowego, jeżeli przedsiębiorca założył działalność w trakcie miesiąca to okres obowiązywania liczony jest od następnego miesiąca kalendarzowego. W takim przypadku przedsiębiorca podlega pod Zus preferencyjny nie przez okres 24 miesięcy a przez okres 25 miesięcy.
Przykładowa konfiguracja dla planu Składki Preferencyjne (kod ubezpieczenia 05 70).
2.3. Mały ZUS Plus
Początkujący przedsiębiorca, który w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadził działalności gospodarczej ma kilka możliwości aby uzyskać prawo do opłacania składek według Małego ZUS-u w późniejszym okresie:
- w pierwszej kolejności korzysta z ulgi na start przez okres 6 kalendarzowych miesięcy, następnie zgłasza się do ZUS-u preferencyjnego, który opłaca przez okres 24 miesięcy kalendarzowych. Po “wykorzystaniu” wszystkich ulg zyskuje prawo do skorzystania z Małego ZUS Plus.
- w pierwszej kolejności korzysta z ZUS-u preferencyjnego (przedsiębiorca rezygnuje z ulgi na strat), który opłaca przez okres 24 miesiące miesięcy kalendarzowych. Po “wykorzystaniu” tej ulgi zyskuje prawo do skorzystania z Małego ZUS Plus.
- przedsiębiorca przy założeniu działalności gospodarczej zgłasza się od razu do Dużego ZUS (przedsiębiorca nie ma prawa do korzystania z ulgi na start/składek preferencyjnych albo dobrowolnie rezygnuje z tych ulg), w kolejnym roku przy spełnieniu kryteriów dla Małego ZUS taki przedsiębiorca zyska prawo do zgłoszenia się do Małego ZUS.
Podsumowując przedsiębiorca zaczynający przygodę z prowadzeniem działalności gospodarczej nie ma możliwości zgłoszenia się do Małego ZUS-u.
Ważne!
Kryteria podlegania pod Małego ZUS są opisane w naszej pomocy.
Przykład 4.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 15 marca 2021 i zgłosił się do preferencyjnego ZUS-u. Okres trwania ulgi zakończył się z dniem 31 marca 2023. Przy spełnionych kryteriach dla Małego ZUS przedsiębiorca od dnia 1 kwietnia 2023 przeszedł na ten plan opłacania składek ZUS.
W związku z tym w polu Okres obowiązywania (co obrazuje poniższy zrzut) powinna się znaleźć data od 1 kwietnia 2023. Od kolejnego roku czyli od 1 stycznia 2024 przedsiębiorca ma obowiązek zweryfikowania na nowo czy w dalszym ciągu są spełnione kryteria dla Małego ZUS-u. Przedsiębiorca może również samodzielnie wyliczyć limit i uzupełnić pole do.
Przedsiębiorca, który decyduje się na automatyczne wyliczenie okresu trwania ulgi nie uzupełnia daty do (co obrazuje zrzut poniżej). Reasumując Użytkownik nie ma obowiązku wskazywania pola do ponieważ system wylicza okres obowiązywania ulgi.
Uwaga!
Mały ZUS Plus obowiązuje maksymalnie przez 36 miesięcy (+12 miesięcy dla wybranych grup od 01.09.2023 więcej informacji dostępne tutaj) w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia działalności.
Przykładowa konfiguracja dla planu Mały ZUS Plus (kod ubezpiecznia 05 90).
2.4. Duży ZUS
Przedsiębiorca, który nie ma prawa do skorzystania z żadnych ulg (ulgi na start, zus preferencyjnego, Mały ZUS) albo wykorzystał już te ulgi, ma obowiązek opłacania składek według Dużego ZUS-u.
Przykład 5.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 18 czerwca 2020 i zgłosił się do ulgi na start. Okres trwania ulgi zakończył się z dniem 31 grudnia 2022. Od 1 stycznia 2021 przedsiębiorca przeszedł na ZUS preferencyjny, który trwał 24 miesiące kalendarzowe. Z dniem 1 stycznia przedsiębiorca z uwagi na niespełnienie kryteriów dla Małego ZUS (przekroczenie przychodu 120 tys zł za 2022 r.) zarejestrował się do Dużego ZUS i w części Okres obowiązywania (co obrazuje poniższy zrzut) wskazuje datę od 1 stycznia 2023. Z kolei pole do należy pozostawić puste.
Przykładowa konfiguracja dla planu Duży ZUS (kod ubezpieczenia 05 10).
3. Funkcja ‘’Edytuj plan’’
Opcja Edytuj plan służy do zmiany parametrów aktualnego planu ZUS. Wybierając tę opcję Użytkownik ma możliwość w części Dodatkowe informacje zmiany parametrów takich jak oznaczenie emerytury, renty, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zaznaczenie informacji o posiadaniu umowy o pracę lub zaznaczenie informacji o pobieranym zasiłku macierzyńskim. Poniżej przykładowe sytuacje.
Przykład 6.
Przedsiębiorca w dniu 1 października 2023 r. uzyskał status emeryta co spowodowało zmianę w jego kodzie tytułu ubezpieczenia, w związku z tym aby system wykazał na deklaracjach rozliczeniowych prawidłowy kod należy dokonać stosownych zmian w konfiguracji.
W celu oznaczenia informacji o posiadanym statusie emeryta należy w części Dodatkowe informacje wybrać z rozwijanej listy Mam prawo do emerytury.
Po zapisaniu zmian system wykaże historię ubezpieczeń.
Przykład 7.
Przedsiębiorca w dniu 15 października 2023 r. uzyskał status rencisty oraz orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności co spowodowało zmianę w jego kodzie tytułu ubezpieczenia, w związku z tym aby system wykazał na deklaracjach rozliczeniowych prawidłowy kod należy dokonać stosownych zmian w konfiguracji.
W celu oznaczenia informacji o posiadanym statusie rencisty oraz orzeczeniu należy w części Dodatkowe informacje wybrać z rozwijanej listy Mam prawo do renty oraz Posiadam orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Po zapisaniu zmian system wykaże historię ubezpieczeń.
Przykład 8.
Przedsiębiorczyni w dniu 20 października 2023 r. po dokonaniu czynności zgłoszeniowych do ZUS przeszła na zasiłek macierzyński.
W celu oznaczenia informacji o zasiłku macierzyński w części Dodatkowe informacje zaznaczyć Pobieram zasiłek macierzyński, kolejno uzupełnić pole Kwota zasiłku macierzyńskiego oraz pole Okres przyznanego prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Po zapisaniu zmian system wykaże historię ubezpieczeń.
Opcja Edytuj plan służy również do dopisania lub rezygnacji z dobrowolnej składki chorobowej oraz zmiany wysokości składek na ubezpieczenie społeczne (zwiększenia minimalnej podstawy wymiaru składek do własnej zadeklarowanej kwoty).
Przykład 9.
Przedsiębiorca z dniem 1 października 2023 r. po dokonaniu czynności zgłoszeniowych do ZUS zrezygnował z opłacania dobrowolnej składki na ubezpieczenie chorobowe.
W części Składki ZUS do opłacenia w kolumnie Ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) należy odznaczyć składkę chorobową.
Po zapisaniu zmian system wykaże historię ubezpieczeń.
Przykład 10.
Przedsiębiorca od 1 września chce opłacać składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy wyższej niż minimalna.
W części Składki ZUS do opłacenia należy w kolumnie Podstawa wymiaru wybrać własna i wpisać kwotę.
Po zapisaniu zmian system wykaże historię ubezpieczeń.
4. Zmiana planów opłacenia składek ZUS (tworzenie historii ubezpieczeń ZUS)
Na podstawie poniższych punktów zostały zaprezentowane przykłady tworzenia historii ZUS w systemie ifirma.
W sytuacji kiedy zakończy się dany plan opłacenia składek ZUS w zakładce Konfiguracja ➡ ZUS pojawia się opcja +Dodaj nowy plan.
4.1. Przejście z ulgi na start na ZUS preferencyjny
Przykład 11.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 5 lutego 2023 i zgłosił się do ulgi na start (kod ubezpieczenia 05 40). Po okresie pełnych 6 miesięcy kalendarzowych przeszedł na składki preferencyjne (kod ubezpieczenia 05 70).
Poniżej przykładowa konfiguracja ZUS z wykazanymi okresami podlegania pod dany plan opłacenia składek ZUS.
4.2. Przejście z preferencyjnego ZUS na Mały ZUS
Przykład 12.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 19 czerwca 2021 i zgłosił się do ZUS-u preferencyjnego (kod ubezpieczenia 05 70). Po upływie pełnych 24 miesięcy kalendarzowych przeszedł na Mały ZUS (kod ubezpieczenia 05 90).
Poniżej przykładowa konfiguracja ZUS z wykazanymi okresami podlegania pod dany plan opłacenia składek ZUS.
4.3. Przejście z preferencyjnego ZUS na Duży ZUS
Przykład 13.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 15 lipca 2021 i zgłosił się do ZUS-u preferencyjnego (kod ubezpieczenia 05 70). Po upływie pełnych 24 miesięcy kalendarzowych przeszedł na Duży ZUS (kod ubezpieczenia 05 10).
Poniżej przykładowa konfiguracja ZUS z wykazanymi okresami podlegania pod dany plan opłacenia składek ZUS.
5. Historia zawieszeń działalności gospodarczej
W celu wprowadzenia okresów zawieszenia działalności należy przejść do zakładki Konfiguracja.
Kolejno po lewej stronie należy wybrać zakładkę ZUS.
W części Historia zawieszeń działalności gospodarczej jest możliwość wybrania opcji +Dodaj informację.
Przykład 13.
Przedsiębiorca zawiesił działalność 1-06-2023 i wznowił ją od 1-09-2023. W takim przypadku jako datę początku okresu zawieszenia należy wskazać datę 1-06-2023, zaś jako końca zawieszenia ostatni dzień przed wznowieniem działalności tj. 31-08-2023.
Okres zawieszenia ma wpływ na prawidłowe naliczenie podstawy dla składki zdrowotnej. W przypadku kiedy przedsiębiorca zawiesza działalność powinien obowiązkowo uzupełnić daty okresu zawieszenia na koncie.
Autor: Monika Olejniczak – ifirma.pl
