ARCHIWUM: Transakcje gotówkowe – zmiana limitu od 1 stycznia 2017 r.

Od 1 stycznia 2017 r. limit płatności gotówkowych uległ obniżeniu z 15 000 euro do 15 000 złotych.

Najważniejsze informacje

• Transakcje na kwoty od 15 000 zł zawarte od 1 stycznia 2017 r. muszą być opłacone za pośrednictwem rachunku płatniczego. Dotyczy to transakcji pomiędzy przedsiębiorcami (zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi),
• Za niezastosowanie się do w/w przepisu karany jest kupujący – odbiera mu się prawo do zaliczenia w koszty podatkowe wydatku w tej części, w jakiej był zapłacony bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Zmiany od 1 stycznia 2017 r.

Nowy przepis będzie brzmiał następująco:

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca,
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Zmiany od 1 listopada 2019r.

Z dniem 1 listopada 2019 roku wprowadzono obowiązkowy split payment. Obowiązkowe zastosowanie split payment wystąpi, gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

1. wartość brutto transakcji wynosi 15 000,00 zł lub przekracza tę kwotę,
2. sprzedaż dotyczy towarów i usług z załącznika nr 15 ustawy o VAT,
3. sprzedawca oraz odbiorca są przedsiębiorcami (transakcja B2B, niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony).

Faktura spełniająca powyższe warunki obowiązkowo zawiera oznaczenie Mechanizm podzielonej płatności. W pliku JPK_V7M i JPK_V7K faktury te posiadają oznaczenie MPP.

Warto tu zwrócić uwagę na trzy kwestie:

1. Najważniejsza zmiana – od 1 stycznia 2017 r. limit płatności gotówkowych w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami ulegnie obniżeniu z 15 000 euro do 15 000 złotych

Limit dotyczy kwoty transakcji, a nie pojedynczej płatności. Oznacza to, że jeśli płatność jest ratalna, to sposób płatności powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji. Sprawdzając, czy został przekroczony próg 15 000 zł, należy wziąć pod uwagę kwotę brutto. Powyższy limit dotyczy zarówno transakcji krajowych, jak i zagranicznych.

2. Rachunek płatniczy przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o usługach płatniczych rachunek płatniczy, to rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników, służący do wykonywania transakcji płatniczych, przy czym przez rachunek płatniczy rozumie się także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych.

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, iż w przypadku płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych, związanych z rachunkami płatniczymi, w tym m.in. kart płatniczych, jak również płatności dokonywanych poprzez systemy pośredniczące w płatnościach, takie jak PayPal, PayU itp., będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Nowe przepisy, wprowadzające powyższe ograniczenia, nie dotyczą metod regulowania wzajemnych zobowiązań: kompensaty i barteru, nie mamy tu bowiem do czynienia z płatnościami.

3. Kurs waluty

Zmianie ulegnie również kurs przyjęty do przeliczenia walut obcych. Transakcje w walutach obcych przeliczane będą na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Konsekwencje związane z nieprzestrzeganiem limitu

Przedsiębiorca, który nie będzie przestrzegał nowego limitu i dokona płatności gotówką za transakcję o wartości powyżej 15 000 złotych, nie będzie mógł takiego wydatku zaliczyć do kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeśli najpierw zostanie zaliczona do kosztów pełna kwota transakcji powyżej 15 000 zł, a następnie płatność zostanie dokonana gotówką, to przedsiębiorcy zmniejszą koszty uzyskania przychodów, bądź zwiększą przychody – w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów. Operację wykonywać będą w miesiącu, w którym zostanie dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Zgodnie z art. 22p ustęp 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powyższe przepisy będzie się stosowało również w przypadku:

1. nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych,
2. dokonania płatności:
1. po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej,
2. po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym,

– z tym, że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności, albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.

 

 
Przykład 1.

W styczniu 2017 został zakupiony w Niemczech środek trwały – samochód osobowy o wartości ponad 15 000 zł, a płatność została dokonana gotówką, również w styczniu.

W styczniu wprowadzamy pojazd do ewidencji środków trwałych (jeśli pojazd jest kompletny i zdatny do użytku), ale odpisy amortyzacyjne nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu, ponieważ płatność została dokonana gotówką.

Przykład 2.

W styczniu został zakupiony towar handlowy w hurtowni, za który została dokonana płatność w 2 transzach. Pierwsza przelewem 10 000 zł w styczniu, druga gotówką w lutym 8500 zł.

W styczniu wprowadzamy całą wartość z faktury w koszty (zgodnie z jej datą wystawienia).

W lutym należy zmniejszyć koszty (lub w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów zwiększyć przychody) o kwotę 8500 zł, ze względu na łączną wartość transakcji ponad 15 000 zł i płatność gotówką przy drugiej transzy.

Przykład 3.

Zakup maszyny od firmy w grudniu. Faktura wystawiona w grudniu i zaliczona w koszty w grudniu, a płatność dokonana w styczniu gotówką w wysokości 20 000 Euro. Mają tu zastosowanie przepisy przejściowe. Nie trzeba korygować kosztów.

Nowe przepisy związane z korektą kosztów nie mają zastosowania w odniesieniu do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2017 r.

Konsekwencje – podatek VAT

Obniżenie od 1 stycznia 2017 r. limitu dozwolonych płatności gotówkowych w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami będzie miało wpływ również na podatek od towarów i usług.

Art. 87 ust. 1 pkt. 6 ustawy o podatku od towarów i usług uzależniają możliwość odzyskania różnicy podatku naliczonego nad należnym w przyspieszonym 25-dniowym terminie od tego, czy faktury dokumentujące należności zostały w całości zapłacone z uwzględnieniem art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. A więc w przypadku nieprzestrzegania powyższego limitu, zwrot w przyspieszonym terminie będzie niemożliwy.

Art.108a ust.7 ustawy o podatku vat wskazuje, że w przypadku gdy nie dokonamy zapłaty split paymentem za fakturę posiadającą oznaczenie Mechanizm podzielonej płatności, zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z faktury. Osoby fizyczne prowadzące działalność za ten czyn ponoszą odpowiedzialność z ustawy karnej skarbowej. Sankcji tych nie ma jeżeli sprzedawca rozliczy całą kwotę podatku z faktury.

Sytuacje wymagające ostrożności:

• Zakup samochodu w komisie:

Jeżeli chcemy kupić używany samochód w komisie krajowym lub zagranicznym a płatność przelewem jest trudna do zrealizowania z przyczyn logistycznych to należy się zastanowić czy nie dokonać zakupu prywatnego, którego limit płatności gotówkowych nie dotyczy. Tak zakupiony samochód można później przekazać do firmy bez negatywnych konsekwencji podatkowych. Opisany mechanizm dotyczy wyłącznie zakupu na fakturę VAT-marża (na której nie ma wykazanego podatku VAT i tym samym kupujący nie może go odliczyć). Jeżeli sprzedawca wystawia fakturę z naliczonym podatkiem VAT, to musi być ona wystawiona na firmę, bo tylko wówczas kupujący uzyska prawo do odliczenia podatku VAT,

• Raty:

Przy zakupie na raty należy zwrócić uwagę na na wartość brutto całego zamówienia i jeżeli przekracza ona 15 000 zł (brutto) to wszystkich wpłat należy dokonywać za pośrednictwem rachunku płatniczego,

• Zaliczki:

Jeżeli wartość całości zamówienia przekracza 15 000 zł (brutto) to zaliczka również musi być zapłacona za pośrednictwem rachunku płatniczego.