Różnice kursowe u ryczałtowca

1. Transakcyjne różnice kursowe

Transakcyjne różnice kursowe powstają kiedy dokument kosztowy lub przychodowy zostanie wystawiony w walucie oraz zapłata nastąpi w walucie. Różnice kursowe powstają więc zarówno w odniesieniu do przychodów jak i wydatków, zarówno kiedy wpłata wpływa na konto walutowe jak i w złotówkach i jest w momencie wpływu przewalutowania przez bank.

1.a) Różnice kursowe od przychodów

Przedsiębiorcy rozliczający podatek dochodowy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ujmując przychód w ewidencji przychodów, przeliczają kwoty wyrażone w walucie po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę uzyskania przychodu.

W zakresie tego kiedy powstaje przychód stosują art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (częściowego wykonania usługi), nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
W przypadku przedsiębiorcy korzystającego z dostępnej od 2025 r. metody kasowej przychód powstanie w dacie otrzymania zapłaty.

Serwis ifirma.pl w celu ujęcia przychodu w ewidencji przychodów pobiera kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę sprzedaży.
W przypadku rozliczenia kasowego PIT do stosowany jest średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę otrzymania zapłaty. Ten kurs Użytkownik wprowadza podczas dodawania wpłaty za dokument sprzedaży.

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem nie wykazują kosztów. W związku z tym różnice od przychodów ujmowane są następująco:

• dodatnie – zwiększają przychód. Są ujmowane wg stawki, zgodnej ze stawką przychodu, którego dotyczą.
• ujemne – pomniejszają przychód. Są ujmowane wg stawki, zgodnej ze stawką przychodu, którego dotyczą.

Taki sposób postępowania wynika z art. 6 ust. 1c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Różnice kursowe powstają w późniejszej z dat – data uzyskania przychodu lub data otrzymania zapłaty. Dopiero bowiem kiedy znana jest kwota uzyskanego przychodu w złotówkach i kwota otrzymanej zapłaty w złotówkach możliwe jest ustalenie wartości różnic kursowych.

Wyliczenie i zaksięgowanie przez serwis transakcyjnych różnic kursowych następuje przez wprowadzenie informacji o zapłacie do wystawionego dokumentu sprzedaży w walucie.

Na koncie czynnego podatnika VAT rozliczającego się ryczałtem ewidencjonowanym są to dokumenty wystawione w walucie przez formularze:

• faktura z ceną określoną w walucie obcej,
• faktura kasowa do szczególnej metody kasowej,
• wewnątrzunijna dostawa towarów,
• eksport towarów,
• świadczenie usług dla podatników VAT-UE w trybie art. 28b,
• świadczenie usług poza terytorium kraju,
• faktura VAT OSS oraz faktura VAT IOSS,
• dowód sprzedaż OSS oraz dowód sprzedaży IOSS,
• faktura zaliczkowa i końcowa w walucie.

 

W przypadku Użytkownika korzystającego ze zwolnienia z VAT będą to formularze:

• wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług (rachunek lub faktura),
• świadczenie usług poza terytorium kraju,
• rachunek wystawiany w walucie,
• faktura z ceną określoną w walucie obcej,
• faktura VAT OSS oraz faktura VAT IOSS,
• dowód sprzedaż OSS oraz dowód sprzedaży IOSS,
• faktura zaliczkowa i końcowa w walucie.

 

Po wystawieniu dokumentu sprzedaży przez jeden z powyższych formularzy będzie on widoczny w zakładce Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Lista faktur (u nievatowca Sprzedaż ➡ Rachunki ➡ Lista rachunków i faktur).

Serwis daje możliwość wprowadzenia informacji o zapłacie z poziomu listy wystawionych dokumentów i z poziomu szczegółów wystawionej faktury lub rachunku.

Dodawania informacji o zapłacie z poziomi listy faktur lub rachunków.

Na liście faktur/rachunków i faktur w kolumnie z prawej strony dokumentu dostępna jest funkcja + Zapłać.

 

Po jej wybraniu w oknie wprowadzania różnic kursowych Użytkownik zaczyna od wyboru formy zapłaty.

W przypadku zapłaty w walucie należy dodatkowo uzupełnić kwotę otrzymaną w walucie, datę zapłaty. Przy polu kurs dostępna będzie funkcja ustaw kurs nbp. Pozwoli ona na pobranie średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę otrzymania zapłaty. Kurs ten będzie prawidłowy w przypadku zapłaty otrzymanej na rachunek walutowy. Nie dochodzi wówczas do przewalutowania.
W przypadku zapłaty w złotówkach wprowadzamy informację o kwocie zapłaty w walucie, kwocie jaka wpłynęła na rachunek złotówkowy i dacie otrzymania zapłaty.
Po zatwierdzeniu informacji o zapłacie serwis wyliczy i zaksięguje różnice kursowe.

W przypadku przedsiębiorcy rozliczającego podatek dochodowy metodą kasową formularz Wprowadź różnice kursowe do przychodu wygląda następująco:

W przypadku rozliczenia kasowego pojawi się dodatkowe pole – kurs sprzed dnia zapłaty. W nim należy za pomocą opcji Ustaw kurs NBP pobrać kurs. Data otrzymania zapłaty jest data uzyskania przychodu. Średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień wyznacza kurs po jakim powstaje przychód.

W przypadku zapłaty otrzymanej na rachunek walutowy – kurs z dnia zapłaty i kurs sprzed dnia zapłaty będą takie same. Różnice kursowe transakcyjne nie powstaną.

Dodawanie informacji o zapłacie z poziomu szczegółów dokumentu.

Na formularzu dokumentu sprzedaży na karcie Płatności dostępna jest część Różnice kursowe.

Różnice kursowe można tu wprowadzić – zarówno podczas wystawienia faktury/rachunku jak i po zatwierdzeniu dokumentu. Wprowadzenie informacji o zapłacie w momencie wystawiania dokumentu możliwe jest jeśli zapłatę otrzymano w miesiącu księgowym ustawionym podczas wystawiania dokumentu.

 

Po wybraniu funkcji + dodaj pozycję w części Różnice kursowe Użytkownik wskazuje formę zapłaty (waluta obca lub PLN). Następnie uzupełnia datę otrzymania zapłaty i kwotę otrzymaną w walucie. W przypadku zapłaty w walucie dodatkowo trzeba wprowadzić kurs, po którym otrzymano zapłatę, a w przypadku zapłaty w złotówkach – kwotę otrzymaną.
Po zatwierdzeniu serwis wyliczy i zaksięguje różnice kursowe.

W przypadku kasowego rozliczenia PIT, sposób wprowadzenia wpłaty z poziomu szczegółów dokumentu jest analogiczny. Podobnie jak przy wpłacie dodawanej z listy dokumentów, także tu pojawi się pole Kurs sprzed dnia zapłaty.

W polu tym wskazujemy średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę otrzymania zapłaty (powstania przychodu w ramach kasowego PIT).

Bez względu na to czy będą to dodatnie czy ujemne różnice kursowe, będą one widoczne w zakładce Wydatki ➡ lista wydatków w części Dowody wewnętrzne i księgowe.

 

W ewidencji przychodów będą one przypisane do stawki ryczałtu, jaką opodatkowany jest przychód, którego dotyczą różnice kursowe. Dodatnie różnice kursowe zwiększą przychód, ujemne go zmniejszą.

Przykład 1

Przedsiębiorca świadczy usługi prawne opodatkowane stawką ryczałtu 15%. Jedną z usług świadczy na rzecz podmiotu zagranicznego, z którym ustalił wystawienie faktury w walucie EUR na kwotę 150 EUR netto.
Przedsiębiorca wystawił fakturę w dniu 10.03.2025 r. wskazując jako datę sprzedaży 04.03.2025 r.
Średni kurs NBP z dnia 03.03.2025 r.: 4,1827 zł/EUR.

Po przeliczeniu kwoty w walucie na złotówki w ewidencji przychodów ujęta została kwota 627,41 zł.

Zapłatę do wystawionej faktury sprzedawca otrzymał w dniu 18.03.2025 r. na konto prowadzone w złotówkach. Kwota jaka wpłynęła na rachunek została przeliczona przez bank po kursie 4,1527 zł/ EUR. Na rachunek wpłynęła kwota 622,91 zł.

W związku z tym, iż kwota faktycznie otrzymana (622,91 zł) była niższa niż kwota zaksięgowanego przychodu (627,41 zł) wystąpiły ujemne różnice kursowe w kwocie 4,50 zł. Są one ujmowane w ewidencji przychodów w dacie otrzymania zapłaty w kolumnie właściwej dla stawki 15% ze znakiem minus.

 

Przykład 2

Przedsiębiorca świadczy usługi prawne opodatkowane stawką ryczałtu 15%. Jedną z usług świadczy na rzecz podmiotu zagranicznego, z którym ustalił wystawienie faktury w walucie EUR na kwotę 150 EUR netto.
Przedsiębiorca wystawił fakturę w dniu 10.03.2025 r. wskazując jako datę sprzedaży 04.03.2025 r.
Średni kurs NBP z dnia 03.03.2025 r.: 4,1827 zł/EUR.

Po przeliczeniu kwoty w walucie na złotówki w ewidencji przychodów ujęta została kwota 627,41 zł.

Zapłatę do wystawionej faktury sprzedawca otrzymał w dniu 25.03.2025 r. na konto prowadzone w złotówkach. Kwota jaka wpłynęła na rachunek została przeliczona przez bank po kursie 4,2579 zł/ EUR. Na rachunek wpłynęła kwota 638,69 zł.

W związku z tym, iż kwota faktycznie otrzymana (638,69 zł) była wyższa niż kwota zaksięgowanego przychodu (627,41 zł) wystąpiły dodatnie różnice kursowe w kwocie 11,29 zł. Są one ujmowane w ewidencji przychodów w dacie otrzymania zapłaty w kolumnie właściwej dla stawki 15%.

 

1.a) 1. Różnice kursowe w przypadku zmiany formy opodatkowania lub stawki ryczałtu

Wątpliwości co do sposobu ujęcia różnic kursowych mogą się pojawić w przypadku, kiedy powstaną one po zmianie formy opodatkowania czy stawki ryczałtu, którą opodatkowany jest przychód, którego różnice kursowe dotyczą.

W sytuacji kiedy różnice kursowe powstaną w roku, w którym przedsiębiorca rozlicza się ryczałtem a dotyczą przychodu wykazanego jeszcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, należy je ująć w ewidencji przychodów. Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychód, ujemne pomniejszają. Są one przypisane do stawki, właściwej dla rodzaju przychodu stanowiącego podstawę ustalenia różnic kursowych.

Przykład 3

Przedsiębiorca do końca 2024 r. rozliczał się w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów. Z początkiem 2025 r. zmienił formę opodatkowania na ryczałt. Swoje przychody będzie opodatkowywał stawką 12% (usługi doradcze w zakresie sprzętu komputerowego).

Przedsiębiorca w grudniu 2024 r wystawił fakturę na kwotę 200 EUR netto. Została ona przeliczona po kursie 4,2572 zł/ EUR. Przychód ujęty w KPiR wyniósł 851,50 zł.

Przedsiębiorca zapłatę otrzymał w 2025 r. (10.01.2025 r.). Wpłata wpłynęła na rachunek walutowy (kurs średni NBP z dnia 07/01/2025 r. 4,2794 zł/EUR). Wartość waluty w dniu jej wpływu (200 EUR * 4,2794 zł/EUR = 855,88 zł.) była wyższa niż kwota zaksięgowanego przychodu, w związku z tym powstały ujemne różnice kursowe ( 851,50 – 855,88 = 4,38 zł). Zwiększą one kwotę przychodu w dacie 10.01.2025 r.

W sytuacji zmiany stawki ryczałtu właściwej dla danego przychodu na przełomie lat podatkowych, różnice kursowe będą ujmowane wg stawki właściwej dla danego przychodu w roku podatkowym ich powstania.

Przykład 4

Przedsiębiorca świadczy usługi architektoniczne. Usługi te w 2021 r. opodatkowane były stawką 15%, od 2022 r. zastosowanie dla nich ma stawka 14%.

Przedsiębiorca w grudniu 2021 r wystawił fakturę na kwotę 200 EUR netto. Została ona przeliczona po kursie 4,6359 zł/ EUR. Przychód ujęty w KPiR wyniósł 927,18 zł.

Przedsiębiorca zapłatę otrzymał w 2022 r. (10.01.2022 r.). Wpłata wpłynęła na rachunek walutowy (kurs średni NBP z dnia 07/01/2022 r. 4,5576 zł/EUR). Wartość waluty w dniu jej wpływu (200 EUR * 4,5576 zł/EUR = 911,52 zł.) była niższa niż kwota zaksięgowanego przychodu, w związku z tym powstały ujemne różnice kursowe (927,18 – 911,52 = 15,66 zł). Zmniejszą one kwotę przychodu w dacie 10.01.2022 r. Zmniejszenie zostało ujęte w ewidencji przychodów w kolumnie przeznaczonej dla stawki 14%.

Przykład 5

Przedsiębiorca rozlicza się ryczałtem ewidencjonowanym zarówno w roku 2021 jak i 2022. W 2021 r. świadczy m.in. usługi fotograficzne opodatkowane stawką 15%. W 2022 r. nie świadczy już usług fotograficznych a jedynie usługi w zakresie zakwaterowania ze stawką ryczałtu 8,5%. W 2022 r. otrzymuje zapłatę do przychodu z 2021 r.
Zgodnie z informacją wskazywaną przez Krajową Informację Skarbową “przychód z tytułu różnic kursowych opodatkowany jest stawką ryczałtu właściwą do rodzaju przychodu stanowiącego podstawę ustalenia różnic kursowych.”
Jeśli w wyniku otrzymania zapłaty w 2022 r. powstają dodatnie różnice kursowe, należy je opodatkować stawką właściwą w roku 2022 dla przychodu z tytułu usług fotograficznych (15%). W przypadku powstania ujemnych różnic kursowych i przy jednoczesnym braku innych przychodów opodatkowanych stawką 15% zmniejszenia przychodów należy dokonać w zeznaniu rocznym. Na taki sposób postępowania wskazuje Krajowa Informacja Skarbowa.

1.b) Różnice kursowe od wydatków

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie ujmują kosztów, w związku z tym nie wyliczają ani nie księgują różnic kursowych dotyczących transakcji kosztowych.

 

2. Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych na rachunku walutowym

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych powstają w momencie wypływu środków z rachunku walutowego. Powstają one w związku z różnicą między kursem waluty w momencie jej wpływu a kursem w momencie jej wypływu.
Różnice takie powstaną w momencie wypływu waluty z rachunku walutowego.
Przy czym wypływy środków z rachunku walutowego niezwiązane z działalnością nie będą powodowały powstania różnic kursowych. Więcej informacji na ten temat tutaj.

Wpływ, odpowiednio wypływ waluty z rachunku walutowego wyceniany jest:

• po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę odpowiednio wpływu lub wypływu środków,
• kursie faktycznie zastosowanym – w przypadku kiedy w momencie wpływu/wypływu następuje przeliczenie waluty na złotówki.

 

Więcej informacji na temat wyliczana różnic kursowych od środków własnych tutaj.

Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody, ujemne – zmniejszają go.
W tym miejscu może pojawić się wątpliwość co do stawki ryczałtu jaka ma zastosowanie dla tych różnic kursowych.
Podobnie jak w przypadku transakcyjnych różnic kursowych, różnice kursowe od środków własnych ujmowane są zgodnie ze stawką, właściwą dla działalności, którą prowadzi podatnik. W przypadku gdy przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uzyskuje przychody, do których mają zastosowanie różne stawki podatku zryczałtowanego – różnice kursowe od środków własnych należy wiązać z rodzajem przychodu, którego dotyczą.

 

2.a) Księgowanie różnic kursowych od środków własnych

Zgodnie z § 4 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych przychody o których mowa w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT, w tym np. różnice kursowe, ujmowane są w ewidencji przychodów na podstawie dokumentów faktycznie potwierdzających ich uzyskanie. W związku z powyższym dla ujęcia różnic kursowych od środków własnych przedsiębiorca ma obowiązek sporządzania dowodów księgowych.
W dokumencie tym poza danymi wystawcy podmiotu – nazwa, adres oraz NIP powinny się znaleźć data i miejsce wystawienia, numer oraz informacja czego dokument dotyczy i na jaką jest wartość. Dokument powinien być podpisany przez osobę, która go sporządziła.
W przypadku różnic kursowych od środków własnych należy wskazać dane pozwalające na wycenę waluty w momencie jej wpływu (datę i kurs wpływu) oraz w momencie jej wypływu (datę i kurs wypływu).

Użytkownicy serwisu ifirma.pl poza serwisem dokonują wyliczenia różnic kursowych z wyceny środków własnych i przygotowania dowodu księgowego będącego podstawą zapisu.

W celu przygotowania dokumentu będącego podstawą księgowania Użytkownicy mogą:

1) po zaksięgowaniu różnicy kursowej przez opcję Przychód uniwersalny nie VAT na dole strony jest opcja Wydruk

 

 

Po przybyciu na dokumencie pieczątki firmy i podpisaniu się na wydruku, taki dokument będzie spełniał wymogi dokumentu księgowego. W takim przypadku w polu opis warto jak najdokładniej opisać z czego wynika różnica kursowa, tj. wskazać m.in. wyliczenie różnicy, zastosowane kursy do przeliczeń.

2) skorzystać z formularza dowodu księgowego dostępnego w zakładce Wydatki ➡ Lista wydatków ➡ + Dodaj wydatek ➡ Dowód księgowy ➡ + Dodaj .

 

Formularz ten uzupełniamy następująco:

• data – data powstania różnicy kursowej.
• nazwa – różnice kursowe od środków własnych,
• opis – wskazanie jakiego wpływu i wypływu dotyczy różnica kursowa (data, kwota i kurs)
• kwota – kwota różnicy kursowej (nie ma znaczenia czy kwota z plusem czy z minusem).

 

 

Po zatwierdzeniu dokumentu dokument można wydrukować jako plik pdf. Wydrukowany dokument należy podpisać. Będzie on stanowił podstawę księgowania różnic kursowych w ewidencji przychodów w sposób wskazany poniżej.

a) dodatnie różnice kursowe

Dodatnie różnice kursowe będące przychodem należy zaksięgować w zakładce Sprzedaż ➡ Faktury/Rachunki ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

Poszczególne pola należy uzupełnić następująco:

• numer dokumentu – numer kolejny nadany przez Użytkownika. Jeśli dokument będący podstawą księgowania nie jest przygotowany za pomocą dostępnego w serwisie dowodu księgowego warto, aby dla różnic kursowych od środków własnych ustalić serię numeracji inną niż numeracja dowodów księgowych stosowana w serwisie,
• opis – różnice kursowe od środków własnych,
• data wystawienia – data powstania różnicy kursowej czyli data rozchodu waluty z rachunku walutowego,
• ewidencja przychodów – w dacie wystawienia,
• wartość sprzedaży – ustalona kwota różnicy kursowej przy stawce zgodnej z przychodem, którego dotyczą ustalone różnice kursowe.

 

Pola takie jak: data sprzedaży, nabywca, sprzedaż wliczana do limitu kasy fiskalnej, sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia o cenie zakupu poniżej 1500 zł, uwagi zostają puste.

Po zatwierdzeniu dodatnia różnica kursowa zwiększy przychód miesiąca, w którym powstała.

b) Ujemne różnice kursowe

Ujemne różnice kursowe zmniejszające kwotę przychodu należy zaksięgować w zakładce Sprzedaż ➡ Faktury/Rachunki ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

Poszczególne pola należy uzupełnić następująco:

• numer dokumentu – numer kolejny nadany przez Użytkownika. Jeśli dokument będący podstawą księgowania nie jest przygotowany za pomocą dostępnego w serwisie dowodu księgowego warto, aby dla różnic kursowych od środków własnych ustalić serię numeracji inną niż numeracja dowodów księgowych stosowana w serwisie,
• opis – różnice kursowe od środków własnych,
• data wystawienia – data powstania różnicy kursowej czyli data rozchodu waluty z rachunku walutowego,
• ewidencja przychodów – w dacie wystawienia,
• wartość sprzedaży – ustalona kwota różnicy kursowej przy stawce zgodnej z przychodem, którego dotyczą ustalone różnice kursowe. Kwota wpisana ze znakiem minus.

 

Pola takie jak: data sprzedaży, nabywca, sprzedaż wliczana do limitu kasy fiskalnej, sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia o cenie zakupu poniżej 1500 zł, uwagi zostają puste.

Po zatwierdzeniu ujemna różnica kursowa zmniejszy przychód miesiąca, w którym powstała.

Obie ujęte różnice kursowe od środków własnych – przy założeniu, iż przedsiębiorca uzyskuje przychody opodatkowane stawką ryczałtu 15% wyglądają następująco.

 

Podstawą ich ujęcia są przygotowane poza serwisem dowody księgowe.

3. Przykłady wyliczenia i księgowania różnic kursowych

Poniższe przykłady dotyczą przedsiębiorcy, który nie korzysta z kasowego rozliczenia PIT.

3.a) Transakcyjne różnice kursowe

Transakcyjne różnice kursowe w serwisie zostaną wyliczone i zaksięgowane przez serwis automatycznie w przypadku dokumentów sprzedaży wystawionych w walucie. Więcej na ten temat tutaj.

Przykład 6

Przedsiębiorca świadczy usługi prawne opodatkowane stawką ryczałtu 15%. Jedną z usług świadczy na rzecz podmiotu zagranicznego, z którym ustalił wystawienie faktury w walucie EUR na kwotę 100 EUR netto.
Przedsiębiorca wystawił fakturę w dniu 10.04.2025 r. wskazując jako datę sprzedaży 04.04.2025 r.
Średni kurs NBP z dnia 03.03.2025 r.: 4,1791 zł/EUR.

Po przeliczeniu kwoty w walucie na złotówki w ewidencji przychodów ujęta została kwota 417,91 zł.

Zapłatę do wystawionej faktury sprzedawca otrzymał w dniu 25.04.2025 r. na konto prowadzone w złotówkach. Kwota jaka wpłynęła na rachunek została przeliczona przez bank po kursie 4,2215 zł/ EUR. Na rachunek wpłynęła kwota 422,15 zł.

Wyliczenie różnic kursowych: 100 EUR *(4,2215 – 4,1791) = 100 EUR * 0,0424 zł/EUR = 4,24 zł

W związku z tym, iż kwota faktycznie otrzymana (422,15 zł) była wyższa niż kwota zaksięgowanego przychodu (417,91 zł) wystąpiły dodatnie różnice kursowe w kwocie 4,24 zł. Są one ujmowane w ewidencji przychodów w dacie otrzymania zapłaty w kolumnie właściwej dla stawki 15%.

Wyliczenie i księgowanie różnic kursowych następuje po wprowadzeniu informacji o zapłacie. W powyższym przypadku w celu wprowadzenia różnic kursowych, Użytkownik ustawia miesiąc księgowy marzec (miesiąc otrzymania zapłaty), a następnie odnajduje fakturę w zakładce Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Lista faktur.

 

Po wybraniu opcji Zapłać w kolumnie z prawej strony pojawi się okno wprowadzania różnic kursowych do przychodu. W nim jako formę zapłaty należy ustawić PLN, uzupełnić kwotę otrzymaną w walucie (tu 100 EUR), kwotę otrzymaną w PLN (422,15 zł) i datę otrzymania zapłaty. Na końcu należy zatwierdzić.

Sposób wprowadzenia zapłaty w przypadku, jej wpływu na rachunek walutowy opisany jest w kolejnym przykładzie.

Wyliczone różnice kursowe będą widoczne:

• w zakładce Wydatki ➡ Lista wydatków, w części Dowody wewnętrzne i księgowe,

 

 

• w ewidencji przychodów – zakładka Księgowość ➡ Ewidencje ➡ Ewidencja przychodów,

 

 

W ewidencji przychodów różnica kursowa ujęta jest w kolumnie właściwej dla stawki ryczałtu zastosowanej na fakturze sprzedaży, której ona dotyczy. W tym wypadku będzie to kolumna ze stawką 15%.

Ujęty w ewidencji dokument różnic kursowych należy otworzyć, wybierając jego numer a następnie wybrać opcję wydrukuj.

 

Wydrukowany dokument należy podpisać i przechowywać w dokumentacji firmy.

Przykład 7

Przedsiębiorca świadczy usługi opodatkowane stawką ryczałtu 17%. Jedną z usług świadczy na rzecz podmiotu zagranicznego, z którym ustalił wystawienie faktury w walucie EUR na kwotę 250 EUR netto.
Przedsiębiorca wystawił fakturę w dniu 11.05.2025 r. wskazując jako datę sprzedaży 04.05.2025 r.
Średni kurs NBP z dnia 02.05.2025 r.: 4,275 zł/EUR.

Po przeliczeniu kwoty w walucie na złotówki w ewidencji przychodów ujęta została kwota 1068,75 zł.

Zapłatę do wystawionej faktury sprzedawca otrzymał w dniu 22.05.2025 r. na konto walutowe. Kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę otrzymania zapłaty (21.05.2025 r.) to 4,2403 zł/EUR.

Wyliczenie różnic kursowych: 250 EUR*(4,275 zł/EUR – 4,2403 zł/EUR) = 8,68 zł

W związku z tym, iż kurs przychodu jest wyższy niż kurs otrzymanej zapłaty powstała ujemna różnica kursowa.

Wyliczenie i księgowanie różnic kursowych następuje po wprowadzeniu informacji o zapłacie. W powyższym przypadku w celu wprowadzenia różnic kursowych, Użytkownik ustawia miesiąc księgowy maj (miesiąc otrzymania zapłaty), a następnie odnajduje fakturę w zakładce Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Lista faktur.

 

Po wybraniu opcji Zapłać w kolumnie z prawej strony pojawi się okno wprowadzania różnic kursowych do przychodu. W nim jako formę zapłaty należy ustawić walutę obcą, uzupełnić kwotę otrzymaną w walucie (tu 250 EUR). Po uzupełnieniu daty otrzymania zapłaty przy polu kurs pojawi się funkcja umożliwiająca pobranie średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę otrzymania zapłaty (ustaw kurs nbp). Po jej wybraniu serwis pobierze kurs z dnia 21.05.2025 r. (4,2403 zł/EUR). Na końcu należy zatwierdzić.

Wyliczone różnice kursowe będą widoczne:

• w zakładce Wydatki ➡ Lista wydatków, w części Dowody wewnętrzne i księgowe,

 

• w ewidencji przychodów – zakładka Księgowość ➡ Ewidencje ➡ Ewidencja przychodów,

 

W ewidencji przychodów różnica kursowa ujęta jest w kolumnie właściwej dla stawki ryczałtu zastosowanej na fakturze sprzedaży, której ona dotyczy. W tym wypadku będzie to kolumna ze stawką 17%. Kwota ujemnych różnic kursowych ujmowana jest ze znakiem minus, pomniejszając tym samym kwotę przychodu.

Ujęty w ewidencji dokument różnic kursowych należy otworzyć, wybierając jego numer a następnie wybrać opcję wydrukuj.

 

Wydrukowany dokument należy podpisać i przechowywać w dokumentacji firmy.

Przykład 8

Przedsiębiorca świadczy usługi architektoniczne. Usługi te w 2021 r. opodatkowane były stawką 15%, od 2022 r. zastosowanie dla nich ma stawka 14%.

Przedsiębiorca w dniu 31.12.2021 wystawił fakturę krajową w walucie na kwotę 200 EUR netto. Na fakturze wskazana została data sprzedaży 20.12.2021 r. Została ona przeliczona po kursie 4,6334 zł/ EUR. Przychód ujęty w ewidencji przychodów w kolumnie właściwej dla stawki 15% wyniósł 926,68 zł.

Przedsiębiorca zapłatę otrzymał w 2022 r. (10.01.2022 r.). Wpłata wpłynęła na rachunek walutowy (kurs średni NBP z dnia 07.01.2022 r. 4,5576 zł/EUR).

Wyliczenie różnicy kursowej: 200 EUR *(4,5576 zł/EUR – 4,6334 zł/EUR) = -15,16 zł. Kurs zapłaty jest niższy niż kurs przychodu, powstała ujemna różnica kursowa.

Różnica kursowa powinna zostać ujęta w kolumnie właściwej dla stawki 14%, serwis automatycznie ujmie ją w tej samej stawce, w której ujęta została faktura sprzedaży. Serwis nie rozpozna zmiany stawki ryczałtu dla usługi na przestrzeni lat.

W celu wprowadzenia różnicy kursowej Użytkownik ustawia miesiąc księgowy styczeń i przechodzi do zakładki Faktury ➡ Lista faktur. Tu na osi czasu wybiera 12.2021, tak aby widoczna była faktura wystawiona w grudniu 2021 r. Przy wystawionej fakturze wybiera opcję + różnice kursowe.

 

W formularzu Użytkownik wybiera właściwą formą zapłaty (walutę obcą), wskazuje kwotę otrzymaną (tu kwotę brutto czyli 246 EUR), datę otrzymania zapłaty i pobiera kurs za pomocą funkcji ustaw kurs nbp.

Po zatwierdzeniu dokument różnic kursowych dostępny będzie w zakładce Wydatki ➡ Lista wydatków.

 

Użytkownik otwiera dokument wybierając jego numer, a następnie drukuje go i usuwa.

W kolejnym kroku konieczne jest zaksięgowanie ujemnych różnic kursowych już we właściwej stawce ryczałtu – 14%.
Księgowania należy dokonać przez zakładkę Faktury ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

W formularzu należy uzupełnić dane zgodnie z wydrukowanym i usuniętym dokumentem różnic kursowych. Dane uzupełniane są następująco:

• numer dokumentu – numer usuniętego dokumentu,
• opis – nazwa wskazana na księgowanym dokumencie,
• data wystawienia – zgodnie z datą usuniętego dokumentu,
• wpis do ewidencji przychodów – w dacie wystawienia.
• wartość sprzedaży – kwota ujemnej różnicy kursowej ze znakiem minus przy stawce właściwej dla świadczonych usług w danym roku (tu stawce 14%).

 

Zaksięgowane różnice kursowe widoczne będą w Ewidencji przychodów w następujący sposób:

 

Po wykonaniu powyższych czynności faktura sprzedaży widoczna będzie jako nieopłacona. Nie jest to błędem. W przypadku jeśli, Użytkownik chce mieć informację o opłaceniu faktury polecane jest wprowadzenie informacji o zapłacie (opcja + różnice kursowe) po kursie po jakim faktura została przeliczona na PLN w momencie jej wystawienia (w tym wypadku 4,6334 zł/EUR). Serwis nie dokona wyliczenia różnicy kursowej a dokument sprzedaży będzie oznaczony jako opłacony.

Przykład 9

Przedsiębiorca do końca 2024 r. rozliczał się w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów. Z początkiem 2025 r. zmienił formę opodatkowania na ryczałt. Swoje przychody będzie opodatkowywał stawką 12% (usługi doradcze w zakresie sprzętu komputerowego).

Przedsiębiorca w grudniu 2024 r wystawił fakturę na rzecz podmiotu zagranicznego na kwotę 100 USD netto. Data wystawienia faktury 31.12.2024 i sprzedaży 15.12.2024 r. Została ona przeliczona po kursie 4,0738 zł/USD. Przychód ujęty w KPiR wyniósł 407,38 zł.

Przedsiębiorca zapłatę otrzymał w 2025 r. (27.01.2025 r.). Wpłata wpłynęła na rachunek walutowy (kurs średni NBP z dnia 07.01.2025 r. 4,0124 zł/USD). Wartość waluty w dniu jej wpływu (100 USD * 4,0124 zł/ USD = 401,24 zł) była niższa niż kwota zaksięgowanego przychodu, w związku z tym powstały ujemne różnice kursowe.

Wyliczenie różnic kursowych: 100 USD *(4,0124 zł/ USD – 4,0738 zł/USD) = 6,14 zł
Powyższą kwotę można uzyskać również odejmując od wartości przychodu w momencie otrzymania zapłaty wartość przychodu w momencie jego ujęcia w KPIR (401,24 zł – 407,38 zł).

W sytuacji zmiany stawki ryczałtu właściwej dla danego przychodu na przełomie lat podatkowych, różnice kursowe będą ujmowane wg stawki właściwej dla danego przychodu w roku podatkowym ich powstania. Różnice kursowe powinny być wykazane jako przychód w 2025 r. i opodatkowane stawką 12%.

W celu wprowadzenia różnicy kursowej Użytkownik ustawia miesiąc księgowy styczeń i przechodzi do zakładki Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Lista faktur. Tu na osi czasu wybiera 12.2024, tak aby widoczna była faktura wystawiona w grudniu 2024 r. Przy wystawionej fakturze wybiera opcję + Zapłać.

 

W formularzu Użytkownik wybiera właściwą formą zapłaty (walutę obcą), wskazuje kwotę otrzymaną (tu 100 USD), datę otrzymania zapłaty i pobiera kurs za pomocą funkcji ustaw kurs nbp.

Po wprowadzeniu informacji o zapłacie Użytkownik sprawdza zapisy ewidencji przychodów (zakładka Księgowość ➡ Ewidencje ➡ Ewidencja przychodów). W przypadku kiedy zapis pojawił się w kolumnie zgodnie z właściwą stawką ryczałtu nie ma potrzeby dokonywania dodatkowych czynności. W przypadku gdy został ujęty przy niewłaściwej stawce należy wykonać dalsze czynności.

Po zatwierdzeniu dokument różnic kursowych dostępny będzie w zakładce Wydatki ➡ Lista wydatków.

Użytkownik otwiera dokument wybierając jego numer a następnie drukuje go i usuwa.

W kolejnym kroku konieczne jest zaksięgowanie ujemnych różnic kursowych we właściwej stawce ryczałtu – 12%.
Księgowania należy dokonać przez zakładkę Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

W formularzu należy uzupełnić dane zgodnie z wydrukowanym i usuniętym dokumentem różnic kursowych. Dane uzupełniane są następująco:

• numer dokumentu – numer usuniętego dokumentu,
• opis – nazwa wskazana na księgowanym dokumencie,
• data wystawienia – zgodnie z datą usuniętego dokumentu,
• pola Sprzedaż wliczana do limitu kasy fiskalnej i Sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia o cenie zakupu powyżej 1500zł – puste,
• wpis do ewidencji przychodów – w dacie wystawienia,
• wartość sprzedaży – kwota ujemnej różnicy kursowej ze znakiem minus przy stawce właściwej dla świadczonych usług w danym roku (tu stawce 12%).

 
W przypadku dodatniej różnicy kursowej zapis należałoby dokonać bez znaku minus.

Zaksięgowane różnice kursowe widoczne będą w Ewidencji przychodów w następujący sposób:

 
Po wykonaniu powyższych czynności faktura sprzedaży widoczna będzie jako nieopłacona. Nie jest to błędem. W przypadku jeśli, Użytkownik chce mieć informację o opłaceniu faktury polecane jest wprowadzenie informacji o zapłacie (opcja + Zapłać) po kursie po jakim faktura została przeliczona na PLN w momencie jej wystawienia (w tym wypadku 4,0738 zł/USD). Serwis nie dokona wyliczenia różnicy kursowej a dokument sprzedaży będzie oznaczony jako opłacony.

Przykład 10

Przedsiębiorca do końca 2024 r. rozliczał się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Przychód opodatkowywał stawką 15%. Z początkiem 2025 r. zmienił formę opodatkowania na zasady ogólnie (ewidencja podatku dochodowego na KPiR).

Przedsiębiorca w grudniu 2024 r wystawił fakturę na rzecz podmiotu zagranicznego na kwotę 100 USD. Data wystawienia faktury 31.12.2024 i sprzedaży 15.12.2024 r. Została ona przeliczona po kursie 4,0738 zł/ USD. Przychód ujęty w ewidencji przychodów wyniósł 407,38 zł.
Zapłatę za fakturę otrzymał na konto złotówkowe w dniu 20.01.2025 r. Wpływ waluty na konto został przeliczony po kursie 4,1152 zł/USD. Kwota jaka wpłynęła na rachunek złotówkowy: 411,52 zł.

Wyliczenie różnic kursowych: 100 USD *(4,1152 zł/ USD – 4,0738 zł/USD) = 4,14 zł.
Jest to dodatnia różnica kursowa.

W celu wprowadzenia różnicy kursowej Użytkownik ustawia miesiąc księgowy styczeń i przechodzi do zakładki Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Lista faktur. Tu na osi czasu wybiera 12.2024, tak aby widoczna była faktura wystawiona w grudniu 2024 r. Przy wystawionej fakturze wybiera opcję + Zapłać.

 

W formularzu Użytkownik wybiera właściwą formę zapłaty (PLN), wskazuje kwotę zapłaconą w walucie przez kontrahenta w walucie i otrzymaną w PLN (tu 411,52 zł) oraz datę otrzymania zapłaty.

Serwis we właściwy sposób wyliczy i zaksięguje różnice kursowe. Dodatnie różnice kursowe w KPiR ujęte zostaną w kolumnie Pozostałe przychody w dacie dokonania zapłaty.

 

3.b) Różnice kursowe od środków własnych

Przykład 11

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych posiada firmowy rachunek walutowy. Na ten rachunek wpływają środki w walucie obcej wpłacane przez kontrahentów na podstawie faktur.
Na koncie dostępne są środki z wpłat za dwie faktury wystawione w marcu 2025 r.

• 1500 EUR – wpływ w dniu 05.03.2025 r. Średni kurs NBP z dnia 04.03.2025 r.: 4,1568 zł/EUR.
• 700 EUR – wpływ w dniu 25.03.2025 r. Średni kurs NBP z dnia 24.03.2025 r.: 4,1832 zł/EUR.

 

Przedsiębiorca wyceniając rozchody z rachunku walutowego stosuje metodę FIFO.

 

Przedsiębiorca prowadzi działalność opodatkowana stawką 12%.

W dniu 30.03.2025 r. przedsiębiorca przelał środki z firmowego rachunku walutowego:

• w kwocie 1000 EUR na prywatny rachunek złotówkowy,
• w kwocie 500 EUR na firmowy rachunek prowadzony w złotówkach. Wpłata wpłynęła na rachunek prowadzony w PLN po kursie 4,1348 zł/EUR.

 

Różnice kursowe od środków własnych powstaną jedynie dla drugiej z wypłat. Wypłata środków pieniężnych z firmowego rachunku walutowego na potrzeby osobiste podatnika, a więc nie związana z prowadzoną przez niego działalnością, nie powoduje powstania obowiązku ustalenia różnic kursowych od własnych środków pieniężnych.
Zgodnie z metodą FIFO, rozchód środków na cele prywatne dotyczy wpłaty z 05.03.2025 r.

Wyliczenie różnic kursowych od środków własnych dla drugiej wypłaty:

• wartość waluty w momencie wpływu: 500 EUR * 4,1568 zł/EUR = 2 078,40 zł
• wartość waluty w momencie jej wypływu: 500 EUR * 4,1348 zł/EUR = 2 067,40 zł

 

Różnica: 11 zł. Jest to ujemna różnica kursowa. Wartość waluty w momencie jej wpływu jest niższa niż w momencie wpływu.

Podstawą księgowania różnicy kursowej jest sporządzony przez Użytkownika dowód księgowy. Elementy jakie powinien on zawierać wskazane zostały w punkcie 2.a)

Ujemną różnicę kursową Użytkownik księguje w dacie wypłaty (30.03.2022 r.) przez zakładkę Sprzedaż ➡ Faktury ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

Formularz uzupełniany jest następująco:

• numer dokumentu – nadany w ramach przyjętej przez Użytkownika serii numeracji,
• opis – różnice kursowe od środków własnych,
• data wystawienia – 30.03.2025 r.,
• pola data sprzedaży i nabywca – zostawiamy puste,
• pola Sprzedaż wliczana do limitu kasy fiskalnej i Sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia o cenie zakupu powyżej 1500zł – puste,
• ewidencja przychodów – w dacie wystawienia,
• wartość sprzedaży – kwota różnicy kursowej przy odpowiedniej stawce ryczałtu – tu kwota ze znakiem minus przy stawce 12%

 

Ujęty w ewidencji przychodów zapis wyglądać będzie następująco:

 

Przykład 12

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych posiada firmowy rachunek walutowy. Na ten rachunek wpływają środki w walucie obcej wpłacane przez kontrahentów na podstawie faktur.
Na koncie dostępne są środki z wpłat za dwie faktury wystawione w marcu 2025 r.

• 1500 EUR – wpływ w dniu 05.03.2025 r. Średni kurs NBP z dnia 04.03.2025 r.: 4,1568 zł/EUR.
• 700 EUR – wpływ w dniu 25.03.2025 r. Średni kurs NBP z dnia 24.03.2025 r.: 4,1832 zł/EUR.

 

Przedsiębiorca wyceniając rozchody z rachunku walutowego stosuje metodę FIFO.

Przedsiębiorca prowadzi działalność opodatkowana stawką 12%.

W dniu 30.03.2025 r. przedsiębiorca przelał środki z firmowego rachunku walutowego w kwocie 500 EUR na firmowy rachunek prowadzony w złotówkach. Wpłata wpłynęła na rachunek prowadzony w PLN po kursie 4,1785 zł/EUR.
Następnego dnia zapłacił za wydatek w walucie (150 EUR). Średni kurs NBP z dnia poprzedzającego datę zapłaty 4,1218 zł/EUR.

Różnice kursowe od środków własnych dla obu wypłat. Zgodnie z metodą FIFO, w obu przypadkach rozchodowane będą środki z pierwszej wpłaty.,/p>

Wyliczenie różnic kursowych od środków własnych dla poszczególnych wypłat będzie następujące:

a) przelew na rachunek złotówkowy:
• wartość waluty w dniu wpływu: 500 EUR* 4,1568 zł/EUR = 2 078,40 zł
• wartość waluty w dniu wypływu: 500 EUR* 4,1785 zł/EUR = 2 089,25 zł

Wartość waluty w dniu wypływu jest większa w związku z tym powstały dodatnie różnice kursowe (10,85 zł).

b) zapłata za wydatek w walucie:

• wartość waluty w dniu wpływu: 150 EUR* 4,1568 zł/EUR = 623,52 zł
• wartość waluty w dniu wypływu: 5150 EUR* 4,1218 zł/EUR = 618,27 zł

Wartość waluty w dniu wypływu jest większa w związku z tym powstały ujemne różnice kursowe (5,25 zł).

Podstawą księgowania różnic kursowych są sporządzone odrębnie dla każdego z rozchodów dowody księgowe. Elementy jakie powinien zawierać dowód księgowy wskazane zostały w punkcie 2.

Sposób wprowadzenia oraz wykazania w ewidencji przychodów ujemnej różnicy kursowej od środków własnych wskazany został w przykładzie nr 11.

Dodatnią różnicę kursową Użytkownik księguje w dacie zapłaty za wydatek (31.03.2025 r.) przez zakładkę Sprzedaż ➡Faktury ➡ Inne przychody ➡ Przychód uniwersalny nie VAT.

 

Formularz uzupełniany jest następująco:

• numer dokumentu – nadany w ramach przyjętej przez Użytkownika serii numeracji,
• opis – różnice kursowe od środków własnych,
• data wystawienia – 30.03.2025 r.,
• pola data sprzedaży i nabywca – zostawiamy puste,
• pola Sprzedaż wliczana do limitu kasy fiskalnej i Sprzedaż środka trwałego lub wyposażenia o cenie zakupu powyżej 1500zł – puste,
• ewidencja przychodów – w dacie wystawienia,
• wartość sprzedaży – kwota różnicy kursowej przy odpowiedniej stawce ryczałtu – tu kwota przy stawce 12%.

Ujęty w ewidencji przychodów zapis wyglądać będzie następująco:

 

Autor: Katarzyna Kisiel – ifirma.pl