1. Wygenerowanie rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorcy rozliczającego się za 2023 r. na podatku według składki PIT- 5. Złożenie rocznego zeznania PIT-36.
Przykład 1
Przedsiębiorca założył 1 stycznia 2023 r. działalność gospodarczą. W 2023 r. rozliczał się na PIT-5 oraz podlegał pod Duży ZUS bez dobrowolnej składki chorobowej (kod tytułu ubezpieczenia 05 10 00). Przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników.
Od stycznia do grudnia 2023 r. osiągnął dochody w wysokości 64 679,44 zł oraz zapłacił składki społeczne( które zmniejszały dochód w PIT-5 ) w wysokości 14 397,78
Użytkownik może samodzielnie zweryfikować swoje dochody wchodząc w grudniu 2023 r w zakładkę Ewidencja ➡ Księga Przychodów i Rozchodów.
Kolejno wybierając na dole strony ikonę wygeneruj zestawienie i wskazując daty od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. i zaznaczając checkbox Uwzględniaj wartość remanentów.
Ważne !
Jeżeli remanent końcowy jest wyższy niż wartość remanentu początkowego to różnica remanentowa wpływie na zwiększenie przychód i tym samym na zwiększenie dochodu do naliczania składki zdrowotne.
W sytuacji odwrotnej, jeśli remanent roczny zwiększy koszty, składka zdrowotna zostanie prawidłowo obniżona o różnicę wynikającą z rozliczenia na koniec roku.
Dzięki wykonaniu tych kroków Użytkownik uzyskuje informację na temat rocznego dochodu.
Z kolei zapłacone składki ZUS są widoczne w zakładce Zobowiązania ➡ Składki ZUS.
Podsumowując suma zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne wynosiła 14 397,78 zł.
a) Generowanie ZUS DRA za kwiecień 2024 wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne- szczegółowe omówienie parametrów
W celu stworzenia deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kwiecień należy ustawić się w lewym górnym rogu w kwietniu 2023 i przejść do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje.
Kolejno należy wybrać ikonę Wygeneruj ZUS.
Następnie pojawia się następujące pola:
- Deklaracje za poprzedni rok w tym polu należy wskazać rodzaj zeznania roczne za poprzedni rok.
Dla przykładu 1. należy zaznaczyć PIT-36.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
- Składka zdrowotna z działalności opodatkowanej według zasad ogólnych
W tych polach system zaciąga dane z poprzedniego roku:
Dochód z działalności system zaciąga dane z grudnia 2023 z zakładki Ewidencja ➡ Księga Przychodów i Rozchodów.
Dla przykładu 1. system zaciągnął dochód 64 679,44 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód z innych działalności system zaciąga dane z zakładki Konfiguracja ➡ PIT.
Z uwagi na to, że przedsiębiorca w przykładzie 1. nie osiągał dodatkowych przychodów system wykazał 0 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód niewykazany w serwisie jest to miejsce umożliwiające wpisanie dochodu, który wcześniej nie został ujęty w systemie ifirma.
W przykładzie 1 brak dodatkowych dochodów w związku z tym należy wykazać 0 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne system sumuje wszystkie składki społeczne, które posiadają datę opłacenia z 2023 r. z zakładki Zobowiązania ➡ Składki ZUS.
Dla przykładu 1. system zaciągnął kwotę składki społecznej 14 397,78 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu system weryfikuje daty zawieszenie wprowadzone do zakładki Konfiguracja ➡ ZUS.
Z uwagi na brak zawieszeń w 2023 r. dla przykładu 1. system zaciągnął 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód do wykazania system od dochodu ustalonego na podstawie Księgi Przychodów i Rozchodów odejmuje zapłacone w 2023 r. składki na ubezpieczenie społeczne (rozliczone w PIT-5). Dla przykładu 1. system pomniejszył dochód z KPIR 64 679,44 zł o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne 14 397,78 zł
Stosuję obniżenie składki zdrowotnej do wysokości podatku dochodowego
pole należy zaznaczyć TYLKO w przypadku korzystania z zwolnienie ze składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Roczna podstawa wymiaru składki stanowi roczny dochód pomniejszony o sumę zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w 2023 r.
Dla przykładu 1. system pomniejszył dochód z KPIR 64 679,44 zł o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne 14 397,78 zł (64 679,44- 14 397,78 zł = 50
Roczna składka stanowi roczną podstawę wymiaru składki pomnożoną razy prawidłową wartość procentowa dla wybranej formy opodatkowania. Dla przykładu 1. roczna podstawa wymiaru składki razy 9%: (50 281,66)*9% = 4 525,35
Suma miesięcznych składek według złożonych deklaracji DRA za rok 2023 system weryfikuje ją na podstawie składki zdrowotnej wykazanej na ZUS DRA.
W przykładzie 1. łączna suma składki zdrowotnej wykazana na ZUS DRA to 18 236,08 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Składki należne na ubezpieczenie zdrowotne z działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych, na podstawie złożonych deklaracji DRA.
- Podsumowanie składki zdrowotnej gdzie system wykaże wartość nadpłaty/niedopłaty albo wartość zerową. W przykładzie 1. przedsiębiorca ma wykazaną składkę zdrowotną nadpłaconą za 2023 r.
W celu wygenerowania rocznego zeznania składki na ubezpieczenie zdrowotne na koniec należy wybrać ikonę zatwierdź.
W kolejnym etapie system przekieruje do generowania ZUS DRA za miesiąc kwiecień wykazując składki za ten okres, które należy zatwierdzić.
Po wykonaniu tych kroków system stworzy ZUS DRA za 04/2024 na którym będzie się również znajdować rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. W celu uzyskania podglądu na stworzone ZUS DRA należy w kolumnie DRA wybrać okres 4/2024.
W części XII. ROCZNE ROZLICZENIE SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE należy wybrać rozwiń.
Po wybraniu opcji rozwiń ukaże się rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W maju w zakładce Zobowiązania ➡ Składki ZUS pojawi się informacja o nadpłacie składki zdrowotnej.
2. Wygenerowanie rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorcy rozliczającego się za 2022 r. na podatku zryczałtowanym PIT-28. Złożenie rocznego zeznania PIT-28.
Przykład 2.
Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w dniu 1 października 2023 r. Przedsiębiorca wybrał formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz zgłosił się do ulgi na start. Przedsiębiorca zatrudnia pracowników .
W okresie od października do grudnia przedsiębiorca osiągnął przychód 67 660, 25 zł.
Użytkownik może samodzielnie zweryfikować swoje dochody wchodząc w grudniu 2023 r. w zakładkę Ewidencje ➡ Ewidencja Przychodów
Z kolei zapłacone składki ZUS są widoczne w zakładce Zobowiązania ➡ Składki ZUS. Przedsiębiorca z uwagi na podleganie pod ulgę na start nie opłacał składek na ubezpieczenie społeczne w 2023 r.
2 a) Generowanie ZUS DRA za kwiecień 2024 wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne- szczegółowe omówienie parametrów
W celu stworzenia deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kwiecień należy ustawić się w lewym górnym rogu w kwietniu 2024 i przejść do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje
Kolejno należy wybrać ikonę Wygeneruj ZUS.
Następnie pojawia się następujące pola:
- Deklaracje za poprzedni rok w tym polu należy wskazać rodzaj zeznania roczne za poprzedni rok.
Dla przykładu 2. należy zaznaczyć PIT-28.
Następnie pojawia się następujące pola:
- Deklaracje za poprzedni rok w tym polu należy wskazać rodzaj zeznania roczne za poprzedni rok.
Dla przykładu 1. należy zaznaczyć PIT-28R.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
- Składka zdrowotna z działalności opodatkowanej ryczałtowo
W tych polach system zaciąga dane z poprzedniego roku :
Przychód z działalności system zaciąga dane z grudnia 2023 z zakładki Ewidencje ➡ Ewidencja Przychodów
Dla przykładu 2. system zaciągnął przychód 67 660,25 zł
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Przychód z innych działalności system zaciąga dane z zakładki Konfiguracja ➡ PIT.
Z uwagi na to, że przedsiębiorca w przykładzie 2. nie osiągał dodatkowych przychodów system wykazał 0 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne system sumuje wszystkie składki społeczne, które posiadają datę opłacenia z 2023 r. z zakładki Zobowiązania ➡ Składki ZUS.
Dla przykładu 2. system zaciągnął kwotę składki społecznej w wysokości 0 zł, ponieważ przedsiębiorca z uwagi na podleganie pod ulgę na start był zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu system weryfikuje daty zawieszenie wprowadzone do zakładki Konfiguracja ➡ ZUS.
Z uwagi na fakt, że działalność została założona w październiku 2023 i nie było zawieszeń, system wykazał 3 miesiące.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Przychód do wykazania system od przychodu ustalonego na podstawie Ewidencji Przychodów odejmuje zapłacone w 2022 r. składki na ubezpieczenie społeczne.
Dla przykładu 2. system wykazał 67660,25 zł
Roczna podstawa wymiaru składki to suma trzech podstaw na ubezpieczenie zdrowotne.
Dla przykładu 2. system pomnożył trzy miesiące podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne razy podstawę do tej składki 6 965,94 zł ( podstawa określona dla rocznego przychodu w przedziale ponad 60 tys zł do 300 tys zł).
6 965,94 *3 = 20 897,82
Roczna składka stanowi roczną podstawę wymiaru składki pomnożoną razy prawidłową wartość procentowa dla wybranej formy opodatkowania. Dla przykładu 2. roczna podstawa wymiaru składki razy 9%: ( 20 897,82 *9 %=1 880,80 )
Suma miesięcznych składek według złożonych deklaracji DRA za rok 2024 system weryfikuje ją na podstawie składki zdrowotnej wykazanej na ZUS DRA.
W przykładzie 2. łączna suma składki zdrowotnej wykazana na ZUS DRA to 1 379,25 zł
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Saldo to różnica między należną roczną składką zdrowotną a składką zdrowotną wynikający z ZUS DRA. Roczna podstawa do składki zdrowotnej minus składka zdrowotna wynikająca z ZUS DRA.
Składki należne na ubezpieczenie zdrowotne z działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych, na podstawie złożonych deklaracji DRA.
- Podsumowanie składki zdrowotnej gdzie system wykaże wartość nadpłaty/niedopłaty albo wartość zerową. W przykładzie 2. przedsiębiorca ma wykazaną niedopłatę.
W celu wygenerowania rocznego zeznania składki na ubezpieczenie zdrowotne na koniec należy wybrać ikonę zatwierdź.
W kolejnym etapie system przekieruje do generowania ZUS DRA za miesiąc kwiecień wykazując składki za ten okres, które należy zatwierdzić.
Po wykonaniu tych kroków system stworzy ZUS RCA za 04/2024 na którym będzie się również znajdować rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. W celu uzyskania podglądu na stworzone ZUS RCA należy w kolumnie RCA wybrać okres 4/2024.
W części F. ROCZNE ROZLICZENIE SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE należy wybrać rozwiń.
Po wybraniu opcji rozwiń ukaże się rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W maju w zakładce Zobowiązania > Składki ZUS pojawi się informacja o niedopłacie do składki zdrowotnej.
3. Wygenerowanie rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorcy rozliczającego się za 2023 r. na podatku według składki PIT- 5 L. Złożenie rocznego zeznania PIT-36L.
Przykład 3.
Przedsiębiorca złożył 1 grudnia 2023 r. działalność gospodarczą. W 2023 r. rozliczał się na PIT-5 L oraz podlegał pod ulgę na start.
W grudniu 2023 osiągnął dochód w wysokości 10 558, 89 zł
Użytkownik może samodzielnie zweryfikować swoje dochody wchodząc w grudniu 2023 r. w zakładkę Ewidencja ➡ Księga Przychodów i Rozchodów.
Kolejno wybierając na dole strony ikonę wygeneruj zestawienie i wskazująć daty od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.
Dzięki wykonaniu tych kroków Użytkownik uzyskuje informację na temat rocznego dochodu.
3 a) Generowanie ZUS DRA za kwiecień 2024 wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne- szczegółowe omówienie parametrów
W celu stworzenia deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za kwiecień należy ustawić się w lewym górnym rogu w kwietniu 2024 i przejść do zakładki Deklaracje ➡ Deklaracje
Kolejno należy wybrać ikonę Wygeneruj ZUS.
Następnie pojawia się następujące pola:
- Deklaracje za poprzedni rok w tym polu należy wskazać rodzaj zeznania roczne za poprzedni rok.
Dla przykładu 1. należy zaznaczyć PIT-36.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dla przykładu 3. należy pozostawić domyślną opcję żadne z powyższych.
- Składka zdrowotna z działalności opodatkowanej liniowo
W tych polach system zaciąga dane z poprzedniego roku :
Dochód z działalności system zaciąga dane z grudnia 2023 z zakładki Ewidencja ➡ Księga Przychodów i Rozchodów.
Dla przykładu 3. system zaciągnął dochód 10 558,89 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód z innych działalności system zaciąga dane z zakładki Konfiguracja ➡ PIT.
Z uwagi na to, że przedsiębiorca w przykładzie 3. nie osiągał dodatkowych przychodów system wykazał 0 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód niewykazany w serwisie jest to miejsce umożliwiające wpisanie dochodu, który wcześniej nie został ujęty w systemie ifirma.
W przykładzie 3. brak dodatkowych dochodów w związku z tym należy wykazać 0 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne system sumuje wszystkie składki społeczne, które posiadają datę opłacenia z 2023 r. z zakładki Zobowiązania > Składki ZUS.
Dla przykładu 3. system zaciągnął kwotę składek społecznych 0 zł (z uwagi na to, że przedsiębiorca będący na uldze na start jest przez okres trwania ulgi zwolniony z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne).
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu system weryfikuje daty zawieszenie wprowadzone do zakładki Konfiguracja ➡ ZUS.
Z uwagi na rozpoczęcie działalności gospodarczej w grudniu 2023 i brak zawieszeń system zaciągnął 1 miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Dochód do wykazania system od dochodu ustalonego na podstawie Księgi Przychodów i Rozchodów odejmuje zapłacone w 2023 r. składki na ubezpieczenie społeczne ( rozliczone w PIT-5L)
Dla przykładu 3 składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w 2023 r. wyniosły 0 zł i z tego powodu dochód z Księgi Przychodów i Rozchodów odpowiadania dochodowi do wykazania.
Roczna podstawa wymiaru składki stanowi roczny dochód pomniejszony o sumę zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w 2023 r.
Dla przykładu 3. system pomniejszył dochód z KPIR 10 558,89 zł o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne 0 zł (10 558,89 –0,00 =10 558,89)
Roczna składka stanowi roczną podstawę wymiaru składki pomnożoną razy prawidłową wartość procentowa dla wybranej formy opodatkowania. Dla przykładu 3. roczna podstawa wymiaru składki razy 4,9%: (10 558,89 *4,9% = 517,39)
Suma miesięcznych składek według złożonych deklaracji DRA za rok 2023 system weryfikuje ją na podstawie składki zdrowotnej wykazanej na ZUS DRA.
W przykładzie 3. łączna suma składki zdrowotnej wykazana na ZUS DRA to 831,49 zł.
Pod ikoną znaku zapytania znajduje się wyjaśnienie
Saldo to różnica między należną roczną składką zdrowotną a składką zdrowotną wynikający z ZUS DRA.
Składki należne na ubezpieczenie zdrowotne z działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych, na podstawie złożonych deklaracji DRA.
- Podsumowanie składki zdrowotnej gdzie system wykaże wartość nadpłaty/niedopłaty albo wartość zerową. W przykładzie 3. przedsiębiorca ma wykazaną składkę zdrowotną nadpłaconą za 2023 r.
W celu wygenerowania rocznego zeznania składki na ubezpieczenie zdrowotne na koniec należy wybrać ikonę zatwierdź.
W kolejnym etapie system przekieruje do generowania ZUS DRA za miesiąc kwiecień wykazując składki za ten okres, które należy zatwierdzić.
Po wykonaniu tych kroków system stworzy ZUS RCA za 04/2024 na którym będzie się również znajdować rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. W celu uzyskania podglądu na stworzone ZUS DRA należy w kolumnie RCA wybrać okres 4/2024.
W części F. ROCZNE ROZLICZENIE SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE należy wybrać rozwiń.
Po wybraniu opcji rozwiń ukaże się rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W maju w zakładce Zobowiązania ➡ Składki ZUS pojawi się informacja o nadpłacie składki zdrowotnej.
4.Jak ustalić roczną podstawę do składki na ubezpieczenie zdrowotne
Krótkie podsumowanie jak w prawidłowy sposób ustalić podstawę do rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wybranych form opodatkowania.
4 a) Podstawa do składki zdrowotnej dla podatku na zasadach ogólnych według skali podatkowej PIT-5
Przychód – Koszty – Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne – Wartość amortyzacji do 31.12.2021 – Różnice remanentowe.
4 b) Podstawa do składki zdrowotnej dla podatku na zasadach ogólnych, podatek liniowy PIT-5L
Przychód – Koszty – Zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne – Wartość amortyzacji do 31.12.2021 – Różnice remanentowe.
4 c) Podstawa do składki zdrowotnej dla podatku zryczałtowanego PIT-28
Przychód – Zapłacone składki społeczne stanowi przychód brany pod uwagę przy ustalaniu progu dla składki zdrowotnej.
Podstawa w danym progu (występują III progi : I próg do 60tys , II próg od 60 do 300 tys oraz III próg powyżej 300 tys) x 12 miesięcy. ( przy założeniu, że działalność gospodarcza była prowadzona cały rok ).
4 d) Podstawa do składki zdrowotnej dla przedsiębiorców zmieniających formę opodatkowania w 2024 r. z podatku zryczałtowanego PIT-28 na podatek na zasadach ogólnych według skali podatkowej PIT-5 / podatek liniowy PIT-5L
Według wyjaśnień ZUS-u zmiana formy opodatkowania z ryczałtu na podatek według skali bądź liniowy oznacza, że płatnik składek był zobowiązany ustalić podstawę wymiaru składki na zdrowotne na podstawie wysokości dochodu z miesiąca poprzedniego. Z uwagi na to, że w grudniu 2023 r. taki przedsiębiorca nie osiągał dochodów opodatkowanych według skali bądź podatku liniowego, podstawę wymiaru składki należnej za styczeń 2024 r. stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień 1 lutego 2023 r., tj. 3490 zł.
Przy zmianie formy opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową/podatek liniowy w 2024 r., podatnik w grudniu 2023 r. zakończył rok kalendarzowy, ale jednocześnie w styczniu 2024 r. zakończył rok składkowy (rok składkowy trwał od luty 2023 r. do stycznia 2024 r.).
Podsumowująć przy zmianie formy opodatkowania w rozliczeniu rocznym składki na ubezpieczenie zdrowotne, płatnik składek ma obowiązek rozliczyć składkę zdrowotną zapłaconą za 13 miesięcy.
5. Wykaz przychodów w formie tabeli, które są brane do ustalenia rocznej podstawy do składki zdrowotnej
| Przychody, które się uwzględnia: | Przychody, których się nie uwzględnia: |
| przychody zwolnione z podatku PIT w ramach ulgi: na powrót, dla rodzin 4+, dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy o pdof) | przychodów oraz kosztów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej na podstawie Prawa przedsiębiorców |
| szczególne zasady ustalania dochodu w podatku PIT, o których mowa w art. 24 ust. 1-2b ustawy o pdof, tj. różnice remanentowe (za 2022 r. nie zwiększa się dochodu, jeżeli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego) | przychodów, kosztów oraz zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące, w których przysługiwało zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej |
| pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 26, art. 30c albo art. 30ca ustawy o pdof, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą, | przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym (na podstawie ustawy o pdof i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku) |
Autor: Monika Olejniczak – ifirma.pl