Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych tytułem darmym

admin

4 lata ago

Ustawa z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychód osiąganych przez osoby fizyczne wprowadziła kolejne zmiany w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów amortyzacji środków trwałych (ŚT) i wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) nabytych nieodpłatnie.

W poniższej tabeli została wskazana treść regulującego tą kwestię art. 23 ust. 1 pkt 45a lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązująca w ostatnich okresach.

Brzmienie art. 23 ust. 1 pkt 45a lit a ustawy o PIT
Przed 2018 r.	Od 01.01.2018 do 18.07.2018	Od 19.07.2018 r
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej ŚT i WNiP nabytych nieodpłatnie
z wyjątkiem nabytych w drodze spadku lub darowizny, jeżeli: – nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub – dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub – nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku,	jeżeli: – nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub – dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub – nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub – nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku,	z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli: – nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub – dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub – nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub – nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku, * Dodany ust. 9

* art. 23 ust. 9:
„Przepisu ust. 1 pkt 45a lit. a nie stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nabytych w drodze darowizny, jeżeli darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tych składników. W tym przypadku stosuje się odpowiednio przepisy art. 22g ust. 12 oraz art. 22h ust. 3 i nie stosuje się przepisu art. 22g ust. 15.”

Do końca 2017 r. przepis wyłączający prawo do zaliczania amortyzacji nieodpłatnie otrzymanych ŚT nie dotyczył tych ŚT, które podatnik otrzymał w drodze spadku lub darowizny.

Z początkiem roku 2018 r. usunięto zapis o wyłączeniu dla środków trwałych otrzymanych w drodze spadku czy darowizny. Podatnik, który w ewidencji miał środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne otrzymane w drodze spadku lub darowizny utracił prawo do zaliczania do koszów ich amortyzacji, jeżeli wartość spadku lub darowizny nie korzystała ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Odpisy amortyzacyjne od ŚT oraz WNiP, otrzymanych w drodze darowizny, mogły stanowić koszt jedynie, kiedy wartość spadku lub darowizn nie korzystała ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn albo składnik ten podlegał opodatkowaniu, lecz ze względu na wartość mieścił się w kwocie wolnej od tego podatku.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2024 r. wprowadzony od 1 stycznia 2018 r. zakaz amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych tytułem darmym nie mógł dotyczyć majątku podatnika otrzymanego do końca 2017 r. Wprowadzony zakaz stanowi więc naruszenie konstytucyjnych zasad ochronów interesów w toku.

Przedsiębiorcy, którzy na podstawie obowiązujących przepisów nie zaliczyli amortyzacji powinni czekać na zmianę przepisów. Z kolei przedsiębiorcy, którzy na skutek zakończonego decyzją postępowania podatkowego wyłączyli z kosztów odpisy amortyzacyjne od ŚT z darowizny w oparciu o powyższe przepisy mają prawo do złożenia wniosku o wznowienie postępowania administracyjnego. Na złożenie wniosku jest miesiąc od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (najczęściej dzień jego ogłoszenia).

Ustawa zmieniająca z dnia 15 czerwca 2018 r. ponownie wprowadziła zasadę, iż brak możliwości zaliczania do kosztów amortyzacji nieodpłatnie nabytych ŚT i WNiP nie dotyczy nabycia w drodze spadku. W tym wypadku przywrócony został więc stan sprzed roku 2018.
W odniesieniu do ŚT lub WNiP nabytych w drodze darowizny dodano ust. 9, łagodzący regulacje wprowadzone z początkiem 2018 r. Zgodnie z dodanym ust. 9 ograniczenie wynikające z pkt 45a nie ma zastosowania do amortyzacji ŚT lub WNiP jeśli darczyńca dokonywał od tych składników odpisów amortyzacyjnych. W takim wypadku zastosowanie mają również przepisy art. 22g ust. 12 oraz art. 22h ust. 3. Nie ma natomiast zastosowania art. 22g ust. 15 ustawy o PIT. Oznacza to, iż obdarowany wprowadzając otrzymany ŚT lub WNIP do swojej ewidencji kontynuuje amortyzację prowadzoną przez darczyńcę.

W przypadku kiedy podatnik ma prawo zaliczyć w koszty amortyzację otrzymanego za darmo ŚT, ponieważ np. darowizna nie korzystała ze zwolnienia od spadków lub darowizn i jednocześnie darczyńca nie dokonywał odpisów amortyzacyjnych od przekazanego ŚT, wówczas wartość początkową ustalamy zgodnie z art. 22g ust 1 pkt. 3. Zgodnie z tym przepisem wartością początkową jest wartość rynkowa, chyba że umowa darowizny wskazuje na niższą wartość przekazywanej rzeczy.

Schemat opisanych wyżej zmian przedstawia poniższa tabel.

	Czy amortyzacja ŚT lub WNiP jest kosztem?
Sposób nabycia	Przed 2018 r	Od 01.01.2018 do 18.07.2018		Od 19.07.2018 r
Spadek	TAK	NIE jeśli nabycie korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn	TAK jeśli nabycie nie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn lub ze względu na niską wartość mieściło się w kwocie wolnej tego podatku	TAK
Darowizna	TAK			TAK jeśli nabycie nie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn lub ze względu na niską wartość mieściło się w kwocie wolnej tego podatku; lub darczyńca dokonywał od przekazanych ŚT lub WNiP odpisów amortyzacyjnych
				NIE jeśli nabycie korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn i darczyńca nie dokonywał od przekazanych ŚT lub WNiP odpisów amortyzacyjnych

Zgodnie z art. 4 ustawy zmieniającej nowa treść wskazanego wyżej art. 23 ma zastosowanie dla dochodów (przychodów) uzyskanych od stycznia 2018 r.
Taki zapis mógłby wskazywać, iż podatnicy mający w ewidencji ŚT składniki majątku otrzymane w darowiźnie, które były przez darczyńce amortyzowane musieli by dokonać zmian w zakresie amortyzacji dokonanej od początku 2018 r. Kontynuacja amortyzacji oznacza również ustalenie wartości początkowej wg takiej wartości jaka była ustalona przez darczyńcę.
Z racji braku przepisów przejściowych podatnicy posiadających w swej ewidencji takie środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne powinni wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej.

Z kolei podatnicy mający w swojej ewidencji ŚT lub WNiP otrzymane w drodze spadku w związku ze zmianą przepisów mają prawo do zaliczenia do kosztów amortyzacji od początku 2018 r. Ustawa zmieniająca również nie zawiera przepisów przejściowych w tym zakresie. Krajowa Informacja Skarbowa jako właściwe wskazuje dokonanie korekty zapisów wstecz. Podatnik musiałby zaksięgować do kosztów amortyzację dla środków trwałych otrzymanych w drodze spadku – wstecz w miesiącach od stycznia 2018 r. do czerwca a następnie przeliczyć zaliczki za kolejne okresy. Oczywiście począwszy od lipca amortyzację dla wskazanych ŚT lub WNIP normalnie może zaliczać do kosztów.

Autor: Zespół ifirma.pl