Kasowy PIT w serwisie ifirma.pl

1. Kasowy PIT w świetle przepisów

Kasowy PIT wprowadzony został do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy o PIT) oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ustawy o ryczałcie) ustawą z dnia stawa z dnia 27.09.2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Obowiązujący od 2025 r. sposób rozliczania przychodów i wydatków, uzależniony od ich opłacenia dotyczy przedsiębiorców rozliczających się:

• podatkiem dochodowym wg skali podatkowej,
• podatkiem dochodowym wg stawki 19% (liniowo),
• podatkiem dochodowym wg stawki 5% (IP box),
• zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

a. Warunki uprawniające do korzystania z kasowego PIT

Kasowe rozliczenie w podatku dochodowym może być stosowane przez przedsiębiorców prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą po spełnieniu łącznie następujących warunków:

• przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku poprzedzającym bezpośrednio rok podatkowe nie przekroczyły kwoty 1 mln zł,
• przedsiębiorca w związku z działalnością nie prowadzi ksiąg rachunkowych.

Do kasowego PIT uprawnieni są też przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej. W takim wypadku warunek limitu przychodów nie ma zastosowania.

Wskazany wyżej warunek prowadzenia samodzielnie działalności oznacza, że z kasowego PIT nie skorzystają przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie spółek osobowych (cywilnej, jawnej i partnerskiej).

Przedsiębiorca, który prowadzi działalność w formie jednoosobowej działalności, a jednocześnie jest wspólnikiem spółki np. cywilnej czy jawnej – z rozliczenia kasowego będzie mógł skorzystać jedynie w zakresie jednoosobowej działalności. Ustalając limit przychodów uprawniających do kasowego rozliczenia, uwzględnia jedynie przychody z jednoosobowej działalności gospodarczej.

b. Zgłoszenie i rezygnacja z kasowego PIT

Przedsiębiorca, który chce korzystać z kasowego rozliczania w podatku dochodowym, zgłasza swój wybór naczelnikowi urzędu skarbowego na piśmie w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku przedsiębiorcy rozpoczynającego działalność w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności, a jeżeli rozpoczęcie działalności nastąpiło w grudniu – w terminie do końca roku. Ustawodawca nie określił wzoru takiego zgłoszenia, może mieć ono więc dowolną formę pisemną.

Przedsiębiorca, który wybrał kasowe rozliczenie PIT, stosuje wybraną metodę cały rok.

Oświadczenie złożone w danym roku obowiązuje także w latach następnych.
Rezygnacja z kasowego PIT wymaga zgłoszenia w formie pisemnej w terminie do dnia 20 lutego.

c. Zasady rozliczania przychodów w kasowym PIT

Zgodnie z art. 14c ust. 2 ustawy o PIT w przypadku metody kasowej rozliczania przychodów – za datę powstania przychodu uważa się dzień otrzymania zapłaty (w całości lub w części). Data powstania przychodu nie może być jednak późniejsza, niż dzień upływu dwóch lat licząc od daty wystawienia faktury albo dzień likwidacji działalności gospodarczej.
Zgodnie z ust. 3 pkt. 2 przychodem będą również otrzymane zaliczki.

Kasowa metoda rozliczania przychodów, nie ma zastosowania do wszystkich przychodów. Może być ona zastosowana do przychodów spełniających łącznie poniższe warunki:

• są udokumentowane fakturami,
• stroną transakcji jest inny przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Dodatkowo kasowa metoda rozliczania przychodów nie ma zastosowania do:

1. przychodów ze sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych, oraz wartości niematerialnych i prawnych,
2. przychodów wynikających z transakcji, której stroną jest:
• podmiot powiązany w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4,

• podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium, lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Lista takich krajów i terytorium znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z dodanym art. 24a ust. 1da ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 11a ustawy o ryczałcie przedsiębiorcy stosujący metodę kasową mają obowiązek prowadzić ewidencję faktur dokumentującą przychody rozliczane tą metodą. Elementami obowiązkowymi ewidencji są: data wystawienia faktury oraz jej numer, kwota należności z niej wynikająca i data jej uregulowania.

d. Zasady rozliczania wydatków w kasowym PIT

Zgodnie z dodanym w art. 22 ust. 4a przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na rozliczanie metodą kasową, rozliczają koszty w roku podatkowym, w którym uregulują zobowiązanie wobec kontrahenta – nie wcześniej jednak niż w dacie jego poniesienia.
Datą poniesienia kosztu w przypadku podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Kasową metodę rozliczania kosztów stosuje się jedynie do kosztów, gdzie drugą stroną jest przedsiębiorca w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.

Kasowe rozliczenie kosztów nie dotyczy odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także niezamortyzowanej wartości ujmowanej jako koszt w momencie sprzedaży lub likwidacji środka trwałego.

W odróżnieniu od zasad przewidzianych dla przychodów – w przypadku wydatków nie ma daty, granicznej pozwalającej na ich rozliczenie, mimo braku zapłaty.

e. Zmiany w zakresie ujmowania transakcji w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz ewidencji przychodów

W związku ze zmianą dat ujęcia przychodów i kosztów w KPiR w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów wprowadzono zmiany w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Załącznik ten zawiera wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów wraz z objaśnieniami do niej.

Zgodnie ze zmienioną treścią objaśnień, w przypadku stosowania kasowego PIT w kolumnie nr 2 (data zdarzenia gospodarczego) – należy wpisać:

• datę powstania przychodu określoną zgodnie z art. 14c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym – czyli datę otrzymania zapłaty w całości lub części. W przypadku kiedy ujęcie przychodu następuje mimo braku zapłaty – w związku z upływem dwóch lat lub likwidacją działalności – odpowiednio datę upływu 2 lat lub ostatniego dnia prowadzenia działalności,
• datę potrącenia kosztu uzyskania przychodu określoną zgodnie z art. 22 ust. 4a lub 4b ustawy o podatku – późniejszą z dat – data zapłaty lub data wystawienia dokumentu kosztowego.

f. Remanent a kasowy PIT

Stosowanie kasowego PIT należy również uwzględnić, sporządzając remanent. Przedsiębiorca, który ujmie w spisie z natury towary handlowe lub materiały, których zakupu, w związku z brakiem zapłaty nie zaliczył do kosztów, będzie musiał pomniejszyć o wartość tych towarów lub materiałów.

g. Kasowy PIT a zatory płatnicze

Zgodnie z art. 44 ust. 25 i 26 przepisy dotyczące zatorów płatniczych – zarówno w zakresie przychodów jak i kosztów nie ma zastosowania do należności wynikających z transakcji rozliczanych metodą kasową.

Ulga będzie miała jednak zastosowanie w przypadku przychodu, który należy rozliczyć w dniu upływu 2 lat od daty wystawienia faktury albo w dacie likwidacji działalności gospodarczej. W takim przypadku nie będzie miał zastosowanie, warunek pozwalający na zastosowanie ulgi, jeżeli od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa. Wierzyciel będzie miał prawo do zmniejszenia podstawy opodatkowania lub zwiększenia straty:

• w zaliczce za okres, w którym ustali przychód z uwagi na upływ dwuletniego okresu albo likwidację działalności, lub
• w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym ustali przychód z uwagi na upływ dwuletniego terminu albo likwidację działalności gospodarczej.

h. Kasowy PIT a zmiana formy opodatkowania oraz wybór lub rezygnacja z rozliczenia kasowego

W przypadku kiedy przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych stosujący metodę kasową w kolejnym roku podatkowym dokonał zmiany formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub zamknie działalność – wydatki, których nie ujął w kosztach w okresie rozliczenia kasowego, a które ureguluje po zmianie formy opodatkowania lub likwidacji działalności – ujmuje w kosztach w ostatnim okresie przed likwidacją działalności czy zmianą formy opodatkowania.

Przykład 1.

Przedsiębiorca w 2025 r. stosuje metodą kasową. Dokonał zakupu usług transportowych. W związku z brakiem zapłaty za fakturę nie ujął jej w kosztach. Z początkiem roku 2026 r. przedsiębiorca zamyka działalność gospodarczą. W czerwcu 2026 r. zapłacił zaległą fakturę. Koszt z tytułu faktury rozlicza w ostatnim okresie prowadzenia działalności w 2026 r. a następnie w zeznaniu złożonym za 2026 r.

W przypadku wystawienia faktury:

• w roku stosowania metody kasowej i jej zapłaty w roku, w którym metoda kasowa nie jest stosowana – datę powstania przychody ustalamy w sposób właściwy dla metody kasowej,
• w roku, w którym metoda kasowa nie jest stosowana i jej zapłaty w roku stosowania metody kasowej – datę powstania przychodu ustalamy wg zasad obowiązujących w roku jej wystawienia (bez metody kasowej).

Przykład 2.

Przedsiębiorca w 2025 r. stosuje metodę kasową. W grudniu wystawił fakturę na inną firmę za sprzedane towary. Nie otrzymał zapłaty, w związku z tym, nie wykazał przychodu. W 2026 r. rezygnuje ze stosowania metody kasowej. Otrzymaną w lutym 2026 r. zapłatę za fakturę wystawioną w grudniu 2025 r. wykazuje jako przychód w dacie otrzymania zapłaty (zgodnie z zasadami obowiązującymi w dniu jej wystawienia).

Przykład 3.

Przedsiębiorca w 2025 r. nie zdecydował się na stosowanie metody kasowej. W grudniu wystawił fakturę na inną firmę za sprzedane towary. Wykazał przychód w wartości wystawionej faktury. W 2026 r. decyduje się na stosowanie metody kasowej. Otrzymanej w lutym 2026 r. zapłaty za fakturę wystawioną w grudniu 2025 r. nie wykazuje jako przychód. Została ona wykazana jako przychód w grudniu 2025 r. zgodnie z zasadami obowiązującymi w dniu jej wystawienia.

Przykład 4.

Przedsiębiorca w 2025 r. stosuje metodę kasową. W 2026 r. rezygnuje z niej.
Za usługę wykonaną w grudniu 2025 r. przedsiębiorca wystawia fakturę w styczniu. Przychód z tytułu tej faktury wykaże w dacie sprzedaży (w grudniu 2025 r.) – zgodnie z zasadami obowiązującymi w roku jej wystawienia.

Przykład 5.

Przedsiębiorca w 2025 r. nie stosuje metody kasowej. W 2026 r. decyduje się na jej wybór.
Za usługę wykonaną w grudniu 2025 r. przedsiębiorca wystawia fakturę w styczniu. Przychód z tytułu tej faktury wykaże po otrzymaniu zapłaty – zgodnie z zasadami obowiązującymi w roku jej wystawienia.

i. Kasowy PIT na przełomie 2024 i 2025 r.

Zgodnie z przepisami przejściowymi, metoda kasowa ma zastosowanie do:

• przychodów udokumentowanych fakturami wystawionymi, w terminach określonych zgodnie z przepisami VAT, po 31 grudnia 2024 r., jeżeli przychody te nie zostały zaliczone do przychodów przed dniem 1 stycznia 2025 r.
• kosztów uzyskania przychodów poniesionych po 31 grudnia 2024 r., jeżeli koszty te nie zostały potrącone przed 1 stycznia 2025 r. (art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy zmieniającej).

Przykład 6.

Przedsiębiorca dokonał sprzedaży w grudniu 2024 r. Fakturę wystawił w styczniu 2025 r. Od 2025 r. przedsiębiorca decyduje się na kasowe rozliczenie PIT. Przychód z faktury wykaże w grudniu 2024 r.

Przykład 7.

Przedsiębiorca dokonał sprzedaży w styczniu 2025 r. Fakturę wystawił w tym samym miesiącu. Od 2025 r. przedsiębiorca decyduje się na kasowe rozliczenie PIT. Przychód z faktury wykaże w dniu otrzymania zapłaty.

Przykład 8.

Przedsiębiorca dokonał zakupu usługi w grudniu 2024 r. Zapłaty dokonał w momencie zakupu. Kontrahent fakturę wystawił w styczniu 2025 r. Przedsiębiorca od 2025 r. stosuje metodę kasową. Przedsiębiorca zaksięguje koszt w 2025 r. – w dacie wystawienia faktury przez sprzedawcę.

Przykład 9.

Przedsiębiorca od 2025 r wybrał rozliczenie kasowe. W grudniu 2024 r dokonał zakupu towarów handlowych. Towary otrzymał 23 grudnia. Zapłaty dokonał 15 stycznia na podstawie wystawionej 10 stycznia 2025 r. faktury.
Przedsiębiorca zaksięguje koszt na podstawie opisu otrzymanych towarów w dniu 28 grudnia. Do tego zakupu nie będzie miała zastosowanie metoda kasowa.

W odniesieniu do otrzymanych i wpłaconych zaliczek ustawa wskazuje, że:

• w przypadku otrzymania zaliczki przed 1 stycznia 2025 r. na poczet sprzedaży realizowanej po 31 grudnia 2024 r. – jeśli faktura zaliczkowa zostanie wystawiona po 31 grudnia 2024 r. – przychód powstanie w dacie jej wystawienia jeśli w 2025 r. podatnik rozlicza się metodą kasową i zaliczka nie została zaliczona do przychodów do końca 2024 r.
• w przypadku dokonania wpłaty zaliczki przed dniem 1 stycznia 2025 r. na poczet zakupu realizowanego po 31 grudnia 2024 r. – jeśli nabywca stosuje kasową metodę, ujmie koszt w dacie jego poniesienia (data wystawienia faktury końcowej) w 2025 r.

Przykład 10.

Przedsiębiorca od 2025 r. rozlicza PIT metodą kasową.
W grudniu 2024 r. otrzymał zaliczkę na dostawę towaru, która będzie miała miejsce w 2025 r. Fakturę zaliczkową wystawił w grudniu 2024 r. Towar dostarczył 10 stycznia 2025 r. W tym samym dniu wystawił fakturę końcową. Pozostałą kwotę zapłaty otrzymał 15 stycznia. Przychód powstanie:

• w odniesieniu do kwoty zaliczki – w dacie wystawienia faktury końcowej (10 stycznia),
• w odniesieniu do pozostałej kwoty – w dacie otrzymania pozostałej kwoty (15 stycznia).

Przykład 11.

Przedsiębiorca od 2025 r. rozlicza PIT metodą kasową.
W grudniu 2024 r. otrzymał zaliczkę na dostawę towaru, która będzie miała miejsce w 2025 r. Fakturę zaliczkową wystawił 5 stycznia 2025 r. Towar dostarczył 10 stycznia 2025 r. W tym samym dniu wystawił fakturę końcową. Pozostałą kwotę zapłaty otrzymał 15 stycznia. Przychód powstanie:

• w odniesieniu do kwoty zaliczki – w dacie wystawienia faktury zaliczkowej (5 stycznia),
• w odniesieniu do pozostałej kwoty – w dacie otrzymania pozostałej kwoty (15 stycznia).

Przykład 12.

Przedsiębiorca od 2025 r. rozlicza się metodą kasową. W grudniu 2024 r. dokonał wpłaty zaliczki na poczet usługi wykonanej w 2025 r. Sprzedawca fakturę zaliczkową wystawił w grudniu 2024 r. Usługa została wykonana 10 stycznia. Tego samego dnia sprzedawca wystawił fakturę końcową. 1 lutego nabywca zapłacił pozostałą kwotę zamówienia. Koszt u nabywcy powstanie:

• w odniesieniu do zaliczki – w dacie wystawienia faktury końcowej (10 stycznia),
• w odniesieniu do pozostałej kwoty zamówienia – w dacie zapłaty (1 lutego).

Przykład 13.

Przedsiębiorca od 2025 r. rozlicza się metodą kasową. W grudniu 2024 r. dokonał wpłaty zaliczki na poczet usługi wykonanej w 2025 r. Sprzedawca fakturę zaliczkową wystawił 2 stycznia 2025 r. Usługa została wykonana 10 stycznia. Tego samego dnia sprzedawca wystawił fakturę końcową. 1 lutego nabywca zapłacił pozostałą kwotę zamówienia. Koszt u nabywcy powstanie:

• w odniesieniu do zaliczki – w dacie wystawienia faktury końcowej (10 stycznia),
• w odniesieniu do pozostałej kwoty zamówienia – w dacie zapłaty (1 lutego).

j. Kasowy PIT a zawieszenie działalności i składka zdrowotna

W związku, z tym iż przedsiębiorca stosujący kasowy PIT może w okresie zawieszenia otrzymać zapłatę za fakturę wystawioną przed zawieszeniem, będzie zobowiązany wykazać przychód w okresie zawieszenia. Analogicznie może wyglądać sytuacja w przypadku zapłaty w okresie zawieszenia za wydatek. Takie przychody i koszty będą uwzględniane w wyliczeniu składki zdrowotnej. W podstawie składki zdrowotnej nadal nie będą uwzględniane przychody i koszty związane z zakupami dokonanymi w okresie zawieszenia (bez względu na ich zapłatę).

2. Włączanie rozliczenia kasowego PIT w serwisie

Informację o stosowaniu kasowego PIT Użytkownik zaznacza w zakładce Login ➡ Konfiguracja ➡ Deklaracje ➡ PIT w części Podatek dochodowy.

UWAGA!

Zmiana jest możliwa jeśli w danym roku nie został zaksięgowany żaden wydatek ani nie został wystawiony dokument przychodowy. Dotyczy to wszystkich pozycji przychodów i wydatków (innych niż odpisy amortyzacyjne oraz remanent).

Oznaczenie tego pola spowoduje pojawienie się zakładki Ewidencja faktur metodą kasową. Będzie ona dostępna w zakładce Ewidencje.

Więcej informacji na ten temat w punkcie 5. Ujęcie faktury sprzedaży w ewidencjach podatkowych.

3. Wystawienie faktury sprzedaży w ramach kasowego PIT

Kasowe rozliczenie PIT dotyczy wszystkich faktur wystawianych przez Użytkownika jeśli:

• dotyczy sprzedaży, w okresie, w którym na koncie oznaczone było kasowe rozliczenie PIT,
• nabywcą jest przedsiębiorca – tzn. ma uzupełniony nr NIP oraz nie zostało zaznaczone pole Kontrahent jest osobą fizyczną.

Dodatkowo faktura wystawiona dla kontrahenta będzie fakturą rozliczoną w podatku dochodowym kasowo jeśli nie zostanie zaznaczone pola Wyłączony z metody kasowej PIT.

Oznaczenie pola Wyłączenie z metody kasowej może być również wprowadzone z poziomu szczegółów kontrahenta, w części Ustawienia księgowe – domyślne ustawienia przychodów.

Więcej informacji, w jakich przypadkach do sprzedaży nie ma zastosowanie metoda kasowa w PIT w punkcie 1c Zasady rozliczania przychodów w kasowym PIT.

Sposób wystawienia faktury w przypadku kasowego PIT jest identyczny jak w przypadku Użytkowników, którzy nie korzystają z kasowego rozliczenia podatku dochodowego.

4. Wprowadzenie informacji o zapłacie za fakturę sprzedaży

Warunkiem niezbędnym do poprawnego rozliczenia sprzedaży w zakresie podatku dochodowego jest dodanie informacji o zapłacie za fakturę.

Dodawana wpłata musi być zgodna z ustawionym na koncie miesiącem księgowym i nie może być wcześniejsza niż data sprzedaży wskazana na dokumencie.

Zapłatę można wprowadzić:

1. z poziomu zakładki Sprzedaż ➡ Faktury ➡ lista faktur, a w przypadku nievatowców Sprzedaż ➡ Rachunki ➡ Lista rachunków i faktur



Po wybraniu opcji Zapłać możliwe jest dodanie wpłaty ręcznie lub przypisanie przelewu do faktury. Wprowadzając ręcznie wpłatę, należy wskazać kwotę otrzymanej wpłaty oraz datę jej otrzymania.

2. z poziomu szczegółów wystawionej faktury

Wprowadzenie wpłaty możliwe jest na karcie Płatności. Tu również możliwe jest dodanie wpłaty ręcznie lub przypisanie przelewu.



3. z poziomi ewidencji faktur rozliczanych metodą kasową

W zakładce Ewidencje ➡ Ewidencja faktur rozliczanych metodą kasową widoczne są faktury, dla których podatek dochodowy zostanie rozliczony metodą kasową.



Podobnie jak wcześniej, także z poziomu ewidencji faktur rozliczanych metodą kasową, możliwe jest dodanie wpłaty przez wskazane otrzymanej kwoty i daty wpłaty oraz przez przypisanie przelewu z listy transakcji pobranych w zakładce Firma ➡ Banki ➡Transakcje.

5. Ujęcie faktury sprzedaży w ewidencjach podatkowych

1. Podatkowa księga przychodów i rozchodów

Faktury sprzedaży rozliczone metodą kasową po uzupełnieniu informacji o zapłacie widoczne są w KPiR ze wskazaniem:

• kwoty przychodu (wartość netto dokonanej wpłaty)
• numeru dokumentu pierwotnego i oznaczeniem numeru wpłaty
• daty powstania przychodu – w tym przypadku daty otrzymania zapłaty



2. Ewidencja przychodów

Faktury sprzedaży rozliczone metodą kasową po uzupełnieniu informacji o zapłacie widoczne są w ewidencji przychodów ze wskazaniem:

• kwoty przychodu (wartość netto dokonanej wpłaty). W przypadku jeśli na fakturze zastosowana została więcej niż jedna stawka ryczałtu, wpłata jest rozliczana proporcjonalnie do wartości przychodu w danej stawce w wartości całości przychodu,
• numeru dokumentu pierwotnego i oznaczeniem numeru wpłaty,
• daty powstania przychodu – w tym przypadku daty otrzymania zapłaty.



Przykład 14.

Przedsiębiorca rozliczający się ryczałtem i kasowo w PIT wystawił fakturę na rzecz innego przedsiębiorcy. Sprzedaż miała miejsce 03.01.2025 r. Faktura została wystawiona 06.01.2025 r.

Na fakturze zostały wykazane dwie pozycje:

• pierwsza w kwocie netto 400 zł (brutto 492 zł), przy stawce ryczałtu 3%,
• druga w kwocie 300 zł (brutto 369 zł), przy stawce ryczałtu 5,5%.

Dla obu pozycji zastosowana została stawka VAT 23%.

Łączna wartość faktury brutto 861 zł.

Przedsiębiorca otrzymał wpłatę w dwóch częściach: 10.01.2025 r. na kwotę 400 zł i 15.01.2025 r. na kwotę 461 zł.

Widok faktury w ewidencji przychodów jest następujący:



Wyliczenie kwot przychodu w poszczególnych stawkach dla kolejnych wpłat jest następujące:

• wpłata 400 zł

Udział wartości netto przychodu przy stawce 3% w wartości brutto faktury: 400/861

Kwota wpłaty przypadająca na przychód w stawce 3% = 400/861 * 400 zł = 185,83 zł

Udział wartości netto przychodu przy stawce 5,5 % w wartości brutto faktury: 300/861

Kwota wpłaty przypadająca na przychód w stawce 3% = 300/861 * 400 zł = 139,37 zł

• wpłata 461 zł

Udział wartości netto przychodu przy stawce 3% w wartości brutto faktury: 400/861

Kwota wpłaty przypadająca na przychód w stawce 3% = 400/861 * 461 zł = 214,17 zł

Udział wartości netto przychodu przy stawce 5,5 % w wartości brutto faktury: 300/861

Kwota wpłaty przypadająca na przychód w stawce 3% = 300/861 * 461 zł = 160,63 zł

3. Ewidencja faktur sprzedaży

Ewidencja faktur rozliczanych metodą kasową pojawia się na koncie, jeśli Użytkownik w którymkolwiek roku rozliczał PIT metodą kasową. Dostępna jest w zakładce Ewidencje ➡ Ewidencja faktur rozliczanych metodą kasową.



Zawiera ona dane takie jak:

• numer faktury, data wystawienia, dane kontrahenta, wartości netto i brutto, wskazanie waluty,
• status w zakresie opłacenia faktury i kwotę pozostałą do wpłaty,
• dane o wpłatach do dokumentu (data i kwota),
• dane korekt wystawionych do faktury sprzedaży takie jak numer korekty, data jej wystawienia oraz wartości.

Z poziomu ewidencji możliwe jest wprowadzenie informacji o zapłacie. Wygenerowaną ewidencje za kolejne miesiące można pobrać w formie pliku pdf.

6. Wydatki a kasowy PIT

Kasowe rozliczenie wydatków dotyczy wydatków wystawionych w okresie, w którym Użytkownik rozliczał się metodą kasową. Kasowe rozliczenie wydatków dotyczy wydatków zaksięgowanych na podstawie faktur, a także dokumentów innych niż faktury, wystawionych przez innych przedsiębiorców oraz osoby fizyczne. Kasowe rozliczenie nie będzie dotyczyło wydatków zaksięgowanych w serwisie przez formularz:

• zakup środków trwałych,
• zakup wartości niematerialnych i prawnych,
• zakup samochodu osobowego,
• zakup samochodu ciężarowego.

W przypadku powyższych księgowań rozliczany jest nie sam dokument kosztowy, ale odpisy amortyzacyjne, te nie podlegają rozliczeniu kasowemu w PIT.
Kasowo nie będą także rozliczane wydatki zaksięgowane przez formularze dowodu księgowego czy dowodu wewnętrznego.

Sposób księgowania wydatków rozliczanych metodą kasową jest identyczny jak w przypadku braku stosowania tej metody. Inaczej będzie natomiast wyglądało ujęcie wydatków w KPiR.

Data ujęcia wydatku – wydatek zostanie ujęty w KPIR w późniejszej z data – data zapłaty lub data wystawienia dokumentu kosztowego.

Przykład 15.

Użytkownik zaksięgował dwie faktury dotyczące zakupu towarów handlowych. Każda na kwotę 100 zł netto + 23 zł VAT.

• faktura 1/1/2025/TOW – wystawiona 01.01.2025 r. Zapłata 20.01.2025 r.
• faktura 2/1/2025 – wystawiona 20.01.2025 r. Zapłacona 01.01.2025 r.

Po zaksięgowaniu wydatków Użytkownik wprowadził dla obu wydatków datę opłacenia 20.01.2025 r. W przypadku drugiego z wydatków, opłaconego 01.01.2025 r. również należało wprowadzić datę opłacenia 20.01.2025 r. Jest to związane z tym, iż wprowadzona data opłacenia nie może być wcześniejsza niż data wystawienia dokumentu.

W KPiR oba wydatki zostały zaksięgowane w dacie 20.01.2025 r.

W przypadku wydatku nr 1/1/2025/TOW zdecydowała późniejsza data zapłaty. W przypadku wydatku nr 2/1/2025 zdecydowała późniejsza data wystawienia dokumentu kosztowego przez sprzedawcę.

Przykład 16.

Użytkownik zaksięgował dwie faktury dotyczące kosztów – usług telekomunikacyjnych oraz bieżącej naprawy samochodu osobowego (pojazd używany w sposób mieszany).

1. koszt usług telekomunikacyjnych – faktura z dnia 10.01.2025 r. nr 1/2/TEL/2025 na kwotę 150 zł netto (184,50 zł brutto). Faktura opłacona w dniu 15.01.2025 r. w całości,
2. koszt naprawy pojazdu – faktura z 04.01.2025 r. nr 248/01/2025 na kwotę 7 000 zł netto (8 610 zł brutto). Faktura opłacona w dwóch ratach: 03.01.2025 r. (3 000 zł) i 31.01.2025 r. (5 610 zł).

Po zaksięgowaniu wydatków Użytkownik wprowadził dla obu wydatków daty ich opłacenia. W przypadku wydatku za naprawdę pojazdu – ponieważ pierwsza wpłata została dokonana przed wystawieniem faktury, wprowadzona została data wystawienia dokumentu.

Ujęcie obu wydatków w KPiR jest następujące.

Faktura za telefon (oznaczona na zielono) została zaksięgowana w dacie zapłaty ze wskazaniem tej daty jako daty poniesienia wydatku.

Faktura za naprawę pojazdu została ujęta dwukrotnie:

• w dacie wystawienia dokumentu, w części zapłaconej przed datą wystawienia faktury,
• w dacie drugiej wpłaty, w części zapłaconej po dacie wystawienia faktury przez sprzedawcę.

W przypadku faktury za naprawę pojazdu zaksięgowana została kwota wpłaty z uwzględnieniem kwoty odliczanego podatku VAT oraz księgowanego kosztu. Sposób wyliczenia księgowanych kwot opisany został w przykładzie nr 18.

Kwota ujmowana w KPiR

• w przypadku Użytkowników korzystających ze zwolnienia z VAT oraz wydatków, nie dających prawa do odliczenia VAT zaksięgowana zostanie zawsze pełna kwota dokonanej wpłaty,
• w przypadku Użytkowników będących czynnymi podatnikami podatku VAT zaksięgowana kwota wpłaty będzie uwzględniała kwotę odliczonego podatku VAT. Kwota wpłaty jest kwotą brutto. Kwota ta dotyczy częściowo kosztu i podatku VAT. Kwota dotycząca kosztu podlega księgowaniu.

Przykład 17.

Przedsiębiorca — czynny podatnik podatku VAT zaksięgował wydatek dotyczący zakupu towarów handlowych na kwotę netto 12 000 zł (VAT 2760 zł). Dodatkowo na fakturze ujęte zostały koszty wysyłki w kwocie 500 zł netto (VAT 115 zł). Łączna wartość faktury 15 375 zł.

Zapłata za fakturę obejmowała 3 wpłaty, odpowiednio na kwotę 4 000 zł, 5 000 zł i 6 375 zł.

Wyliczenie księgowanych kwot wygląda następująco:

1. wpłata 4 000 zł
• koszty towarów: 12 000/15 375 * 4 000 zł = 3 121,95 zł
• koszty wysyłki: 500/15 375 * 4 000 zł = 130,08 zł
2. wpłata 5 000 zł
• koszty towarów: 12 000/15 375 * 5 000 zł = 3 902,44 zł
• koszty wysyłki: 500/15 375 * 5 000 zł = 162,60 zł
3. wpłata 6 375 zł
• koszty towarów: 12 000/15 375 * 6 375 zł = 4 975,61 zł
• koszty wysyłki: 500/15 375 * 6 375 zł = 207,32 zł

Łącznie zaksięgowany koszt towaru to 12 000 (3 121,95 + 3 902,44 + 4 975,61), koszt wysyłki 500 zł (130,08 + 162,60 + 207,32).

Przykład 18.

Przedsiębiorca — czynny podatnik podatku VAT prowadzi działalność opodatkowaną i zwolnioną (wskaźnik VAT wynosi 93%). W działalność używa na podstawie umowy leasingu pojazdu osobowego. Pojazd jest używany w sposób mieszany.

Przedsiębiorca poniósł wydatek na bieżącą naprawę pojazdu w kwocie 350 zł brutto. Kwota netto wydatku 284,55 zł. Podatek VAT 65,45 zł.

W związku z użytkiem mieszanym i prowadzeniem działalności opodatkowanej i zwolnionej przedsiębiorca może odliczyć 93% z połowy VAT (65,45 zł * 50% * 93% = 30,43 zł).

Kosztem może być 75% z kwoty brutto pomniejszonej o odliczony VAT (75% *(350 -30,43) = 239,63 zł.

Przedsiębiorca zapłacił za wydatek – w dwóch częściach – pierwsza wpłata 300 zł i druga 50 zł. Kwoty zaksięgowanego kosztu z każdej wpłaty to:

• wpłata 300 zł: 239,63 /350 * 300 zł = 205,44 zł
• wpłata 50 zł: 239,63/ 350 * 50 zł = 34,24 zł.

Autor: Katazryna Kisiel – ifirma.pl