Przedsiębiorca w majątku swojej firmy może posiadać różnego rodzaju nieruchomości – czy to mieszkanie (lub jego część), gabinet, sklep, czy też magazyn. Inwestycja taka, dzięki dokonywanym co miesiąc odpisom amortyzacyjnym, wpływa znacząco na wysokość zobowiązań z tytułu PIT oraz na wynik prowadzonej działalności. Jak amortyzować nieruchomość, by było to korzystne i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa?
Od stycznia 2022 w życie weszła Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw potocznie zwana Polskim Ładem.
Wprowadziła ona również ograniczenia w możliwości amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych.
Właściciele i współwłaściciele nieruchomości mieszkalnych nie będą mogli ujmować amortyzacji w kosztach uzyskania przychodów. Zgodnie z przepisami przejściowymi do końca 2022 roku można jeszcze kontynuować amortyzację pod warunkiem, że te nieruchomości zostaną nabyte do końca 2021 roku.
Amortyzacja nieruchomości – kiedy?
By możliwe było wprowadzenie nieruchomości związanej z prowadzoną działalnością do ewidencji środków trwałych, podobnie jak w przypadku innych składników majątku, muszą zostać spełnione określone warunki (m.in. musi ona stanowić własność lub współwłasność przedsiębiorcy, którą zamierza użytkować przez dłużej niż rok). Automatycznie staje się ona wówczas środkiem trwałym, który należy amortyzować, stosując właściwą stawkę.
Amortyzacja nieruchomości – podstawowa stawka
Zanim jednak wybierzemy stawkę amortyzacji, w pierwszej kolejności należy właściwie zakwalifikować daną nieruchomość zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT). Głównym rozróżnieniem, które rzutuje na sposób amortyzacji nieruchomości jest podział na:
- budynki niemieszkalne (podgrupa 10 KŚT) z roczną stawką amortyzacji 2,5%,
- budynki mieszkalne (podgrupa 11 KŚT) z roczną stawką amortyzacji 1,5%.
Podwyższona stawka amortyzacji nieruchomości
Zastosowanie podstawowej stawki amortyzacji nieruchomości oznacza, że będzie ona amortyzowana przez co najmniej 40 lat. Ustawodawca przewidział możliwość skrócenia tego czasu przez zastosowanie podwyższonej stawki.
Podwyższoną stawkę można zastosować do używanych (użytkowanych przez poprzedniego właściciela przez co najmniej 60 miesięcy) lub ulepszonych (gdy nakłady poniesione przed wprowadzeniem do KŚT wyniosły co najmniej 30% wartości początkowej) lokali mieszkalnych.
Możliwe jest także ustalenie indywidualnej stawki amortyzacji dla używanych przez co najmniej rok lokali niemieszkalnych – maksymalnie na poziomie 10% rocznie (poziom taki można obrać dla lokali, które pierwszy raz zostały oddane do użytkowania co najmniej 30 lat przed wprowadzeniem do KŚT przedsiębiorcy).
Metody amortyzacji nieruchomości
Nieruchomość można amortyzować stosując jedną z dwóch metod:
- amortyzację liniową – metoda systematycznych odpisów amortyzacyjnych ustalonych na podstawie wartości początkowej ŚT,
- amortyzację progresywną – metoda rosnących odpisów amortyzacyjnych,
- amortyzację uproszczoną.